19.06.2023 - 11:20 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
Pazartesi sabahı bir araya gelen iki diplomattan Wang Yi’nin statüsü Çin’de dışişleri bakanından da yukarıda. Blinken’ın ziyaretinin ikinci ve son gününde Çin lideri Şi Jinping ile görüşüp görüşmeyeceği netleşmedi. Bu gezi, ABD’den Çin’e beş yıl sonra gerçekleşen en üst düzey resmi ziyaret. Blinken’ın Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ile Pazar günü 7,5 saat süren görüşmesinin “samimi ve yapıcı geçtiği” kaydedilmişti.
Çin’in devlet televizyonu CCTV’ye göre Qin, Blinken’a toplantıda “iki ülke arasındaki ilişkilerin diplomatik ilişkiler kurulduğundan beri en kötü durumunda olduğunu” söyledi. Qin, bu durumun ne iki ülkenin ne de uluslararası camianın menfaatlerine uyduğunu vurguladı.
Çinli siyasetçi, Tayvan meselesinin Çin’in çıkarlarının en temelinde yer aldığını ve iki ülkenin ilişkilerine en çok zarar veren konu olduğunu ekledi.
AFP’ye konuşan bir üst düzey ABD’li yetkili ise görüşmenin sıradan konuların ötesine geçtiğini ve “gerçek bir konuşmanın” yaşandığını belirtti.
Şi, geçen hafta ABD’li iş insanı Bill Gates ile buluşmuş, “Pekin’de bu yıl buluştuğum ilk Amerikalı dostum sizsiniz” demişti.
İki ülkenin de nihai hedefi ikili ilişkilerin normalleşmesi. Antony Blinken’ın beş ay önce yapılması planlanan ziyareti casus balonu krizi nedeniyle ertelenmişti.
ABD, Şubat ayında ülkedeki önemli askeri sahalar üzerinde casusluk yaptığını söylediği Çin’e ait dev balonu bir savaş uçağının attığı füzeyle vurmuştu.
Amerikan toprakları üzerinde uçan balonun fark edilmesinin ardından bir diplomatik kriz yaşanmıştı.
Çin, balonun, "bilimsel ve meteorolojik" amaçla uçurulan bir araç olduğunu ve Amerikan hava sahasına girmiş olmasının "üzüntü yarattığını" açıklamıştı.
İki ülke arasındaki bir diğer gerilim hattı da Tayvan. Çin, ülke toprağı olarak gördüğü Tavyan yakınında kısa süre önce bir askeri tatbikat yaptı. ABD ise Tayvan hükümeti ile yakın bir ilişki sürdürme kararlılığını sürekli vurguluyor.