Hem lezzeti hem tıp hem de kozmetik alandaki faydalarıyla karides, bulunmaz bir protein kaynağı. Gelin, Türk sofralarında kendine çok fazla yer bulamayan karidesi yakından tanıyalım
Nedense kabuklu deniz ürünlerine hep mesafeli olduk. Bu çok değerli protein kaynaklarının tüketimi bir türlü artmadı. Üretime yeltenenler en iyi noktayı yakalayamadıkları için kurtuluşu ihracatta aradı. Ülkemizde kabuklu deniz ürünlerinin tüketimi gram seviyelerinde. Çeşitli nedenlerle olağanüstü lezzet içeren bu ürünlerden hep uzak kaldık. Onlara taktığımız isimler bile bizi o leziz yaratıklardan uzak tutmaya yetti.
Kabuğu esnek, karın bölgesi gelişmiş, denizde ya da tatlı suda yaşayan, eti çok rağbet gören bir kabuklu çeşididir karides. Dünyanın çeşitli denizlerinde yetiştikleri bölgeye göre renk, boy ve vücut büyüklüklükleri vardır. Buna göre de çeşitli isimler alırlar.
Tazesi nasıl anlaşılır?
Parlak görünümü, gövdenin az ya da çok kıvrık olması, etinin sertliği, kabuğunun çıkarılmasının kolaylığı tazeliğine bağlıdır. Kafalarının etrafında siyah noktalar olan karidesleri satın almayın. Türkiye’de İskenderun Körfezi dışında pek büyüklerine rastlanmayan karideslerin okyanuslarda ıstakozu aşan boylarını görmek mümkün. Marmara Bölgesi’nde özellikle Karabiga ve Tekirdağ yörelerinde pembemsi, küçük boylu ve çok lezzetli bir karides çıkar. Bir zamanlar İstanbul’da ve Marmara’da daha küçük, kahverengiye çalan ‘kanal karidesi’ olurdu. Akdeniz’de karidesin boyu büyür, rengi bejleşir. Mükemmel lezzete sahip olan İskenderun karidesi ön plana çıkar.
Uzakdoğu’da çiğ olarak da tüketilen karideslerin tamamen şeffaf ve küçük olanına ‘teke’ denir; tüketilmesi pek tercih edilmez ama harika bir balık yemi olarak kullanılır. Ülkemizde evlerde pişirilmesi çok yaygın olmayan karides, İspanya’da sinemalarda yediğimiz patlamış mısır, leblebi gibi çerez olarak tüketilir.
Çıtır lezzet
Japonya, Singapur gibi Uzakdoğu ülkelerinde naneli şeker yerine karidesli şeker çok yaygındır. Barlarda içkinin yanında alacağınız kuruyemişte, cipste karides kokusu ve lezzeti alırsanız hiç şaşırmayın.
Karidesler kilogramına düşen miktara göre numaralandırılır. 1 kg.’a 10 adet düşene jumbo denir. En ideali kg’ına 20-25 adet düşenidir ve ‘3 numara’ olarak adlandırılır.
Pişirme şekilleri
Karidesin en bilinen yeme şekli, haşlanmış halidir. Kaynar suyun içine tüm karidesleri atıp üç dakika kadar pişirdikten sonra bir tabağın içine dizip zeytinyağı ve limon sosu döküp üzerini maydanozla süsleyin. Karidesleri pişirmenin bir diğer yöntemi de sote etmek. Tavaya koyduğunuz tereyağı veya zeytinyağını eritip kafa ve kuyruklarını bırakarak, yüksek ateşte hızla karıştırarak pişirebilirsiniz. İsterseniz 1-2 diş sarımsak, beyaz şarap ve pul biber ilave edebilirsiniz. Karidesleri tamamen kabuklarından temizleyip pişirmeyin, kafa ve kuyruğunu üzerinde bırakın, daha lezzetli olduğunu göreceksiniz.
Izgarada pişirmek de iyi netice verir. Eğer küçük karides kullanacaksanız, bunları çöp şişe dizerek yapmalısınız ki ızgara tellerinden aşağı düşmesin. Ahşap şişleri yarım saat kadar soğuk suda bekletin ki yanmasın. Karidesleri şişlere dizerken birbirlerine sırt sırta değdirin ve aralarının yanmasını önleyin. Ateşle buluşturmadan önce 15-20 dakika bir kabın içinde oluşturduğunuz sızma yağı, 3-4 adet defne yaprağı, 5-6 adet tane karabiberli karışımda bekletin.
Salata yapımında kullandığınız gibi, kokteyl olarak da tüketebilirsiniz karidesleri. Yağda, yufkaya sararak kızartıp çıtır çıtır da yiyebilirsiniz.
GÜZELLiK iKSiRi
Karidesin kabuğundaki kitin maddesi, hem tıp hem de kozmetik alanlarında kullanılır. Kitin, yaraların kapanmasını hızlandırır. Ciltte harikalar yaratır. Parlak bir cilt, temiz bir yüz güzelliği karides kabuğunun kozmetik sanayinde kullanılmasının sonucu. Karides çiftliklerinin en önemli gelir kaynaklarından birini, kabukları satın alan kozmetik firmaları oluşturur. Size basit bir yol göstereyim. Karidesin kabuklarını fırında kavurun, daha sonra robotta çekin ve un haline getirin. Pişirirken beyaz un yerine karides ununa bulayın ve ortalama bir süre sonra cildinizdeki gelişmeleri izleyin.
JUMBO KARİDES NİRVANA
Jumbo dediğimiz irisini de bulduğunuzda aşağıda verdiğim şekilde pişirin ve nirvanaya ulaşın.
Hazırlanışı: Bir kabın içine zeytinyağı, sebze tozu, taze ufalanmış kişniş, dövülmüş sarımsak, pul biber ve tuz koyup iyice karıştırın. Jumbo karidesleri ortadan ayırıp damarlarını çıkarın ve elinizle bastırarak düzleyin. Bir kaşık yardımıyla karışımı karideslerin içine paylaştırın. Önceden hazırladığınız ızgarada kabuksuz kısmını 2 dakika, daha sonra kabuklu kısmını 3 dakika pişirin. Afiyet olsun.
Malzemeler
* 1 kg. jumbo karides (8-10 adet)
* 1 su bardağı zeytinyağı
* 4 diş dövülmüş sarımsak
* 1 çay kaşığı ufalanmış taze kişniş
* 1 çay kaşığı sebze tozu
* 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
* Yeterince tuz