‘UYUSUN DA BÜYÜSÜN’ SÖYLEMi GERÇEK!

Medical Park Bahçelievler Hastanesi’nden nöroloji uzmanı Dr. Gülten Özdemir; kaliteli uykunun özelliklerini anlattı: “Hayatımızın üçte biri uykuda geçer. Sağlıklı bir uyku, iki dönemden oluşur: Non rem uykusu ve REM uykusu. Non rem uykusu; yüzeysel uyku evreleri, non rem I, II ve III’den meydana gelir. Uykunun ikinci evresiyse rüyalı uyku dönemi REM’dir. Gece boyunca bu dönemler, 3-5 defa yaşanır. Derin uyku bedensel, rüyalı uykuysa ruhsal olarak dinlenmeyi sağlar. Gecenin ilk yarısında daha çok derin uyku alınır, sabaha doğruysa rüyalı uyku süreci yaşanır. Ama eğer uykuyu kesintiye uğratan bir neden varsa, hep hafif uyku dönemlerinde kalınır. Yani derin uyku ve REM uykusu eksik kalır. Bu durumda da dinlendirmeyen bir uykuyla gece geçmiş olur.”

Uykunun bu devreleri ne sıklıkta yaşanır?
Uyku evreleri, gece boyunca 90 dakika aralarla tekrarlanır. Uykunun başından ilk oluşan REM’e kadar döneme ‘uyku siklusu’ deriz. Gece boyunca 5-7 kez REM dönemine girilir. REM dönemi, hızlı göz hareketlerinden oluşan rüyaların görüldüğü evredir. Kişi ancak REM döneminde uyandırılırsa gördüğü rüyaları hatırlayabilir. Normal bir gece uykusunun yüzde 20-25’i REM evresinde, yüzde 25’i derin yavaş uyku döneminde, yüzde 50’si de yüzeysel uyku evrelerinde geçer.

Her uykuya dalamayan ‘uykusuzluk’ hastalığı mı yaşıyordur?
Uyku bozukluğunda uykuya dalma güçlüğü yaşamak ilk sorunu oluşturur. Sonra uykuyu sürdürebilme güçlüğü ortaya çıkar. Bir de sabah çok erken uyanıp bir daha uyuyamayanlar var. Bazen de kişi gece uykularıyla ilgili sorun olmadığı halde sabah yorgun ve dinlenmemiş kalkar.

Gece az uyumak ‘uykusuzluk’ anlamına gelir mi?
Uykusuzluk, kişinin kendini dinlenmiş hissedeceği süreden daha kısa sürede uyuması olarak tanımlanırsa bu doğru denebilir. Ama bu azalmış süre kişiden kişiye değişir; bazılarına 4 saat kaliteli gece uykusu yeterli gelirken bazı insanlarda bu süre 10-11 saate kadar uzayabilir.

İdeal uyku süresi nedir?
Ortalama 7-7.5 saat uyumak, yetişkin yaştakiler için yeterli. Ama bu süre herkes için standart değil. Yani ideal uyku süresi diye bir şey yok. Uyku ihtiyacı kişiden kişiye 4-11 saat arasında değişir. Eğer gecede altı saat uyuyan biri sabah uyandığında kendisini uykuya doymuş hissediyorsa, gündüz uyuklamıyorsa, halsizlik, unutkanlık ve sinirlilik yaşamıyorsa uykusuzluk diye bir sorunu yok demektir.



UYUMAK iSTiYORSANIZ BUNLARI YAPMAYIN
- Uykunuz gelmeden yatağa gitmeyin.
-Yatak odasını; uyumak ve cinsellik dışında başka faaliyetler için kullanmayın.
-Yatak odanız sessiz ve karanlık olsun.
- Gün içinde çok fazla çay, kola ve kahve içmeyin.
- Akşamları aşırı sıvı almayın.
- Yatmadan önce aşırı yağlı yiyecekler yemeyin ve alkol tüketmeyin. Ağır spor ve egzersizden de uzak durun.
- Gündüz şekerleme yapmayın.


RÜYA HAFIZAYI VE ÖĞRENMEYi SAĞLIYOR


Bir çalışmada; uykunun REM dönemine girmesine engel olunan hayvanların, öğrenmiş oldukları davranış kalıplarını unuttukları gözlendi. Böylece REM uykusunun, öğrenme ve hafızada yadsınamaz rolü, türe has özelliklerin öğrenilmesini sağlayan genetik hafızanın şekillenmesinde etkisi olduğu anlaşıldı. Öğrenmenin ardından gelen iyi bir uyku, bilgilerin kalıcılığını sağlar.


UYURKEN HÜCRELERiNiZ GENÇLEŞiYOR
Kaliteli uyku; çocukluk döneminde büyümeyi sağlarken, erişkin dönemde organizmayı onarır, hücre yenilenmesini artırır. Uykunun kalitesi ve süresi süreci etkiler. Derin yavaş uykunun kalitesi, büyümeye ve hücre onarımına katkıda bulunur. Büyüklerimizin bahsettiği ‘güzellik uykusu’ tanımı, uykunun hücreleri yenileyerek genç ve güzel görünmeye olan katkısını anlatır. Uyku, hücreleri onardığı için yaşlanmaya karşı da koruyucu bir silah.