Balon patladı kavgası kaldı

DIŞ HABERLER - Son birkaç gündür Amerikan hava sahasında dolaşan ve tüm dünya kamuoyunun da takibine giren Çin “casus balonu”, Başkan Joe Biden’ın emriyle önceki gün Amerikan ordusuna ait F-22 uçakları tarafından vurularak düşürülürken, tartışma devam ediyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Pekin’in, yasal hakları ve çıkarlarını korumaya devam edeceği vurgulanırken, aynı zamanda karşılık olarak gereğini yapma hakkını da saklı tutacağı kaydedildi. Açıklamada, Çin tarafının, Washington’u, hava aracının sivil amaçlı olduğu, zorlayıcı sebeplerle Amerikan hava sahasına girdiği ve bunun da tesadüf olduğu konusunda bilgilendirdiği ifade edildi.

Aynı açıklamada, Çin tarafının meselenin sakin, profesyonel ve itidalli şekilde ele alınmasını açıkça talep ettiği vurgulanarak, “ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü, balonun yerdeki personele askeri veya fiziksel tehdit oluşturmadığını söyledi. Bu şartlar altında, ABD tarafı güç kullanmakta ısrar ederek aşırı bir tepki verdi ve uluslararası kural ve teamülleri açıkça ihlal etti” denildi.

Enkaz avı

Balonla ilgili bir tepki de, bazı Cumhuriyetçi Kongre üyelerinden geldi. Balonun çok geç düşürüldüğünü savunarak Beyaz Saray’ı eleştiren Cumhuriyetçiler, söz konusu olayın zaten gergin olan iki ülke ilişkilerini daha da gerginleştirdiği savundu. Amerikalı bir yetkili Çin’e ait casus balonların son yıllarda Amerikan hava sahasında sıkça görüldüğünü, Donald Trump döneminde en az 3, Biden döneminde de en az bir casus balonun, ABD hava sahasında tespit edildiğini ancak hiçbirinin bu denli uzun süre havada kalmadığını öne sürdü.

Çin, söz konusu balonun istihbarat amaçlı olmadığını, rotasından çıkan hava araştırma balonu olduğunu iddia ediyor. Pentagon ise bu iddiayı reddediyor ve balonun istihbarat amaçlı olduğunu kaydediyor. Balon, Cumartesi günü Güney Carolina kıyılarında, Atlantik Okyanusu üzerinde F-22 savaş uçağından fırlatılan bir füzeyle düşürülmüştü. Balonun enkazının okyanusta yaklaşık 10 km genişliğinde bir alana yayıldığı ve enkaz toplama sürecine bazı gemilerin katıldığı, Amerika’nın amacının, balonun içerdiği bilgileri öğrenmek olduğu öne sürülüyor.

Başkan Joe Biden balonun düşürüldüğünü gazetecilere bizzat açıklamış ve düşürülmesiyle ilgili emri Çarşamba günü verdiğini belirtmişti. Ancak Pentagon, balonun düşürülmesi için “yerde kimsenin zarar görmemesi adına” uygun zamanı beklediği ifade ediliyordu.

Amerikan askeri yetkililer, balonun ABD hava sahasına 28 Ocak’ta Alaska üzerinden girdiğini, Pazartesi günü balonun Kanada hava sahasına geçtiğini ve Salı günü de Idaho’dan yeniden Amerika hava sahasına girdiğini belirtiyor. Balon daha sonra Çarşamba günü nükleer füze depolarının bulunduğu Montana üzerinde fark edilirken, olay nedeniyle Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Çin’e yapması planlanan ziyareti de ertelendi.