Asperger sendromu nedir?

Serpil Dokurel - PembeNar özel

Asperger sendromu otizm sprektrum bozukluğu olarak adlandırılan tanı kümesinin bir parçası olarak görülür ve çeşitli alanlarda güçlüklere neden olabilen bir durumdur. Asperger sendromu bir hastalık değildir ve bir tedavisi de yoktur. Yani asperger sendromu yaşam boyu devam eder. İnsanlar çoğu zaman asperger sendromunu kendi kimliklerinin bir parçası olarak görme eğilimindedirler.

Asperger sendromu nasıl ortaya çıkar?

Asperger sendorumuna nelerin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Tek bir nedenden söz edilemiyor olsa da beyin gelişiminde değişikliklere neden olan genetik ve çevresel faktörlerin birleşiminin etkisi olduğu kabul edilmektedir.

Uzman Psikolog Yazar Melis Demircioğlu

Bazı araştırmacılar, gebeliğin erken dönemlerinde çevresel faktörlerle ilgili bir takım değişkenlerin etkisi olabileceğini öne sürmüşlerdir, fakat bu da tam olarak doğrulanmış bir bilgi değildir.

Beyin görüntüleme tekniklerindeki gelişmelere paralel olarak asperger sendromlu bireylerde bazı beyin anomaliliklerinin var olabileceği saptanmıştır. Özellikle asperger sendromunda beynin bazı belirli bölgelerindeki yapısal ve fonksiyonel farklılıklar tanımlamıştır.

Asperger sendromu ne gibi belirtiler gösterir?

Hem çocukluk hem de yetişkinlikte görülebilen Asperger Sendromu çok sayıda ve birbirinden ayrı alanda farklılaşmaya neden olan belirtilere sahiptir.

Bu belirtilerden en dikkat çekenleri kişiler arası ilişkilerde yaşanan güçlüklerdir. Asperger Sendromu olan bireyler konuşma işlevi ile ilgili bir sorun yaşamasalar da bir konuşmayı başlatmak, sürdürmek gibi konularda zorlanırlar. İletişim esnasında karşısındaki kişinin imalarını, esprilerini ya da sarkastik ifadelerini anlamakta güçlük çekerler, benzer şekilde değişen ses tonunun konuşmaya kattığı anlam değişimlerini yakalamak da onlar için hayli güçtür. Konuşurken az miktarda göz kontağı kurarlar.

Tekdüze ve sıklıkla da kendilerine has bir ton ile konuşabilirler. Asperger sendromu olan çocuklar motor beceriler yönünden akranlarına göre daha geç gelişir ve hareketlerinde sakarlıklar görülebilir.

Asperger sendromunun adı Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger’den gelmektedir.
Asperger Sendromlu bireyler sıklıkla içine kapanıktırlar ve rutinlerine bağlıdırlar. Bu nedenle değişimlerden ve beklenmedik durumlardan hoşlanmazlar. Tekrarlayıcı davranışlar sergileyebilirler. Genellikle kısıtlı ve dar bir ilgi alanları olur. Bazı konulara karşı aşırı denecek kadar yoğun ilgi duyabilir ve o konu hakkında neredeyse tüm ayrıntılara hakim olacak kadar detaycı olabilirler. Yine bu nedenle, spesifik ilgi alanlarındaki bu konular hakkında fazlasıyla konuşkan olabilirler.

Asperger sendromu tedavisi nasıl olur?

Asperger sendromu bir hastalık olmadığından onu tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi de bulunmamaktadır. Bununla beraber çok sayıda uzmanın işbirliği içinde çalışması sonucunda Asperger Sendromu olan bireylerin gündelik yaşama adaptasyonu kolaylaştırılabilmekte ve işlevselliklerinin arttırılması mümkün olabilmektedir.

Tedaviler sıklıkla sosyal beceri eğitimi, konuşma terapisi, bilişsel davranışçı terapi, uygulamalı davranış analizi, ebeveyn eğitimi ve farmakoterapi yani ilaç tedavisi gibi alternatifere uzanırlar.

Unutulmamalı ki her çocuk farklıdır ve kendine özgü bir yaklaşımla müdahale edilmeyi gerektirir. Her tedavi seçeneğinin de her çocukta aynı hızda ve aynı seviyede ilerleme sağlamayacağı göz ardı edilmemelidir. Asperger sendromu ile çalışırken psikiyatristlerden gelişimsel pediatristlere, çocuk nörologlarından psikologlara kadar uzanan farklı disiplinlerden uzmanların bir harmoni içinde çalışması, farklı tedavilerin uygulanması ve farklı yaklaşımların denenmesi gerekebilir.

Sağlık ekibi ve ebeveynlerin sabırlı işbirliği ile doğru tedavilerin kombinasyonu Asperger Sendromu olan bir çocuğun sosyal ve iletişimsel sorunlarının üstesinden gelmesinde, yaşına uygun toplumsal düzeneklerin içinde zorlanmadan yer alabilmesinde, akademik yaşantısını sürdürebilmesinde ve yaşamını başarılı şekilde idame ettirmesinde gözle görünür bir fark yaratacaktır.