Bolton’ın kitabı olay yaratacak

Eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın salı günü satışa sunulması beklenen kitabıyla şimdiden gündemi sarstı. Olay yaratacak iddiaların yer aldığı “The Room Where It Happened” (Olayın Gerçekleştiği Oda), henüz piyasaya çıkmadan Amazon’da en çok sipariş edilen kitap oldu. ABD’nin önde gelen gazetelerinde, kitabın içeriğine ilişkin önemli detaylar yer alırken, aktarılan bölümlerde, ABD Başkanı Donald Trump ile ilgili çok çarpıcı iddialar yer alıyor.

Bolton kitapta, Trump’ın yeniden Başkan seçilmek için Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’den yardım istediğini öne sürdü. Bununla birlikte Trump’ın, Şi ile görüşmesinde, 2020 seçimlerinde çiftçilerin ağırlıklı olduğu eyaletlerde zafer kazanması için Çin’in büyük miktarda Amerikan tarım ürünleri almasını istediği ifade ediliyor. Kitaba göre bu görüşmelerde Şi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur Türklerinin tutulduğu kampları neden kurduklarını anlattığı, Trump’ın da Şi’ye “Kampları kurmaya devam etmelisiniz, bu yapılacak doğru bir şey” dediği iddia ediliyor.

Bolton’ın kitabında, Trump’ın, Çin merkezli ZTE şirketi ve Halkbank’a yönelik ABD’deki davalara da, bu ülkelerin lehine sonuçlanması amacıyla müdahale etmeye çalıştığını iddia ediliyor. Kitapta Trump’ın, Venezuela’nın işgali için “Havalı olur!” dediği; İngiltere’nin nükleer silah sahibi olduğundan haberi olmadığı ve Finlandiya’yı Rusya’nın bir parçası sandığı gibi çok çarpıcı iddialara da yer veriliyor.

ABD Başkanı Trump, Bolton’ın, kendisi hakkındaki “2020 seçimlerinde Çin’in desteğini aradığı ve Pekin’in politikalarını desteklediği” iddialarını reddetti. Trump, iddialara cevaben, “Bugüne kadar hiçbir ABD başkanı Çin ile Rusya’ya benim davrandığım kadar sert davranmamıştır” dedi. Trump, Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevine getirerek Bolton’a bir şans verdiğini belirtti, “Bolton, bu kitabı yazmakla kanuna karşı geldi. Bunlar üst düzey gizli bilgilerdi ve bunları açıkladı” dedi.

‘Deli olduğunu düşündüm’

İddialara ilişkin “Wall Street Journal”a da konuşan Trump, Çin’e yönelik dış politikasını savundu, Uygur konusunda Çin’i desteklediği iddialarını reddetti. Bolton’ın, kendisinin Şi’ye Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki toplama kampları için destek verdiği iddiasına “Bu doğru değil” diye karşı çıkan Trump, Çin’e bu konuda yaptırım uygulanması için bir yasa onayladığını anımsattı. Trump, “Bolton bir yalancı. Beyaz Saray’daki herkes ondan nefret ediyor. Aslında hiç çok sevilen ve saygı duyulan biri olmamıştı. Tanıdıkça hepimizin ona olan saygısı daha da azaldı. Şahsen onun deli olduğunu düşündüm” ifadelerini kullandı.

Trump yönetimi gizli bilgiler içerdiği gerekçesiyle Bolton’ın kitabının basımının durdurulması için dava açmıştı.

Selman’a destek göstermelik mi?

Kitapta yer alan bir diğer iddia ise İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülen Suudi Arabistanlı gazeteci Cemal Kaşıkçı’yla ilgili. ABD Başkanı Trump, ilk günlerde Veliaht Prens Muhammed bin Selman’a verdiği destekle eleştirilmişti. Bolton’ın kitabında yer alan iddialara göre ABD Başkanı bunu gündemi değiştirmek için yaptı. Bolton’a göre, Trump, kızı Ivanka’nın devlet işlerinde kişisel mail adresini kullandığının ortaya çıkması üzerine gündemi değiştirmeye çalıştı. Başkan Trump seçim yarışında benzer bir konu nedeniyle Demokrat rakibi Hillary Clinton’a çok yüklenmişti.