05.12.2020 - 03:00 | Son Güncellenme:
Zeynep Kakınç
Bugün, “Türk Kahvesi ve Geleneği”nin 2013 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne alınmasının yıl dönümü. 500 yılı aşan tarihi bir yolculuğun; dostluğun, tadına doyulmaz sohbetlerin, türkülerin, özdeyişlerin ve geleneklerin vazgeçilmez lezzeti kültürümüzün en kıymetli hazinelerinden biri.
Kendine özgü pişirme tekniği ve sunumuyla eşsiz bir tada sahip olan Türk kahvesinin UNESCO tarafından tesciliyle başlayan dünyaya açılımı, geçtiğimiz günlerde TSE tarafından pişirme standartlarının kabul edilmesiyle çok önemli bir aşamayı da tamamlamış oldu. Gönlümüzden geçen, BM’nin 5 Aralık’ı Dünya Türk Kahvesi Günü olarak kabul etmesi. Yeri gelmişken bir yanlış anlaşılmayı düzeltelim: 5 Aralık, Türk kahvemizin UNESCO tarafından tescil edildiği gün. Ancak, henüz “Dünya Türk Kahvesi Günü” olarak resmen bir kabul yok. Bu konuda, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği tarafından başvuru için hazırlıklar yapılıyor. Umuyorum ki 2021’in bize getireceği güzel haberlerden biri de bu olacak.
Dünyada şu anda günde 3 buçuk milyar doz kahve içiliyor. Sudan sonra en fazla içilen içecek. Giderek de bu sayı artıyor. “Kahveye yönelik senede 100 milyar dolarlık bir ekonomiden bahsediliyor” diyen Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği Başkanı Osman Serim, Türk kahvesinin dünyaya yayılmasının, önemli bir ihracat kapısını açacağına dikkati çekiyor.
Telveli tek kahve
Türk kahvesi, bir yöntem; bunu hepimiz biliyoruz. Peki, onu diğer kahvelerden ayıran en önemli özelliği nedir? Osman Serim, bunu çok güzel açıklıyor: “Türk kahvesi, dünyanın en ince öğütülmüş ve içinde telveyle servis edilen tek kahvesidir. Orijini, Arabica dediğimiz türdendir. Birinci özellik kavurma, ikinci özellik öğütme, üçüncüsü de geleneksel olarak cezveyle ateş üzerinde pişirilmesidir.”
Evde kahve nasıl pişirilmeli?
Osman Serim’e, şöyle bol köpüklü ve lezzetli bir Türk kahvesi nasıl pişirilir, diye sormadan olmaz tabii: “Kahvenin kaynağı iyi olacak. Taze olacak. Mümkünse son anda değirmenden geçirilmiş halini alacaksınız. El değirmeniniz varsa çok daha iyi. Cezvede yapacaksanız, tek kişilik olmalı. 1 kişi için 7 buçuk gram kahve. Düşük ısıda pişireceksiniz. Köpüklü İstanbul kahvesi yapmak isterseniz, ilk taşımdan fincana alıp, ikinci taşımı üzerine ilave edeceksiniz. İçmek için telvesi dibe çöksün ve fal bakılabilsin diye bir-iki dakika bekleyeceksiniz. Şekersiz pişiriyorsanız, mutlaka yanında tatlı bir şey ikram edin ve bir bardak suyla servis edin. Isı ve ışığa maruz kalmayan bir ortamda saklayın. Zaman içinde kahvenin kaderini değiştiren, kahve makineleri gelişti. Makinelerle ofislerde, otellerde, evlerde kahve pişirmek son derece kolaylaştı.”
Türk kahvesi servis eden İtalyan
Türk kahvesinin dünyaya tanıtılmasını konuşuyorsak, çok önemli bir başarı hikâyesinden bahsetmeden olmaz. İtalya’da 4 kuşaktır kahve üreten Caffe Vergnano’nun dünyadaki birçok şubesinde Türk kahvesi de servis ediliyor. İçinde 5 farklı Arabica bulunan kaliteli bir Türk kahvesi harmanı hazırlayan Vergnano’nun Venedik-Rialto’daki şubesi, 2018’de Türk kahvesi servisine başlayan ilk İtalyan marka oldu.
Bu önemli başarının arkasındaki isim ise Caffe Vergnano’nun Türkiye Distribütörü Mira Gıda’nın kurucu ortağı Ülkü Kahraman. Ülkü Kahraman, aynı zamanda Türk kahvesinin tanıtım gönüllüsü. Söyledikleri çok kıymetli: “Her vatandaşımızın bu zengin kültürümüzün tanıtımını yapması gerektiğini düşünüyorum. Uluslararası seyahatlerde de mutlaka gittikleri yerlerde içecek olarak Türk kahvesi talep etmelerini, farkındalık yaratmak için önemle rica ediyorum.”
Türk kahveli kek (Caffe Vergnano)
Malzemesi:
2 yumurta l 200 gram toz şeker
125 mililitre sıvıyağ l 200 mililitre süt
1 çay kaşığı vanilya özütü
275 gram un l 2 yemek kaşığı toz Türk kahvesi
1 yemek kaşığı kakao
1 paket kabartma tozu
Biraz rendelenmiş muskat
1 çay bardağı iri dövülmüş ceviz
Hazırlanışı:
Kek kalıbını tereyağı ile yağlayın. Türk kahvesi serperek kalıbın tabanını kahveyle kaplayın. Kalıbı ters çevirip 1-2 kez tezgâha vurup fazla kahvenin dökülmesini sağlayın. Yumurta ve şekeri, yumurtanın rengi açılana kadar çırpın. Ardından süt, yağ ve vanilya ekleyip çırpmaya devam edin. Kuru malzemelerin hepsini bir kâsede karıştırarak eleyin. Daha sonra yumurtalı karışıma ekleyerek 2-3 dakika kadar çırpın. Cevizini de katıp karıştırarak kek kalıbına dökün. Önceden 180 derecede ısıtılmış fırında 40-50 dakika pişirdikten sonra sıcak olarak servis edebilirsiniz.
Kocaeli Ticaret Odası (KOTO) öncülüğünde yapılan çalışmalar sonucu Türk kahvesinin içerik ve pişirme standartları TSE tarafından yayımlandı. İçerik ve pişirmeye dair kuralların yer aldığı bu standartlar aslında en lezzetli Türk kahvesi formülünü de ortaya koyuyor. Standartların belirlenmiş olması kahvemizin tüm dünyada ‘Türk’ ismiyle yer almasına dair çalışmalara da katkı sağlayacak.
Pişirilme ve hazırlık süresi
Türk kahvesinde kullanılacak çekirdek türü Arabica ve Robusta çeşitlerinde olabilir.
Öğütme sırasında oluşan ısının 40 dereceyi geçmemesi gerekir. Böylece istenilen tat ve köpük yapısının oluşması, fincanda tortu bırakmaması sağlanır.
Kavrulduktan sonra 48 - 72 saat dinlendirilmesi karbondioksit çıkışının tamamlanması ve asiditenin düşmesi için önemlidir.
Gelenekselleşmiş Türk kahvesi tadı için su oranı 1 gram kahve 10 ml su olacak şekilde 1:10 oran olmalıdır.
Suyun 6.8-7 pH değerinde içme suyu olması ile beraber oda sıcaklığı veya daha düşük sıcaklıktaki su kullanılmalıdır.
Cezve kullanılacaksa iletkenliği bakımından bakır önerilirken pişirme süresinin 2-3 dakika arasında olması ve 88-92 derece sıcaklığa kadar çıkması önerilir.
Kahve bahane keyfi şahane
Paşabahçe Mağazaları, kendine has tadı, köpüğü, kokusu ve sunum biçimiyle Türk kültürünün vazgeçilmezleri arasında yer alan Türk kahvesinin tutkunlarını 5 Aralık Dünya Türk Kahvesi Günü’nde kahve keyfini ikiye katlayan önerileriyle buluşturuyor. “Kahve Bahane” temasıyla, cam, porselen ve seramik kahve fincanlarından, kahve ikramında olmazsa olmaz tepsilere, su bardağı ve şekerliklere yüzlerce ürünün yer aldığı seride, İstanbul Yansımalı Kahve Seti, Selçuklu Kahve Seti ya da Kintsugi tekniğiyle hazırlanan Kintsugi Fincan Seti gibi birçok seçenek de yer alıyor. Ürünleri, Paşabahçe Mağazaları ve
www.pasabahcemagazalari.com internet sitesinden satın almak mümkün.