Bir belge sızdı ortalık karıştı

DIŞ HABERLER SERVİSİ - ABD’nin uzun yıllardır en tartışmalı konularından biri olan kürtaj hakkının feshine ilişkin basına sızan bir belge, kamuoyunun gündemine bomba gibi düştü. ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtaj hakkını ulusal çapta koruyan 1973 tarihli Roe - Wade kararını “feshetmeye hazırlandığı” ortaya çıktı. Belgeye göre, ABD Yüksek Mahkemesi’ndeki 9 hâkimin çoğunun görüşü, kürtaj hakkını anayasal güvence altına alan Roe - Wade kararının “baştan beri yanlış” olduğu yönünde. Hâkim Samuel Alito’nun kaleme aldığı belirtilen belgenin basına sızdırılmasının ardından başkent Washington DC’deki Yüksek Mahkeme’nin önünde protesto gösterileri yapıldı. Haberin kamuoyuna yansımasının ardından, ABD Yüksek Mahkemesi Başkanı John Roberts, söz konusu görüş taslağının doğru olduğunu açıklarken, konuyla ilgili nihai kararın henüz verilmediğini vurguladı. Roberts, belgenin sızmasını “korkunç bir güven ihlali” olarak niteleyerek, soruşturma başlatılması talimatı verdiğini de duyurdu.

İlk kez sızdırıldı

Yüksek Mahkeme belgesinin basına sızdırılmasıyla da bir ilk yaşandı. Mahkemenin tarihinde ilk defa bir taslak görüş belgesi, resmi olarak yayımlanmadan önce kamuoyuna yansıdı. Yüksek Mahkeme’nin konuyla ilgili nihai görüş belgesini önümüzdeki iki ay içinde resmi olarak yayımlaması bekleniyor. Yüksek Mahkeme kürtaj hakkını güvenceye alan kararı feshederse, 49 yıllık bir kararı rafa kaldırmasının yanı sıra kurumun bugüne kadar varlığını koruyan “gizlilik” geleneği de bozulmuş olacak.

Taslakta neler var?

Sızdırılan Yüksek Mahkeme görüş taslağında “Roe - Wade kararının baştan beri açık şekilde yanlış olduğu” söylenerek, kararın gerekçesinin “son derece zayıf olduğu” ve kararın “zararlı sonuçları olduğu” ifade ediliyor. Metinde, “Kaçınılmaz sonuç, kürtaj hakkının ülke tarihinde ve geleneklerinde köklü bir yerinin olmadığıdır” ifadeleri yer alıyor. 1973 tarihli Roe - Wade kararında Yüksek Mahkeme, ABD’li kadınların, Anayasa’nın ailevi konularda bireysel seçim özgürlüğünü düzenleyen 14. maddesine dayanarak, cenin rahim dışında yaşayabilecek duruma gelmeden önce yani hamileliğin 22 ila 24. haftalarına kadar kürtaj yaptırma hakkına sahip olduklarına hükmetmişti. 2019’da ABD’de 630 bin kürtaj yapıldığı kayıtlara geçti. Bu veri, 2010’a göre yüzde 18 düşüş olduğunu gösteriyor. 20’li yaşlardaki kadınlar, 2019’daki kürtaj işlemlerinin yüzde 57’sini oluşturuyor.

‘En büyük hak kısıtlaması’

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Demokratların Senato’daki lideri Chuck Schumer, ortak bir açıklama yaparak sızıntıya şöyle tepki gösterdi: “Eğer haberler doğruysa, Yüksek Mahkeme son 50 yılın en büyük hak kısıtlamasına hazırlanıyor. Cumhuriyetçilerin atadığı yargıçlar yakın tarihteki en kötü ve zararlı kararlarla hatırlanacak.”

Biden: Kürtaj temel haktır

Yazılı açıklama yapan ABD Başkanı Joe Biden, şu ifadeleri kullandı: “Bir kadının kürtaj hakkının temel hak olduğunu düşünüyorum. ‘Roe-Wade kararı’ neredeyse 50 yıldır var olan bir kanun ve bu kanun bozulmamalı. Mahkeme Roe-Wade kararını iptal ederse bir kadının seçim hakkını korumak da ülkemizin seçilmiş kişilerine ve kasım ayındaki seçimlerde seçmenlere düşer.”

26 eyalet kürtajı hemen yasaklayabilir

ABD Yüksek Mahkemesi üyelerinin görüşü doğrultusunda kürtajı güvenceye alan “Roe - Wade” kararı bozulursa, her eyalet kürtaj yasağı koyma yetkisine sahip olacak. Kararın feshi gerçekleşirse 26 eyaletin kürtajı yasaklamasının “büyük olasılık” olduğu belirtiliyor. Roe Wade kararı bozulursa, ABD’deki 2022 ara seçimlerinin ana konusu olması bekleniyor. Zira belge kamuoyuna sızar sızmaz, Demokratlar tasarıyı öfkeyle karşılarken Cumhuriyetçiler destekledi.