Avrupa’da Filistin rüzgarı
23.05.2024 - 07:00 | Son Güncellenme:
Üç Avrupa ülkesi İspanya, Norveç ve İrlanda, 28 Mayıs’ta Filistin’i resmen tanıyacaklarını açıkladı. Liderler, Ortadoğu’da ‘iki devletli çözüm’ arayışına dikkat çekerken, barış için tanımanın gerekliliğine vurgu yaptı.
Gazze’de savaş sürerken, dün Filistin’in geleceğiyle ilgili önemli bir gelişme oldu. Norveç, İrlanda ve İspanya, art arda yaptığı açıklamalarda, 28 Mayıs’ta Filistin’in resmen devlet olarak tanıma kararı alındığı duyurdu.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store “Hükümetimiz, Norveç’in Filistin’i devlet olarak tanımasına karar verdi. On binlerce kişinin öldüğü ve yaralandığı bir savaşın ortasında hem İsraillilere hem de Filistinlilere siyasi çözüm sunan tek alternatifi yaşatmalıyız: Yan yana, barış ve güvenlik içinde yaşayan iki devlet” ifadelerini kullandı. Store, “Filistin devletini tanımadan çatışmanın sona ermesini bekleyemeyiz” dedi.
İrlanda da Filistin’i tanıma kararını duyururken Başbakan Simon Harris, bunun, İspanya ve Norveç’le koordinasyon içerisinde atılan bir adım olduğunu belirtti. Harris, “Gelecek haftalarda daha fazla ülkenin bize katılacağından eminim” diye konuştu.
AYAKTA ALKIŞLANDI
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ise parlamentoda yaptığı konuşmada, “28 Mayıs Salı günü İspanya kabinesi, Filistin devletini tanıma kararını onaylayacak” dedi.
Sosyalist lider, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nde uyguladığı “yıkım politikasının” iki devletli çözümü tehlikeye soktuğunu söyledi. Sanchez, “Filistin’i birçok nedenden dolayı tanıyacağız ve bunu üç kelimeyle özetleyebiliriz; barış, adalet ve tutarlılık” dedi. Sanchez, konuşmasının ardından ayakta alkışlandı.
Kararları tepkiyle karşılayan İsrail, İrlanda ve Norveç’teki büyükelçilerini hemen geri çağırdı. İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, bu ülkelerin dünyaya ve Filistinlilere “terörizmin ödüllendirildiği mesajı vermek istediğini” öne sürdü.
Filistinli taraflar ise kararı memnuniyetle karşıladı. Filistin Kurtuluş Örgütü Yürütme Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin El Şeyh, kararı “tarihi an” diye nitelendirirken, Filistin Dışişleri Bakanlığı, tanıma kararının, “barış ve istikrar çabalarına olumlu katkı yapacağını” kaydetti. Hamas ise, “Bunu, topraklarımıza ve başkenti Kudüs olan bağımsız Filistin devletine sahip olma hakkımızı teyit yolunda önemli bir adım olarak görüyoruz” dedi.
ABD'DEN UCM'YE YAPTIRIM HAZIRLIĞI
ABD Senatosu’nda konuşan Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Khan’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında tutuklama emri istemesinin ardından mahkemeye yönelik “yaptırım” tasarısına destek sinyali verdi. Blinken, “son derece yanlış” olarak tanımladığı “tutuklama talebi” hakkında ilgili adım atmaya kararlı olduğunu söyledi. Senato’da Cumhuriyetçilerin UCM yetkililerine yaptırım uygulanmasına yönelik yoğun çaba içerisinde olduğu biliniyor. Bu durumda Demokratların da Cumhuriyetçilerle birlikte çalışması bekleniyor. Nitekim Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Blinken’e UCM savcısının hamlesine yanıt olarak, mahkemeye yönelik yaptırım uygulanmasını istediğini söylerken, Blinken, “Bu konuda sizinle çalışmayı memnuniyetle karşılarım” diyerek yanıt verdi.
HAMAS2I DIŞARIDA TUTTULAR
Üç ülkenin, açıklamalarında, Hamas’ı dışarıda bırakan ifadeleri dikkat çekti. Sanchez, konuşmasında tanımanın “Hamas lehine olmadığına” dikkat çekti. Norveç’in açıklamalarında da, “Hamas devleti istemiyoruz” denilerek, El Fetih önderliğinde bir yönetime sıcak bakıldığının sinyali verildi. İrlanda Başbakanı da, “Hamas Filistin halkı değildir” dedi.
İspanya ve İrlanda Avrupa Birliği, Norveç ise İspanya ile birlikte NATO üyesi. 3 ülkede de sol veya liberal hükümetlerin yönetimde olmasının, kararın alınmasında önemli rol oynadığı ifade ediliyor. Filistin’i tanıyacağını söyleyen Slovenya ve Malta ise henüz adım atmadı.
FİLİSTİN'İN TANINMA DURUMU NASIL?
Birleşmiş Milletler’e üye 193 ülkeden 143’ü Filistin’i devlet olarak tanıyor. Son açıklamalarla bu sayı 146’ya yükselmiş olacak. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ), 1988’de Filistin devletinin kurulduğunu ilan etmişti. 2007’de Gazze Şeridi’nin kontrolü Hamas’a geçmiştiti. BM her iki bölgeyi tek bir siyasi varlık olarak değerlendirirken, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü El Fetih, Gazze’yi ise Hamas yönetiyor. İsrail ise, Batı Şeria ve Gazze’yi kapsayan Filistin devletine “İsrail’in varlığına tehdit” gerekçesiyle karşı çıkıyor. ABD ise bağımsız Filistin devletini desteklerken, bunun, taraflar arasında müzakerelerle gerçekleştirilmesini vurguluyor.
'HUKUKUN, ADALETİN VE VİCDANIN GEREĞİ'
İspanya, İrlanda ve Norveç’in, Filistin devletine ilişkin açıklamaları Türkiye tarafından memnuniyetle karşılandı. Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, “Filistin’in tanınması, uluslararası hukukun, adaletin ve vicdanın gereğidir. İşgal altındaki Filistin halkının gasp edilen haklarının geri alınması ve Filistin’in uluslararası camiada hak ettiği statüye kavuşabilmesi bakımından son derece önemli bir adımdır. Türkiye olarak, daha fazla ülkenin Filistin’i tanıması yönünde çaba harcamayı sürdüreceğiz” denildi.
