Cezayir'de anayasa referandumuna yüzde 66 evet

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muhammed Şurfi, bugün düzenlediği basın toplantısında, referandumda seçmenlerin yüzde 66,8'inin yeni Anayasayı onayladığını söyledi.

Şurfi, açıklanan rakamların ilk sonuçları temsil ettiğini, 10 gün içinde itirazların değerlendirileceğini ve nihai sonuçların kabul edileceğini ifade etti.

Başkan Şurfi, "Bu sonuçların ardından Cezayir yeni bir döneme girdi." ifadelerini kullandı.

Cezayir'de dün gerçekleştirilen Anayasa değişiklik referandumuna 23 milyon kayıtlı seçmenin sadece yüzde 23,7'si katılmıştı.

Yeni Anayasa'nın öncüsü konumundaki Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığı nedeniyle Almanya'da tedavi gördüğü için oylamaya katılamamıştı.

Cezayir'de Anayasa değişikliği süreci

Cezayir'de ordunun çağrılarıyla gidilen Aralık 2019'daki seçimlerle görev başına gelen Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un seçim kampanyasında öne çıkan vaatleri arasında "sistemdeki aksaklıkları giderecek" yeni bir Anayasa yer almıştı.

Tebbun, halefi Abdulaziz Buteflika'yı koltuğundan eden ülke içinde "Hirak" şeklinde isimlendirilen protesto hareketinin taleplerinin bu Anayasa ile karşılanacağını savunmuştu.

Çiçeği burnunda Cumhurbaşkanı, henüz seçildiği ayda yeni Anayasa taslağını hazırlamak üzere 15 hukuk uzmanından oluşan bir komiteyi görevlendirdi. Ancak dünyayı etkisi altına alan salgın Cezayir'i de vurdu. Anayasa çalışmaları tamamlansa da referandum yıl sonuna sarktı.

Taslakta dikkati çeken değişiklikler

Yeni Anayasa taslağı, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği için art arda veya ayrı zamanlarda iki dönemden fazla aday olunmasına müsaade etmiyor. Yeni Anayasa'ya göre Cezayir'de Cumhurbaşkanı'nın hükümeti kurmak için görev verdiği Başbakan'ın, Meclisin üçte ikisinin onayını alması gerekiyor.

Ancak Cumhurbaşkanı'nın Başbakan'ı görevden alma hakkının yanı sıra yargı konseyine başkanlık etmesi, yüksek bürokrasi, güvenlik otoriteleri ve yerel yöneticileri atamasına ilişkin maddeler "kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı" olmakla eleştiriliyor.

Ordu ve yargıda önemli düzenlemeler

Yeni taslak Cezayir ordusuna önceki Anayasa'nın aksine, Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Arap Birliği gibi uluslararası kuruluşların barış misyonlarına katılma, yani sınır dışına çıkma imkanı tanıyor.

Cezayir askerinin ülke dışına çıkabilmesi için ise Meclisin üçte ikisinin onayı gerekiyor. Uzmanlar, bu adımda Cezayir'in sınır komşusu Libya'daki çatışma ortamının etkili olduğunu savunuyor.

Uluslararası anlaşmaların incelenmesi, seçim sonuçlarının teyidi ve çıkartılan yasaların Anayasa'ya uygunluğunun tespiti gibi görevleri üstlenecek Anayasa Mahkemesinin kurulması da yeni taslakta yer buldu.

Yönetim savunuyor, muhalefetten itirazlar var

Seçilmesinin ardından orduda ve bürokrasideki kritik görevlerde hızla değişime giden Cumhurbaşkanı Tebbun ve yönetim kadrosu, Anayasa değişikliğini "yeni dönemin anahtarı" olarak tanımladı. Referandum kampanyasının sloganı olarak, "Kasım 1954: Bağımsızlık; Kasım 2020: Değişim" ifadeleri öne çıktı.

Buna karşın, Cezayir'de 22 Şubat 2019'da başlayan toplumsal protesto hareketi ve diğer muhalefet partileri Anayasa taslağına farklı argümanlarla karşı çıktı.

Protesto hareketi, salgın döneminde son verdikleri gösterilerdeki öncü isimlere yönelik tutuklama ve baskı dalgası nedeniyle Tebbun yönetimine tepkili.

Bazı muhalefet partileri Anayasa taslağının "uzlaşı olmaksızın tepeden inme" biçimde hazırlandığını savunurken, toplumsal protesto dalgasını temsil eden kesimse yeni Anayasa'nın değişim getirmeksizin rejimde bir "vitrin değişikliği" yapacağı argümanıyla referandumu boykot etti.