Biden'dan giderayak altın vuruş! 'NATO - Rusya savaşına dönüşür'

ABD yönetiminin Donald Trump’ın göreve gelmesinden önce Ukrayna’nın Rusya topraklarına yönelik bir saldırıda uzun menzilli taktik füze sistemlerini (ATACMS) kullanmasına ilk kez onay vermesi büyük ses getirdi.

Başkan Joe Biden’ın bu kararının, Ocak’te göreve başlayacak Trump yönetiminin Ukrayna’ya yapılan ABD yardımlarını azaltacağı iddialarına karşı bir ön alma ve görevi bırakmadan önce Ukrayna’ya elinden gelen miktarda desteği verme amacı taşıdığı ifade ediliyor. Kararın, özellikle Ukrayna güçlerinin kısmen ele geçirdiği Rusya’nın Kursk bölgesinde kalmasına yönelik olduğu belirtiliyor. Bu durum olası barış görüşmelerinde pazarlık esnasında fark yaratabilir.

‘Füzeler konuşacak’

“Washington Post”a konuşan yetkililerse, politika değişikliğinde, yaklaşık 10 bin Kuzey Kore askerinin, Ukrayna’ya karşı savaşması için Rusya tarafından Kursk bölgesine getirilmesinin etkili olduğunu vurguladı. Nitekim Rusya’nın yakın zamanda Kursk’a yönelik büyük bir harekat düzenlemesi bekleniyordu.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, karara temkinli yaklaştı ve “Bu tür şeyler kamuoyuna duyurulmaz, füzelerin kendisi konuşur” yorumunu yaptı. Kiev, uzun zamandır bu iznin çıkmasını istiyordu. Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski kararı memnuniyetle karşıladı ve “Başkan Biden, Putin’e anladığı bir dilde yanıt verdi” dedi.

300 km menzil var

“New York Times” gazetesinin haberine göre, Ukrayna, Rus hedeflerine saldırı için hazırlıklara başladı. ATACMS’ın 300 kilometre menzili bulunurken, bu menzil içerisinde Rusya’nın çok sayıda hava üssü ve askeri birimi bulunuyor. Bununla birlikte Rusya neredeyse tüm uçaklarını ATACMS menzili içindeki havaalanlarından uzaklaştırdı. Ukrayna’ya izni sadece Kursk için mi yoksa menzilin tamamında mı verildiği bilinmiyor.

Biden’ın kararı sonrası, İngiltere ve Fransa’nın da “Storm Shadow” füzelerinin kullanımına izin vermesi bekleniyor. Fransa’dan konuyla ilgili olumlu açıklamalar gelirken, Almanya karara katılmadı.

Kremlin: Yangına körükle gidiyorlar

Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, konuyla ilgili açıklamada “Washington’da görevden ayrılan yönetimin yangına körükle gitmeye ve bu çatışma etrafında gerginliği kışkırtmaya devam edecek adımlar atmaya niyetli olduğu aşikar” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Eylül ayında yaptığı “Batı’nın silah adımını onaylamasının NATO ülkelerinin, ABD’nin ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna’daki savaşa doğrudan dahil olması anlamına geleceği” yönündeki açıklamasının Rusya’nın tutumunu net bir şekilde ortaya koyduğunu belirten Peskov, “Washington’da görevden ayrılan yönetimin yangına körükle gitmeye ve bu çatışma etrafında gerginliği kışkırtmaya devam edecek adımlar atmaya niyetli olduğu aşikar” ifadelerini kullandı.

Trump ekibinden tepki: Savaşı tırmandırıyor

Karar ABD’de yönetime gelecek ve Rusya ile iyi ilişkileri bulunan Trump ekibinden tepki geldi. Trump’ın en yakın dış politika danışmanlarından Richard Grenell kararı eleştirdi ve X hesabından “İktidardan ayrılmadan önce savaşı tırmandırıyorlar” dedi. Donald Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasıyla uzun menzilli füze kararını iptal edip etmeyeceği net değil.

Rusya vuruyor

ABD’nin kararı Ukrayna’ya yoğun şekilde Rus saldırıları gerçekleşirken geldi. Odessa’ya yönelik saldırıda en az 8 kişi hayatını kaybederken, Sumi’de ise 11 kişi Rus saldırıları sonucu öldü. İki bölgede de çok sayıda yaralı var.

Karar neden değişti?

Biden yönetimi füzelerin Rusya’yı vurmasına gerilimin daha da artmaması için izin vermiyordu. Ancak son dönemde cephede yaşanan gelişmelerin ardından bu izinlerin verilmemesinin Ukrayna’nın savaşı kaybetmesine yol açabileceği yönünde yorumlar yapıldı. Kuzey Kore askerinin bölgeye Rusya lehine gönderilmesi ise kararın alınmasını sağlayan ‘son damla’ oldu. ABD’nin Donald Trump yönetimi altında Ukrayna’ya yardımı kesecek olması ise bir başka etken olarak görülüyor.

‘NATO - RUSYA SAVAŞINA DÖNÜŞÜR!’

AYDIN HASAN / ANKARA -  Başkent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Programı öğretim üyesi Profesör Hasan Ünal ile Emekli Tuğgeneral İhsan Başbozkurt; ABD Başkanı Joe Biden’ın Ukrayna’nın Rusya topraklarını Washington’ın sağladığı uzun menzilli füzelerle vurmasına yeşil ışık yakmasını “tehlikeli bir gelişme ve çılgınlık” olarak değerlendirdi. Ünal ve Başbozkurt, Biden’ın kararının olası etkilerini Milliyet’e değerlendirdi:

Derin devlet boyutu

(Profesör Hasan Ünal-Başkent Üniversitesi)

“ABD’deki derin devletin, Trump’ın seçimi kazanması ve yönetime gelmesini kolay kolay kabul edemeyeceği görünüyor. Biden, 20 Ocak’a kadar görevde kalacak. Biden, yönetiminin Ukrayna savaşını genişletmesinin bazı yolları vardı. Bunlardan biri, kirli bomba kullanılması ve Rusya’nın suçlanması olabilirdi. İkincisi de uzun menzilli füzelerin kullanılması kısıtlamasının kaldırılması olurdu. ABD’nin bu kısıtlamayı kaldırdığı görünüyor. Fransa ve İngiltere de onay verdi. Peki ama bu füzeler nasıl kullanılacak? Bunun için ABD uydularına entegre edilmeleri gerekiyor... Bu da savaşı, otomatik olarak NATO - Rusya savaşına dönüştürür. Putin, Eylül’de bu konuda uyarıda bulunmuştu. ABD’nin bu izniyle çok tehlikeli bir durum ortaya çıktı.

‘Sert karşılık görür’

Moskova buna nasıl cevap verecek? Rusya’nın cevabı, Trump’ın açıklamaları ve tutumuyla ilgili olacak. Biden’ın giderayak böyle bir karar alması, ABD’deki teamüllere de uygun değil. Baba Bush, Somali kararını alırken seçimi kazanan Clinton’ın onayını almıştı. Trump, ‘Bu karara uymuyorum’ diyebilir. Ayrıca, Kongre’de çoğunluğu Cumhuriyetçiler aldı. Cumhuriyetçiler, Kongre’de Biden’ı zorlayabilir. Diğer önemli nokta; Ukrayna’nın bu füzelerle nereyi vuracağı. Eğer Rusya’nın canını acıtırsa sert karşılık görür. Rusya, Ukrayna’da kentleri, tesislerini ağır bombardımana tabi tutabilir. Tehlikeli bir sürecin kapısındayız. Türkiye’ye bunu önlemek için önemli görev düşüyor. Türkiye’nin perde arkasında ‘Savaşı başlatan taraf olursunuz ben bunun içinde taraf olarak yer almam’ demesi lazım.”

Kuzey Kore askerleri fikrini değiştirdi

(İhsan Başbozkurt-Emekli Tuğgeneral)

“Burada önemli olan füzelerin yeri ve kimin kullanacağı. Emir komuta ABD’de mi olacak? ABD’de olursa, o zaman savaşa fiilen katılmış sayılır. Nereye koyacaklar? Ukrayna topraklarına koyduklarında emniyetini sağlayamazlar. Bu durumda Polonya’ya mı yerleştirecekler? ABD, psikolojik bir harekat yapıyor olabilir. Biden, ‘Onay verdim’ diyor ama bu sistemlerin taşınması 20 Ocak’a yetişmez. Karar yine Trump’a kalır. Kullanılması hem ABD’ye hem de Ukrayna’ya zarar verir. Rusya’ya ise koz verir. Biden, Kiev’in uzun menzilli füze kullanma taleplerini aylardır reddediyordu. Rusya’nın Kuzey Kore askerlerini sahaya sürmesi, Biden’ın fikrini değiştirmiş olabilir.

‘S-400’leri var!’

Farz edelim füzeyi Ukrayna’ya getirdiler. 300 kilometre menzilli bu füzelere karşı Rusya’nın S-400, S-500 hava savunma sistemleri var. Bu tür füzelerin prensipte hedefi stratejik noktalar olur. Rusya’nın stratejik noktalarını vurup canını yakarlarsa, nükleer koz vermiş olurlar. ABD, çok tehlikeli bir oyun oynuyor.

Türkiye açısından bakarsak Türkiye bu konuda Rusya ile karşı karşıya gelmez. Türkiye, tarafsızlığını yine koruyacaktır. Rusya ile konuşabilen bir ülkenin olması NATO’nun da işine gelir.”