Kolyoz balığı, uskumruya çok benziyor gibi görünse de; onun gibi güzel göz, küçük ağız ve endamlı bir vücuda sahip değil! En önemli farkı da, uskumru kadar lezzetli olamayışı!
Sabahları can dostum Tontik’le uzun yürüyüşlere çıkıyoruz. Şanslıyım; parklarla dolu bir bölgede ve hayvanlara duyarlı insanların olduğu bir semtte yaşıyorum.
Doğadaki diğer canlıların varlığını sürdürebilmesine yardımcı olan hayvanseverler; sıcak yaz aylarında pek çok apartmanın önüne ve taksi duraklarına su, kuru mama, kuş yemi ve ekmek
gibi yiyecekler bırakıyor.
İki hafta önce, kuşların kendilerine ikram edilen yemleri keyifle yediklerine büyük bir mutlulukla
tanık oldum.
Tontik ile yanlarına yaklaşınca, bizi potansiyel tehlike görüp havalandılar ve ağaca kondular.
Bu arada yerde iki adet kırçıllı, çok güzel görünümlü tüy vardı... Eğildim ve elimle ütüler gibi yapıp cebime koydum.
Ne yapacağımı tahmin ettiniz...
HEP AYNI YERDE GEZİNİR
Bu güzel güvercin tüylerinden çapari yapılır ve çok güzel kolyoz balığı yakalanır.
Henüz gün doğmadan, güneş dağların arasından ışıklarını göndermeye başlayınca kolyozun en iyi av vaktidir.
Herkes evinde uyurken, 1-2 saat içinde balığınızı yakalayıp eve dönebilirsiniz.
Güvercin tüylerinden hazırladığınız çapariyi sabah uykusundaki sakin denize bırakıverin. Eğer balığın yerini bulduysanız; kaç kulaç olduğunu hemen ölçün. Hep aynı derinlikte ve bölgede sürüler halinde dolaşır kolyoz balığı.
Çapari ile yakalaması çok zevklidir.
Balık yakalanınca, diğer balıkların tersine denizin yukarısına doğru çıkar. 20 adet bile yakalasanız, misinada ağırlık hissetmezsiniz.
Bir ara da boşluk hissedersiniz, bu durum sizi aldatmasın; balıklar kaçtı diye üzülmeyin.
USKUMRUDAN FARKI
Kolyoz, uskumruya nazaran daha tombuldur. Gözleri ve ağzı daha büyüktür. Sırtında yeşil ve mavi renkte birbirine paralel hareler bulunur.
Kolyozda bir yüzme kesesi vardır.
En önemli özelliği de uskumru kadar lezzetli olamayışıdır. O nedenle de uskumru kadar rağbet görmez.
Uskumruya göre rengi daha yeşilimsidir. Alt yüzgeçleri de daha kalın ve geniştir.
Alınmasın ama uskumru gibi güzel göz, küçük ağız ve endamlı bir vücuda sahip değildir!
Eski Yunanlılar ve Romalılar da kolyozu çok iyi bildikleri halde, fazla ilgi göstermezler. Başarısız Latin şiirlerinin yazıldığı kâğıtlar, balıkları sarmaları için balıkçılara gönderildiğinden olsa gerek; Catullus ve Martialis şiirlerinin kolyoz sarmak için kullanıldığını söyler.
GÜNDÜZ TUTULUR
Kolyoz, yumurtalı ve yağlı olduğu zaman gece ışığına gelmez; onun için 20 Nisan’dan mayıs sonuna kadar sadece gündüzleri tutulur.
Mayıs ayından sonra, ışık yakılarak tutulur.
Aslen Marmara balığıdır ama Karadeniz ve Akdeniz’de de bulunur. Boyları maksimum 50 cm’dir.
7-8 yıl gibi ömürleri
vardır. Suda oldukça çeviktir, seyrini vücut ve kuyruk hareketleriyle sağlar.
Cinsi olgunluğa, ikinci yaşını doldururken erişen kolyoz balıklarının dişileri 350-400 bin yumurta döker ve yavruları yumurtadan 4-5 gün içinde çıkar. Sonbaharda yavrular büyür ve ‘kolaridya’ adını alır.
Kolyoz balığı hamsi, aterina, çamuka ve küçük balıkları yiyerek besin sağlar, ayrıca
diğer balık yavruları ve planktonlarla beslenir.
Eti lezzetli olmayan kolyozun tavası, çirozu, pilakisi ve buğulaması, yağlı kâğıtta fırında pişirilmesi güzel olur. Yanında lezzet arttırıcı tamamlama malzemeleri olursa daha iyi sonuçlar alabilirsiniz. Haftaya kadar lezzetleri arttırmaya devam edin.
KAYA KORUKLU KOLYOZ
Malzemeler
n 1 kg. kolyoz balığı
n 2 adet orta boy kuru soğan
n 1 adet havuç
n 1 adet limon
n 100 gr. kaya koruğu
n 1,5 su bardağı beyaz şarap
n 1 su bardağı su
n 1 çay bardağı zeytinyağı
n 1 çay bardağı elma sirkesi
n 8 adet tane karabiber
n 4 adet defne yaprağı
n Yeterince tuz
Yapılışı: Kolyoz balıklarını temizleyin. Soğanları, havucu ve limonu kabuklarından ayırıp, doğrayın ve tepsiye yerleştirin. Üzerine balıkları dizin ve kaya koruğu ile örtün. Beyaz şarap, sirke, su, zeytinyağı ve defne yapraklarını ekleyip, tane karabiber serpiştirin. Önceden 200 dereceye ayarlanmış fırında 15 dakika pişirin. Fokurdamaya başlayınca ısıyı düşürün, beş dakika daha pişirmeye devam edin.
Afiyet olsun.