“Hayalim Gelibolu’da 3 boyutlu müze

Dijital çağın modern oyuncakları yanında eskilerden kalan bir hatıra kurşun askerler...Çocuklardan ziyade büyüklerin oyuncağı. Şile’de yaşayan ve ticaretle uğraşan Cem Özdoğan gittiği her seyahatte kurşun askerler satın alarak hatırı sayılır bir koleksiyona sahip olmuş.

“İnanılmaz bir talep var”

Kurşun askerlerin tarihte ilk olarak 5 bin yıl önce Mısır’da firavunlar için yapıldığını söylüyor. Çin’de imparator için yapılan 7 bin figürden oluşan Terracotta askerler, Roma’da ise İmparator Jül Sezar için yapılan mini ahşap figürler kurşun askerlerin ilk örnekleri arasında. Özdoğan dünyanın ilk Türk savaşlarını anlatan kurşun asker koleksiyonuna sahip olduğunu söylüyor.

Kurşun asker koleksiyonunu önceleri yatırım aracı olarak gördüğünü ifade eden Özdoğan, “Yurtdışı seyahatlerimde ve internet üzerinden tüm dünyada üretilmiş antika ve çağdaş Türk kurşun asker setleri toplamaya başladım. Osmanlı-Türk objelerine inanılmaz bir talep var. Yeniçeri ve Mehteran figürleri toplayan büyük bir koleksiyoncu grup var. Bu arz talep dengesini keşfetmem beni hobi sahibi olmaktan kurşun asker ticaretine sonra da kendi kurşun asker atölyemi kurup sanatkarlığa yönlendirdi. Yurtdışında bir döküm atölyesiyle çalışıyorum” diyor.

Özdoğan’dan aldığımız bilgilere göre modern anlamda kurşun asker üretimi 19. yüzyılda Avrupa’da başlıyor. Heyde, Heinrichsen, Britains, CbG Mignot ilk kurşun asker markaları ve klasik sistemle üretime devam ediyorlar. Bugün elde boyanan küçük askerler inanılmaz fiyatlara müzayedelerde satılıyor. “Ben de artık tarih temalı kişisel diarama müzeciliğine giden yoldayım. Hayalim Gelibolu’da 3 Boyutlu Çanakkale Savaşı Diarama Müzesi yapmak. Pek çok müzayede evi kataloglarında kurşun asker setlerime yer veriyor. Koleksiyonerler çok pahalı eserler yerine daha eğlendirici ve renkli eserler toplamaya başladı. Çanakkale savaşı ve Hilali Ahmer teması ilgi çekiyor” diyor Özdoğan.

Müze hazırlıyor

Özdoğan, akrilik bazda tamamen elde boyama yapan iki ressam arkadaşıyla büyük projelerde bir araya geliyor. Eserlerin dönemine ait eski fotoğraf ve tarih kitaplarından detaylı bir araştırma yapıyorlar. Türk ve Çanakkale üzerine yoğunlaştığı için kendini şanslı sayıyor: “Çanakkale Savaşı tüm dünyada bilinen bir tarih. Savaşın 100. yılı anısına 5 bin figürle yapılmış Yeni Zelanda-Wellington’da Gelibolu Kurşun Asker Müzesi var. Gediz Belediyesi 2 bin figürden oluşan Kurtuluş Savaşı-Gediz Muhaberesi temalı kurşun asker müzesini açtı. Kırklareli-Demirköy’de bin 500 figürden oluşan bir Balkan Savaşı Müzesi hazırlıyorum. Kutül-amare, Hilali-Ahmer, Sakarya ve Balkan Savaşı, İstanbul’un Fethi, Truva Savaşı, Kore Savaşı ve Kıbrıs Çıkarması da koleksiyonumda bulunuyor.” Dünyada kurşun askerlere artan ilgiyi ise şöyle özetliyor: “Tüm dünya askerlerini veya tüm savaş dönemlerini biriktirdiğinizi düşünürseniz böyle bir koleksiyon servet değerindedir. Uruguay, Arjantin, Almanya, Fransa, Ukrayna ve İngiltere’ye kadar pek çok kurşun asker üreticisiyle çalışıyorum. Bu sene New York Kurşun Asker İnovasyon Fuarı’na Kurşun Asker Mehter Seti ile katılacağım. Geçen yıl Londra Oyuncak Asker Fuarı’na misafir sanatçı olarak katıldım ve Çanakkale temalı standım ilgi çekti. Almanya da her yıl geleneksel kurşun asker festivali düzenliyor.”

15 günde tamamlanıyor

10 yıl öncesine kadar askerler kurşundan dökülürken, sağlığa zararlı olduğunun öğrenilmesiyle yerini beyaz metal adlı magnezyum alaşım aldı. Silindir şeklinde kalıplara, 200 derecede ısıtılan metal ile askerler dökülüyor. Kalıptan çıkan kurşun askerin önce çapakları temizleniyor. Temaya uygun pozlamak ve detaylı olarak boyamak ise 4-5 gün sürüyor. Sete bağlı olarak bir diarama 15 günde tamamlanıyor. Özdoğan, dünyada Türk kurşun asker yapan tek koleksiyoncu. 100’den fazla set ve konu içinde Cumhuriyetimizin modern ordusu da var.