23.07.2023 - 06:36 | Son Güncellenme:
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - ABD’nin Alabama eyaletinde geçtiğimiz yıl zehirli iğne ile kullanılarak gerçekleştirilen idam cezaları infazlar sırasında gerçekleşen olumsuzluklar ve mahkumların acı çekmesi nedeniyle durdurulmuş ve bu konuda tüm prosedürlerin tekrar gözden geçirilmesi için Alabama Valisi Kay Ivey’in talimatıyla inceleme başlatılmıştı. Zehirli iğnelerin enjekte edilememesi nedeniyle ara verilen infaz cezasına yönelik incelemenin tamamlanmasının ardından eyalette ilk kez bir mahkum bu yöntemle infaz edildi. İnfaz öncesinde alınan ‘önlemler’ kapsamındaki yasaklar ise en dikkat çeken detaylardan biri oldu.
Yapılan incelemenin ardından infaz koltuğuna oturan ilk isim 2001 yılında cinayetten hüküm giyen 64 yaşındaki James Barber oldu. Barber, 2001’de 75 yaşındaki Dorothy Epps’i çekiçle feci şekilde darp etmiş, yaşlı kadın aldığı yaralara dayanamayarak hayatını kaybetmişti. Kurbanın çantasını alarak olay yerinden kaçan Barber, yakalandıktan sonra suçunu itiraf etmiş ve yargılama sonucunda idama mahkum edilmişti.
Barber’in idamı geçtiğimiz Perşembe günü gerçekleştirildi ve 2023 yılında Alabama’da gerçekleştirilen ilk idam oldu. Barber'ın avukatları, hükümetin "anayasal bir şekilde ölümcül enjeksiyon infazını gerçekleştirmede" başarısız olduğu geçmişteki örnekleri gerekçe göstererek infazı engellemeye çalışmış olsa da cezanın infaz şekli davaya bakan juri üyelerinin 11’e karşı 1 oyu ile kabul edildi. Alabama başsavcılığı tarafından yapılan açıklamada Dorothy Epps ve ailesinin uzun yıllardır adaleti beklediği ifade edildi. Barber’in infazından önce Epps’in ailesinden özür dilediği, “Hiçbir kelime hissettiklerimi ifade edemiyor. Epps'in ailesine onları sevdiğimi söylemek istiyorum. Olanlar için üzgünüm. Bu odada bulunan insanlar için de diyebileceğim tek şey yapmak üzere olduğunuz şey için sizi affediyorum" dediği aktarıldı.
DİKKAT ÇEKEN YASAK
Öte yandan Barber’in avukatları idamın gerçekleştirilmesini durdurmak için yetkililerle uzun süre temasta kaldı. Daha önce benzer şekilde gerçekleştirilen idamlarda görevlilerin mahkumlara damar yolu açmakta başarısız olduğu ve idamı gerçekleştirilemeyen mahkumların saatlerce idam sandalyesinde bekletildiğini belirten avukatlar, böyle bir durumun tekrarından endişe ettiklerini ifade ederek idamın ertelenmesini talep etmiş olsa da talepleri reddedildi.
Mahkeme, idamın gerçekleştirileceği odaya akıllı kol saati veya kol saati gibi aksesuarların alınmasını yasakladı ve sadece not defterlerine izin verilmesi yönünde karar verdi. Kararın arkasında olası bir olumsuzluk durumunda odada bulunanların süre tutmasını engellemek olduğu iddia edildi.
Hapishane sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, infazdan önceki saatlerde Barber'ın 22 ziyaretçiyle görüştüğü ve iki telefon görüşmesi yaptığı, son yemek olarak da omlet, baharatlı sosis ve kızarmış ekmek istediği belirtildi. Daha önce yapılan yanlış uygulamalardan ders çıkarılması sonucunda enjeksiyon ile sorumlu hapishane görevlilerinin değiştirildiği ve Barber’ın infazında kullanılan zehirli iğnelerin mahkumun vücuduna 6 dakikada enjekte edildiği ifade edildi.
HİPOKSİ YÖNTEMİNE YEŞİL IŞIK
Zehirli iğne ile idam tartışmalarını geçtiğimiz yıl Eylül ayında 3 kişiyi öldürmekten suçlu bulunan ve idam cezasına çarptırılan Alan Eugene Miller’in infazı sırasında yaşananlar ateşlemişti. Görevlilerin enjeksiyon için Miller'ın kolunda damar yolu bulamaması üzerine gerçekleştirilemeyen idam iğneden korkan Miller için idamın adeta bir işkenceye dönüşmesine sebep oldu. Defalarca başarısızlıkla sonuçlanan damar yolu bulma denemesi Miller'ın zehirli iğne yönteminden yıllarca kaçmak istemesine ve zehirli iğneden gerçekten korktuğuna bir kanıt olarak sunuldu. Zehirli iğne yöntemine uygun olmadığı kanıtlanan 'Alabama katili' olarak anılan 57 yaşındaki Miller'ın idamının ertelendiği açıklanmış ve hücresine dönen Miller için nitrojen hipoksi yöntemine yeşil ışık yakılmıştı.
İğne ile idamın acı veren bir yöntem olduğunu öne süren idam mahkumları alternatif olarak sunulan nitrojen hipoksi yöntemini talep ediyor. Yöntem gereği mahkuma hava yerine nitrojen veya helyum gibi bir gaz solutuluyor. Saf nitrojen solunmaya başladıktan yaklaşık 17-20 saniye sonra bilinç yitimi oluyor, bundan üç saniye sonra da nefes alımı tamamen duruyor. Ayrıca vücut oksijen eksikliği yaşadığını tespit edemediği için herhangi bir acı da yaşanmıyor. Sadece karbondioksit artışı nedeniyle bacaklarda ağrıya benzer bir his duyuluyor. Ancak iğne ile idamdaki gibi boğulma hissi yaşanmıyor.