ABD’nin patent önerisine ret

ABD’nin koronavirüs aşılarında patent haklarının geçici olarak kaldırılması talabine Almanya’dan yanıt geldi. Alman hükümetinin sözcüsü, patent hakkının kaldırılmasının aşı üretimine etkisi olmayacağına işaret ederek ABD’nin önerisine sıcak bakmadıklarını ifade etti. Sözcü, “fikri mülkiyet hakkının korunmasının bir inovasyon kaynağı olduğunu ve bunun gelecekte de böyle kalması gerektiğini” ifade etti.

Aşı üretimini patent hakkının sınırlamadığını, yaşanan sıkıntıda üretim kapasitesi ve yüksek kalite standartlarının etkili olduğunu dile getiren Alman hükümet sözcüsü, Berlin’in ilaç şirketlerinin üretim kapasitesi artırmak için zaten birlikte çalıştığını söyledi.

Almanya merkezli koronavirüs aşısı üreticisi BioNTech de ABD’nin önerisiyle ilgili yaptığı açıklamada, patent hakkının kaldırılmasının küresel aşı tedariğinin artırılmasına pek yardımcı olmayacağını vurguladı. “Patent, aşılarımızın üretiminde ve dağıtımında sınırlayıcı bir faktör değil” denilen açıklamada, patent hakkının askıya alınmasının kısa ve orta vadede dünya genelindeki aşı üretimini artırmayacağı ve üretim sürecinin oldukça karmaşık olduğu kaydedildi.

Uygun mekanizmaların geliştirilmesinin yıllar alacağına işaret eden BioNTech, bu süreçlerin tamamlanması için de nitelikli elemanlara ve aynı zamanda sınırlı miktarda bulunan hammaddeye ihtiyaç duyulacağını ifade etti.

‘Kötü bir fikir’

Kovid-19 aşısı üreten BioNTech’in baş tıbbi sorumlusu Dr. Özlem Türeci Kovid-19 aşılarının fikri mülkiyet ve ticaret haklarının kaldırılmasının ‘kötü bir fikir’ olduğunu söyledi.

CNN International’a konuşan Dr. Türeci, ‘patentlerin, aşılarının üretimi için sınırlayıcı faktör olmadığını’ ifade ederek şunları kaydetti:

“Aşı üretiminde bir dizi önemli faktör vardır. Örneğin, üretim sürecimiz, aşının etkinliğini ve güvenliğini sağlamak için hepsinin doğru bir şekilde yürütülmesi gereken 50 binden fazla adım içerir. Deneyimli personel, özel tesisler, hammaddelere erişim gerektirir.

Bunun yerine, aşı üreticileri için yasal, idari ve organizasyonel çözümler sağlamak daha önemlidir. Bir patent feragatnamesi önümüzdeki 12 ay içinde hazır olacak dozların sayısını artırmayacak. Muhtemelen üretimdeki kaosu artıracaktır.”

BioNTech’in kurucularından Prof. Dr. Uğur  Şahin ise Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetten  vazgeçmenin doğru bir yol olmadığını, bunun yerine üretim lisansları verilmesi  gerektiğini dile getirmişti.

Leyen: Sorunu çözmez

Avrupa Birliği (AB) Sosyal Zirve dün Portekiz’in Porto kentinde düzenlendi. Zirvenin ardından açıklama yapan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kovid-19 aşılarındaki fikri mülkiyet haklarından geçici olarak feragat edilmesi hakkında, “Bence bu konuyu tartışmaya açık olmalıyız” dedi. Von der Leyen, konunun çok kapsamlı olduğuna işaret ederek, “Aşılara şimdi ihtiyacımız var. Fikri mülkiyet haklarından feragat sorunları çözmeyecek, kısa ve orta vadede tek doz aşı getirmeyecektir” değerlendirmesinde bulundu. Öncelikle aşıların paylaşılması, üretilen aşıların ihraç edilmesi ve aşı üretim kapasitesinin artırılmasına yönelik yatırım yapılması gerektiğini belirten von der Leyen, Avrupa’da üretilen aşıların yaklaşık yarısını ihraç ettiklerini, fikri mülkiyet haklarından feragat etme tartışmasına katılan diğer ülkeleri de ürettikleri aşıları ihraç etmeye çağırdı.