BM’nin Uygur toplantısı Çin’in tepkisini çekti

Çin’in, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkeleri, gelecek hafta gerçekleştirilecek ve ‘Uygurlara yönelik baskı ve uygulamaların’ tartışılacağı etkinliğe katılmamaları yönünde uyardığı ortaya çıktı. Gelecek hafta Almanya, ABD ve İngiltere öncülüğünde düzenlenmesi planlanan ve ‘Doğu Türkistan’daki Uygurlar ve diğer toplumlara yönelik baskıların tartışılacağı ve insan haklarının nasıl savunulacağı’ konulu etkinlik Çin’de tepkiyle karşılandı.

Reuters’ın haberine göre Çin’in BM misyonu, üye ülkelere gönderdiği notta “Bu siyasi amaçlı bir etkinliktir. Misyonunuzun Çin karşıtı bu etkinliğe katılmamasını rica ediyoruz” denildi. Pekin yönetimi, Avustralya, ABD ve Kanada’nın yanı sıra diğer Avrupa ülkelerinin de organizatörler arasında olduğu etkinliği düzenleyenleri, ‘insan hakları konularını Çin’in Sincan (Doğu Türkistan) gibi iç işlerine müdahale etmek, bölünme ve kargaşa yaratmak ve Çin’in gelişimini bozmak için siyasi bir araç olarak kullanmakla’ suçladı. Pekin, organizatör ülkeleri, “İnsan hakları sorunlarını bir siyasi araç olarak kullanarak Çin’in iç işlerine müdahale etmeye çalışmakla” suçladı. Çin’in üye ülkelere gönderdiği uyarı notunda, “Çin’le çatışmayı kışkırtma konusunda takıntılılar. Kışkırtıcı etkinlik sadece daha fazla gerilime, çatışmaya yol açabilir” ifadelerine yer verildi.

BM: Susturma politikası

Konuyla ilgili konuşan İnsan Hakları İzleme Örgütü Birleşmiş Milletler Direktörü Louis Charbonneau, “Pekin yıllardır hükümetleri susturmaya çalışıyor, ancak bu stratejisi sefil bir şekilde başarısız oldu. Zira daha fazla devlet, Çin’in Uygurlara ve diğer toplumlara karşı işlediği suçlarda dehşeti ve tiksintiyi seslendirmek için sesini yükseltmeye başladı” değerlendirmesinde bulundu.

ABD, Almanya ve İngiltere’nin BM Büyükelçileri, İnsan Hakları İzleme Örgütü İcra Direktörü Ken Roth ve Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard ile birlikte çarşamba günü sanal bir Birleşmiş Milletler etkinliğinde konuşma yapacak. Diğer üye ülkelere ve katılımcılara gönderilen davetiyeye göre etkinlikte, “Birleşmiş Milletler sistemi, üye devletler ve sivil toplum Sincan’daki (Doğu Türkistan) etnik toplumlarının insan haklarını nasıl destekleyebilir ve savunabilir?” konuları tartışılacak.

Öte yandan Çin’in Müslüman Uygurlar’a yönelik baskıcı politikaları, ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu’nda da tartışıldı. Gerçekleştirilen oturumda Sincan’daki kamplarda yaşadıklarını anlatan Uygur Türkü bir kadın uluslararası topluma “soykırımın devam etmesine izin vermeyin” çağrısında bulundu.
Batılı devletler ve insan hakları örgütleri, Çinli yetkilileri, Uygurları toplama kamplarda tutmak ve işkence etmekle suçluyor. Söz konusu durumu ABD dahil Batılı bazı ülkeler soykırım olarak tanımlıyor. Pekin suçlamaları reddediyor ve toplama kamplarını ‘dini aşırılıkçılıkla mücadele için mesleki eğitim merkezleri’ olarak tanımlıyor.