AB ve Rusya arasında yeni ‘Soğuk Savaş’

Avrupa ve Rusya arasında son dönemde soğuk rüzgarlar eserken, ilişkiler belki de Soğuk Savaş döneminden bu yana ilk kez bu kadar gergin. Özellikle Rus muhalif Aleksey Navalni’nin zehirlenmesi, bu olayın ardından Navalni’nin Rusya’ya döner dönmez gözaltına laınıp hapis kararı verilmesi Avrupa’da büyük rahatsızlık yarattı. Avrupa Birliği (AB) içinde Rusya’ya yönelik yaptırım sesleri gitgide kuvvetlenirken, bu yönde ciddi bir baskı oluştu.

Nitekim son günlerde AB’den Rusya’ya yönelik yaptırımların yolda olduğuna dair açıklamalar geldi. AB’nin Almanya ve Fransa’nın da verdiği desteğin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın çevresine seyahat kısıtlaması ve mal varlıklarının dondurulması yönünde bu ay içinde yaptırım kararı alacağı ifade ediliyor. Batılı diplomatlara öre, AB’nin yaptırım kararının, Putin’in ülkesinde siyasi, yargı ve güvenlik alanında görev yapan ve iş dünyasındaki dostlarını hedef alması bekleniyor. Euronews’ün aktardığına göre, diplomatik kaynaklar, Rusya’dan Almanya’ya doğal gaz sevkiyatına imkan sağlayacak “Kuzey Akım 2” boru hattı projesi yüzünden Moskova’ya yaptırım konusunda şu ana kadar temkinli davranan Berlin’in Paris’i de yanında alarak tavır değişikliği içine girdiğini belirtiyor. AB içinde Polonya, Çekya ve Romanya gibi ülkeler Rusya’ya yönelik yaptırımların sertleşmesini talep eden ülkelerin başında geliyor.

‘Savaşa hazır olmak’

Buna karşılık Rusya’dan konuyla ilgili gelen cevap gerginliği daha da artırdı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya ekonomisinin hassas alanlarını riske atacak yaptırımlar uygulanması halinde AB ile ilişkileri koparmaya hazır olduklarını söyledi. Lavrov, bir YouTube kanalına yaptığı açıklamada, “AB ile ilişkileri koparma noktasına mı geliyoruz?” sorusu üzerine, “Askeri alanda kendi kendimize yeterli hale geldik. Risk oluşturan yaptırımlara karşı ekonomide de aynı seviyeye gelmeliyiz. Kendimizi dünyadan izole etmek istemiyoruz ama buna hazır olmalıyız” yanıtını verdi. Lavrov, “Barış istiyorsan, savaşa hazır olman gerek” ifadelerini kullandı. Lavrov, Batı’nın Rusya’ya karşı saldırgan bir dizginleme politikası izlediğini ve asıl meselenin Navalni olmadığını vurguladı.

Lavrov’un Rusya’nın AB ile ilişkileri koparmaya hazır olduğu yönündeki ifadeleri AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell’in açıklamalarının ardından geldi. Bu ay başında Moskova’yı ziyaret eden Borrell, önceki günlerde Brüksel’in Rusya’ya karşı yeni yaptırımları düşüneceğini, konunun bu ay ve mart ayında gerçekleştirilecek AB zirvelerinde ele alınacağını söylemişti.

Borrell, Moskova’ya yaptığı ziyaretle ilgili değerlendirmesine yer verdiği blog yazısında, “endişe verici” AB-Rusya ilişkilerini görüştüğünü ve ilişkilerin, Rus muhalif Aleksey Navalni’nin tutuklanması ve ona destek verenlerin gözaltına alındığı protestolardan sonra daha da kötüleştiğini belirtmişti. Borrell, Rusya’nın AB ile yapıcı diyalog fırsatını değerlendirmek istemediğini, bundan “sonuç çıkarmak” zorunda kalacaklarını, yaptırımların da buna dahil olduğunu kaydetmişti.