İnsanoğlu pişirerek yemek yemeyi öğrendiğinden bu yana sürekli zorluklarla karşılaşmış ama sonunda hepsini aşarak doğru yolu bulmuştur. Kömürü iyice yakıp köz haline gelmeden pişirme sonucu ‘is’in olduğu gibi ete geçtiğini ve yenmez hale geldiğini görmüş, kömüre çok yaklaştırınca kanserojen etki yarattığını algılamış, deneme yanılma sınama yoluyla bugünlere ulaşmıştır.
Kışın karlı dağları, yazın yaylaları severiz. Hiç dikkatimizi çekmemiştir belki ama deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça suyun kaynama derecesi düşer. Bu durum su moleküllerinin sıvı halden kurtulup buhar olarak atmosferin basıncıyla mücadele etmek zorunda olmalarından kaynaklanır.
Atmosfer basıncı, yüksek yerlerde sanıldığından daha düşük olduğundan su molekülleri fazla ısınmadan
kaynayabilir.
Suyun kaynama derecesi deniz seviyesinden itibaren her 304 metrede bir 0.5 derece eksilir. Yani 3 bin 952 metre yükseklikte su 86 derecede kaynayacaktır.
Mikropları öldürmeye yeterli
75 derecenin üstündeki sıcaklık mikropların çoğunu öldürmeye yeterlidir. Ancak her yiyecek ısıya aynı tepkiyi vermez. Yüksek basınçlı atmosfer yaratmanın yolu düdüklü tenceredir. Isı kaybını önlemek için de tencerenin kapağını kapatmak önemli bir koşuldur.
Su molekülleri birbirlerine sıkı sıkıya bağlıdır. Onları sıvı gövdeden ayırıp buhar olarak havaya uçurtmak için çok enerji gerekir. Örneğin yarım litre suyu kaynama noktasına getirmek için ocağınız 250 kalorilik ısı sağlamalıdır. Ocağı daha da açarak ısıyı artırabilirsiniz. Ama sıvının derecesi asla kaynama noktasını aşmaz, sadece daha coşkulu kaynar.
Hamura fazla su
Deniz seviyesinden çok yüksek yerlerde hamur işleri yapacaksanız, yufkalarınıza daha fazla su katmalısınız. Çünkü su, yükseklerde daha hızlı buharlaşır. Yaylalarda gözleme yapan kadınlar, yılların verdiği deneyimle bu konulara oldukça vakıftır.
Sıcak su çabuk donar
Donmuş buzlu zemini eritmek için sıcak suyun daha etkili olacağına inanırız. Soğuk ve sıcak su arasındaki asıl fark, bir maddenin ısındıkça çevreye daha hızlı ısı yaymasıdır. Bu da sıcak suyun soğuk sudan daha hızlı soğuduğu ve buharlaştığı anlamına geliyor. Dolayısıyla sıcak suyu döktüğümüz buzlu veya karlı bölge hemencecik donabilir.
Doğa kendi koşullarını kendi belirliyor, size de ona uymak kalıyor sadece.
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nüz kutlu olsun...
BUHARDA KİŞNİŞLİ BALIK
Malzemeler :
- 1.5 - 2 kg. yayın ya da kılıç balığı
- 2 yemek kaşığı limon suyu
- 1 tatlı kaşığı kişniş
- 2 yemek kepçesi balık bulyon
- 8 su bardağı su
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 1 çay bardağı zeytinyağı
- Karabiber ve tuz
Yapılışı:
Derin bir tencereye su ve balık bulyonu koyup kaynatın. Temizlediğiniz balığı takoz halkalar şeklinde doğrayın. Kurulayıp üzerine kişniş, limon suyu, karabiber ve tuz serpiştirin. Tencerenin üzerine tel yerleştirin, balığın yapışmaması için teli zeytinyağı ile yağlayın. Balıkları üzerine yerleştirin. Üçer dakika her iki yüzünü buharla temas ettirin. Ateşten almadan önce tereyağı sürüp 1 dakika daha bekletin. Afiyet olsun.