AB’de gündem yine Türkiye

Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerin dışişleri bakanlarını biraraya getiren Dış İlişkiler Konseyi bugün video konferans yöntemiyle toplanacak. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in başkanlığında yürütülecek olan toplantıların gündeminde Türkiye’yi yakından ilgilendiren tam 4 konu bulunuyor. ABD’deki seçimlerinin ardından transatlantik ilişkilerin geleceğini değerlendirecek olan bakanlar, AB’ye üye ülkelerin bu konudaki görüş ayrılıklarını da gidermek için önemli bir fırsat bulacaklar.

ABD Başkanı seçilen Joe Biden’in Türkiye’nin de üyesi olduğu NATO’yu yeniden canlandıracağını açıklamasının ardından Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp Karrenbauer (AKK) transatlantik ilişkilere yeniden ivme kazandırılması için Almanya olarak gereken fedakarlığı sergilemeye hazır olduklarını söylemişti. Ayrıca Avrupa kıtasının güvenliğinin ABD ve NATO olmadan  sağlanamayacağını açıkladı. Ancak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya’nın bu yaklaşımına karşı çıktı. AB’nin stratejik açıdan bağımsız ve özerk olması gerektiğini savunan Macron, ABD’deki başkanlık koltuğunda yaşanan değişikliğe rağmen Brüksel’in kendi geleceğini belirleyecek imkan ve yeteneklere sahip olması gerektiğini savunarak ABD’nin vereceği yardımlara ve desteğe güvenmemesi gerektiğine dikkat çekti. Borrell ise, transatlantik ilişkilerinin geleceğini AB-ABD ekseninde görmeyi tercih ettiğini bildirdi.

Gündemde yer alan bir diğer konu ise Dağlık Karabağ’daki ateşkes anlaşması. AB dışişleri bakanları, Dağlık Karabağ’da Azerbaycan-Ermenistan ve Rusya arasında sağlanan ateşkes anlaşmasına Minsk grubunun üç üyesi arasında yer alan Fransa’nın AB adına gereken siyasi desteği verdiğini hatırlatarak ateşkesin kalıcı kalması konusunda AB’nin atması gereken adımlar hakkında bir değerlendirmede bulunacaklar. Libya’daki son gelişmeleri de değerlendirecek olan AB dışişleri bakanlarının, üçüncü ülkelerin Libya’daki barış görüşmelerine müdahil olmaması yönündeki çağrısını yinelemeleri bekleniyor.

Yunanistan’dan şikayet

Toplantı hakkında basın mensuplarına bilgi veren üst düzey AB yetkilileri, Yunanistan ve Rum kesiminin Doğu Akdeniz’de yaşanan gerilimli süreçler hakkında bilgi vereceklerini kaydettiler.  Rum Kesimi Dışişleri Bakanı Nikos Hristodoulidis, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz haftasonu Kıbrıs’da bulunan kapalı Maraş bölgesinde gerçekleştirmiş olduğu pikniğe ve Oruç Reis sismik araştırma gemisinin faaliyetlerine olan itirazlarını sürdürecek. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın da Yunanistan ile Türkiye arasında henüz başlamamış olan istikşafi görüşmelerinin hazırlık toplantıları hakkında bilgi vermesi bekleniyor. Aynı kaynaklar AB’nin Türkiye’ye sergileyeceği tavır ile yaptırım kararının 7 Aralık’ta düzenlenecek olan AB Dışişleri Bakanları toplantısı ile 10 Aralık’ta yapılacak olan AB liderler zirvesinde kesinlik kazanacağını açıkladılar.

AB ve NATO Afganistan’ı tartışıyor

Washington yönetiminin Afganistan’dan asker çekme kararı AB ile NATO’nun önde gelen ülkelerini huzursuz etti. ABD, Afganistan ve Irak’taki Amerikan askerlerinin sayısını Ocak ayı ortasına kadar 2500’e indereceğini açıkladı. Oysa NATO’nun Afganistan’da kalmaya devam etmesini isteyen Almanya, İtalya, İsveç ve İngiltere, ABD’nin desteği olmadan bölgede görev yapmaya devam edemiyor. Zira ABD, gerek Afganistan’da gerekse Irak’ta ismi geçen ülkelere arama kurtarma, hava ve muharebe destek gücü ile lojistik destek sağlıyor. ABD’nin Irak ve Afganistan’da bırakmayı öngördüğü 2500 askerin  Almanya ve İtalya gibi ülkelere destek vermesi için yeterli olup olmayacağı şimdiden tartışılıyor.

Ankara, ABD’nin Afganistan’dan asker çekmesine rağmen bölgedeki faaliyetlerini sürdürmeye devam edeceğini NATO’ya bildirdi. Ayrıca ABD’nin askeri imkan ve yeteneklerine bağımlı olarak bölgede bulunan diğer NATO müttefiki ülkelere de gereken askeri desteği vermeyi değerlendirebilir. Öte yandan askeri uzmanlar, AB’nin gerek Afganistan gerekse Irak’ta güvenlik ve savunma konularında yapmış olduğu katkıların marjinal değerde olduğunu hatırlatarak, NATO’nun her iki ülkede sağlamış olduğu güvenliğin son derece önemli olduğuna dikkat çektiler. Aynı kaynaklar, Afganistan’dan asker çekme kararı alan ABD yönetiminin gerektiğinde bölgeye yeniden ivedilikle asker gönderebilecek imkan ve yeteneğe sahip olduğuna vurgu yapıyorlar. 1-2 Aralık tarihinde düzenlenecek olan NATO Dışişleri Bakanları toplantısında müttefikler Afganistan ile Irak konusunu enine boyuna ele alacaklar.