‘Aşımız % 94.5 koruma sağladı’

Amerikan ilaç şirketi Moderna, geliştirdiği koronavirüs aşının, Kovid-19 hastalığına karşı yüzde 94.5 koruma sağladığını duyurdu. Şirket, aşının üçüncü faz denemelerine ilişkin ilk bulgularını “Büyük bir gün” sözleriyle duyurdu. Geçen hafta da BioNTech ve Pfizer’ın geliştirdiği aşının yüzde 90’dan daha fazla etkili olduğu açıklanmıştı. Moderna’nın son faz denemelerine 30 bin kişi katıldı. Gönüllerin yarısına 4’er hafta arayla 2 doz aşı yapıldı. Diğer gönüllülere de plasebo verildi. Gerçek aşı yapılan grupta 5, plasebo verilen grupta ise 90 kişi Kovid-19’a yakalandı. Moderna bu sonuçlara göre aşının yüzde 94.5 oranında koruma sağladığını duyurdu.

İlk aşı aralık ayında...

Şirketin Başkanı Stephen Bancel, Pfizer şirketiyle Türk kökenli bilim insanı Alman Uğur Şahin ve eşi Özlem Türeci’nin şirketi BioNTech’in geliştirdiği aşının başarısının da “çok rahatlatıcı” olduğunu söyledi. Bancel, “Bu sorunu tek başına Moderna çözemez. Küresel talebi karşılamak için birçok aşıya ihtiyaç olacak” dedi. Moderna’nın gelecek haftalarda acil kullanım yetkisi için ABD ilaç düzenleyicisi Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) başvurmayı planladığı bildirildi. Her iki aşının da onaylanması halinde aralık ayında 20 milyon ABD’linin aşılanabileceği öngörülüyor.  

Bilinmeyenler var

Aşı yapılan gönüllülerin bağışıklığının ne kadar süreceği henüz bilinmiyor. Bunun için bu kişilerin daha uzun süre izlenmesi gerekiyor. Aşının Kovid-19’a karşı en hassas durumda olan yaşlılarda nasıl bir koruma sağladığına ilişkin de veri bulunmuyor. Ancak Moderna’nın Medikal Direktörü Tal Zaks, BBC’ye ellerindeki verilerin aşının yaşla birlikte gücünü kaybetmeyebileceğine işaret ettiğini söyledi. Aşının insanların sadece ağır hasta olmasını mı engellediği yoksa virüsün yayılmasını da engellediği bilinmiyor. Tüm bu soruların koronavirüs aşısının kullanımını etkileyebileceği belirtiliyor. Denemeler sırasında aşının güvenliğine ilişkin hiçbir ciddi sorun rapor edilmedi. Uzmanlar parasetamolün bile yüzde 100 güvenli olmadığına dikkat çekiyor. Aşıdan sonra bazı gönüllüler kısa süreli halsizlik, başağrısı ve ağrı hissettiklerini söyledi. London Imperial College’dan Prof. Peter Openshaw, “Bunlar işe yarayan ve iyi bağışıklık tepkisi oluşturan bir aşıdan beklediğimiz etkiler” dedi.

Dozu 15.25 dolar

Moderna’nın aşısının fiyatının doz başına 15.25 dolar olması bekleniyor. Bu, doz başına 19.50 dolar olan Pfizer-BioNTech’in aşısından daha ucuz. ABD halihazırda Moderna ile 100 milyon doz için 1.95 milyar dolarlık bir anlaşma yapmıştı. Avrupa Birliği ise 160 milyon doz için “imzasız” bir anlaşma yaptı. Japonya, Kanada, İsviçre, Katar ve İsrail de Moderna ile anlaşmalara imza atarken, şirket “bir dizi ülkeyle görüşmelere” devam ediyor. Şirketin bu yıl 20 milyon doz aşı üretmesi tahmin ediliyor.

Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü Direktörü Anthony Fauci yeni aşı hakkında, “Olabileceğinin en iyisi” dedi. Haber üzerine Moderna hisseleri ABD vadeli işlemlerinde yüzde 9’dan fazla yükseldi.

Buzdolabında saklanabilecek

Moderna’nın aşısı da Pfizer-BioNTech’in aşısı gibi mesajcı RNA (mRNA) teknolojisine dayanıyor. Ancak, Moderna’nın aşısının aşırı soğutulmuş olarak saklanması gerekmediği için dağıtımının Pfizer-BioNTech’in aşısından daha kolay olacağı belirtiliyor. Moderna’nın deneysel aşısının standart buzdolaplarında saklanabildiği, 2 ile 8 derece arasında 30 gün dayanabileceği, eksi 20 derecede ise 6 ay muhafaza edilebileceği belirtildi. Pfizer-BioNTech’in aşısının dağıtımının ise eksi 70 derecede yapılması gerekirken buzdolabında 5 güne kadar saklanabiliyor.

‘İtalya’da virüs 2019’dan beri dolaşımda’

Avrupa’da salgının ilk başladığı ülke olarak gösterilen İtalya’da yeni tip koronavirüsün ilk kez ocak sonunda Roma’daki Çinli bir turist çiftte tespit edilmişti. İlk yerel Kovid-19 vakası ise 20 Şubat’ta Lombardiya’da kayıtlara geçmişti. Yeni tip koronavirüsün neden olduğu hastalık olan Kovid-19 sebepli olduğu belirlenen ilk can kaybı da bir gün sonra meydana gelmişti. O tarihten bu yana ülkede toplam vaka sayısı 1 milyon 178 bin 529’e ulaştı. Can kayıpları da son bir günde 546 artarak 45 bin 229’a yükseldi.

956 kan testi incelendi

BBC Türkçe’de yayımlanan araştırmaya göre, Covid-19 hastalığına yol açan koronavirüsünün Eylül 2019’dan bu yana dolaşımda olabileceğini gösterdi. Milano’daki IRCCS Ulusal Tümör Enstitüsü ve Siena Üniversitesi tarafından yapılan araştırma, bazı hastalarda şubat ayından çok önce antikor bulunduğunu tespit etti. Araştırmada, Eylül 2019-Mart 2020 tarihleri arasında kanser taraması için alınan kan örnekleri incelendi. Akciğer kanseri taramaları için 959 kişiden alınan kan örnekleri üzerinde yapılan incelemelerde, eylül ayında alınan örneklerin bir kısmında koronavirüsü antikorları tespit edildi. 959 kişinin yüzde 11.6’sının koronavirüsüne karşı antikor geliştirdiği, bunların yüzde 14’ünün de eylül ayında alınan kan örneklerinin sahipleri olduğu belirlendi. Bu kişilerin büyük kısmının, İtalya’da korona salgınından en ağır etkilenen Lombardiya bölgesinden olduğu açıklandı. Sonuçları “Tumori Journal” isimli tıp dergisinde yayımlanan araştırmada “Bu çalışma, SARS-CoV-2 virüsünün beklenmedik biçimde erken bir tarihten itibaren, İtalya’da ilk hasta tespit edilmeden aylar önce semptom göstermeyen kişiler arasında dolaşımda olduğunu gösteriyor” diye yazdı. Öte yandan İtalyan basını, araştırmada kullanılan antikor testlerinin güvenilirliğinin kesin olmadığına dikkat çekti.

RUSYA

Buz pistini hastaneye çevirdi

Rusya’da son 24 saatte virüs nedeniyle ölenlerin sayısı 303 artarak 33 bin 489’a, iyileşen sayısı da 13 bin 864 artışla 1 milyon 453 bin 849’a ulaştı. Ülkede, son 24 saatte 22 bin 778 kişide virüsün görülmesiyle toplam vaka sayısı 1 milyon 948 bin 603’e yükseldi. Ülke genelinde yeni vakaların yüzde 24.8’inde belirti görünmezken, vaka sayısındaki günlük artış oranı yüzde 1.2 olarak açıklandı.

Uluslararası sürat pateni yarışmalarına ev sahipliği yaptığı bilinen Krylatskoye Buz Sarayı, Kovid-19 hastaları için geçici bir hastaneye dönüştürüldü.