Çocuklarda okul fobisine dikkat!

Kimi çocukta tatlı bir telaş, kimilerinde ise korku ve endişe duygularının ortaya çıkmasına sebep olan okul heyecanı anne ve babaları da sarmış durumda. Okula yeni başlayacak olan çocukların yaşadıkları sıkıntı, huzursuzluk ve gerginlik hali okul fobisinin habercisi olabilir.

Genellikle anneden veya evden ayrılma kaygılarıyla ortaya çıkan okul reddi, okula gitmek istememe gibi durumların okul fobisi olarak tanımlandığını belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Sibel Ayvaz, bu korkunun çocuklarda baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı ve kusma, ağlama krizleri, iştahsızlık gibi fizyolojik etkilere sebep olabileceğini söylüyor. Daha çok duygusal, hassas, karşısındakinin hissettiklerini fazlaca önemseyen ve endişeli çocuklarda görülen okul fobisi anaokulu ve ilkokul dönemlerinde ortaya çıkıyor. İleriki yaşlarda da bu durumun görülebileceğinin altını çizen Dr. Sibel Ayvaz, okul fobisinin ne kadar süreyle devam edeceğinin bilinmesinin de zor olduğunu söylüyor.

Eğitim Hayatının Bitmesine Sebep Olabilir

Bazen çok kısa süren okul fobisi örneklerinin olduğunu belirten Dr. Sibel Ayvaz, bu durumun kimi zaman çocuğun eğitim hayatına mal olabilecek, okulu bırakmasına sebep olabilecek sonuçlar da doğurabileceği konusunda uyarıyor. Genel olarak okul başlangıcından bir süre sonra çocuğun okula alışıp toparlandığı, bunu kendisinin yaşındaki çocukların hepsinin yaşadığını ve okul zamanını günün sonunda tekrar ailesiyle birlikte olduğu bir süreç olarak algılamasıyla kaygılarının üstesinden gelebildiği görülmektedir.

Evhamlı Annelerin Çocukları Daha Bağımlı Oluyor

Okul fobisi yaşayan çocukların genellikle çok yakın ve yoğun aile ilişkilerine sahip ortamlardan geldiğini ifade eden Dr. Sibel Ayvaz şunları aktarıyor: “Ayrılma kaygısı yaşayan çocukların ailelerinde başka kaygı bozukluğu olan bireyler de vardır. Çocuğuna aşırı düşkün, onu bir an olsun yalnız bırakmayan, sürekli gözünün önünde olmasını isteyen, aşırı seven ve kollayan, tedirgin, huzursuz ve evhamlı anneler çocuklarını kendilerine bağımlı hale getirirler. Anneler çocuklarına karşı aşırı korumacı bir tutum sergilediklerinde çocukların özgüven duygusunda sorunlar yaşanır. Böylece bu çocuklar annelerinden ayrıldıklarında yoğun bir kaygı yaşarlar.”

Okul fobisini tetikleyen diğer sebepleri Dr. Sibel Ayvaz şöyle sıralıyor:

•Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi
•Aile içinde sıkıntı ve gerginlik yaratacak olayların varlığı
•Öğretmen değişikliği
•Okulda sıkıntı ve gerginlik yaratacak olayların varlığı
•Çocuğun cinsel ya da fiziksel tacize uğraması ya da şiddet veya felaket unsuruyla karşı karşıya kalması
•Okuldaki arkadaş ilişkilerinin bozulması
•Herhangi bir hastalık ya da diğer nedenlerle okuldan uzunca bir süre uzak kalma

Aile ve Eğitimcilere Önemli Görevler Düşüyor

Okula yeni başlayan çocuğun bu hassas dönemi rahatlıkla atlatabilmesi için evde aile bireylerine, okulda ise eğitimcilere büyük görevler düştüğünün vurgulayan Dr. Sibel Ayvaz tavsiyelerini ise şöyle aktarıyor:

•Çocuğa okula başlamadan önce okulu ve öğretmeni tanıtın. Okulla ve öğretmenle ilgili doğru olmayan abartılı şeyler anlatmaktan kaçının.
•Okul alışverişine çocuğunuzla birlikte çıkın. Satın aldığınız okul malzemeleri ile ilgili mülkiyet duygusu geliştirmesine yardımcı olmak için bunları uzun süre kullanacağını ve bu sebeple onlara sahip çıkması gerektiğini uygun ifadelerle anlatın.
•Okulun ilk günü çocuğunuzu okula siz götürün ve kendini güvende hissetmesi için bir süre okulda kalın. Kesinlikle o derste iken veya oyuna dalmışken okuldan ayrılmayın. Bu işinizi daha da zorlaştıracaktır. Çocuğunuza gideceğiniz zamanı haber verin.
•Okul arkadaşlarıyla kaynaşması için destek olun.
•Evde ailesinden sonra okulda öğretmeniyle kendini güvende hissetmesi gereken çocukların öğretmeniyle de iyi iletişim kurması ve onlara çekinmeden sıkıntılarını aktarabilmesi için gerekli şartların oluşturulması sağlanmalıdır.
•Öğretmenin güler yüzlü, sevecen ve ilgili olması, çocuğun kendisini ifade etmesine fırsat vermesi ve onu dinlemesi son derece önemlidir.
•Okul başarısıyla ilgili yüksek beklenti içinde olmak ve başarısızlık durumunda olumsuz tepkiler vererek cezalandırmak, çocuklarda aşırı kaygıya neden olabilir. Bu da dolayısıyla okuldan uzaklaşma isteği doğuracaktır.

Psikiyatri Uzmanı Dr. Sibel Ayvaz