Süreyya Üzmez

Süreyya Üzmez

s_uzmez@yahoo.com twitter.com/sureyyauzmez

Tüm Yazıları

Siyah mürekkep dolu keseleri nedeniyle mürekkep balığı olarak da anılan sübye, fazla tanınmaz ama çok lezzetli bir deniz ürünüdür. Salatası, yahnisi, tereyağında tavası tercih edilen sübyenin fiyatı da kalamara oranla çok daha ucuz...

Halk arasında sübye olarak bilinen, siyah mürekkep dolu keseleri yüzünden de mürekkep balığı olarak anılan deniz ürünü; pek yaygın tanınmamasına rağmen oldukça lezzetlidir.
Ege bölgesinde kavun çekirdeğinden yapılan meşrubata da bu isim verilir. Ayrıca pirincin ılık suda bekletilip robotta çekilmesi ve süzülmesiyle elde edilen pirinç suyuna da sübye deniliyor.
Sütlü tatlıların kıvamının ve lezzetinin yerinde olmasının nedeni sübyeye bağlıdır. Ama
denizin yumuşakçagilleri ailesinden sübye, çok farklı bir kategoride rağbet gören bir deniz ürünüdür.

BOYANMAYA DEĞER Mİ?
Avrupa’da büyük üne sahip olan ‘Roma sepyası’; bu yumuşakça deniz ürününün mürekkep kesesiyle birlikte kurutulmasından sonra çıkarılan mürekkeptir ve ressamlar tarafından kullanılır.
Mürekkebinden ayrıca makarna, risotto, paella yapılır. Ballandıra ballandıra anlatılır ama ben ne zaman yesem ağzım ballanmaz sadece mürekkeplenir; o nedenle uzun bir süre beyaz dişlerimin arasındaki mürekkep lekelerini temizlemeye çabalarım. Bu kadar boyanmaya değer mi?
Ee, damak tadı renk katmanları gibidir. Beğenen damaklara da saygılıyız. Ama bu mürekkep keseleri ahtapot gibi acımasız düşmanları tarafından gizlenmesini sağlar.

KUŞLARA OYUNCAK!
Sübyenin içindeki iç kabuğu ya da kemiği, kafeslerde evcil kuşların gagalaması için kullanılır.
Eğer bu kemik, iri boyutta yekpareyse kuyumcular kalıp olarak kullanır, arabacılar da bunu toz haline getirip araçlarını verniklemek için bu tozdan faydalanır. Kumsallarda kemiklerden bol miktarda görülmesi, büyük balıkların sübyeleri çok miktarda yediklerinin kanıtıdır.

OLTAYLA AVLANMAZ
Merkezi sinir sistemine sahip yumuşakçalar arasında sayılan, boyları 25-30 cm’yi bulan etobur bir canlıdır sübye. Bütün denizlerde kumlu ve çamurlu bölgelerde yaşar. Geri geri yüzer ve denizin dibindeyken akrobasi hareketleri yapar gibi baş aşağı durur. Bazı yörelerde sübye yakalaması için özel ağlar yapılırsa da çoğu zaman difana ile yakalanır. Hiçbir zaman oltayla avlanmadığı gibi dalyanlara da girmez.
Üreme döneminde de erkek sübyeyi tutmak mümkün değildir.
Batı Avrupa balıkçıları bu durumdan yararlanarak, basit ve ilginç bir yöntemle sübye avlar. Büyüklüğü ve şekli sübyeyi andıran bir odun parçasının üzerine ayna kırıkları yerleştirirler, bu odun parçasına ip bağlarlar ve bir kayığın arkasında suyun yüzeyinde sürüklerler. Bunu bir dişi sübye sanan erkek, odun parçasına öyle sıkı sarılır ki, suyun dışında kepçeye alındığı zaman bile bu odun parçasını bırakmaz.
Ay ışığında bu yöntemle çok sayıda sübye tutarlar.
Canlıyken üzerinde beyaz benekler bulunan sarımtırak bir renktedir ancak ölümünden sonra jelatinimsi bir görünüme bürünür.

ETİ LEZZETLİDİR
Eti sert olduğu için şeritler veya halkalar şeklinde kesilerek sinarit, mercan, çipura, karagöz gibi balıkların avlanmasında yem olarak kullanılır.
Salatası, yahnisi, tereyağında tavası; tercih edilen tüketim şekilleri arasındadır. Deniz ürünleri arasında makbul bir ete sahip olan sübyenin fiyatı kalamara oranla oldukça ucuzdur.
Tıknaz, oval, küçük kollarıyla, deniz oyuncağı gibi narin
görüntüsüyle süsler denizleri
sübye...

Haberin Devamı

SÜBYE SALATASI

Haberin Devamı

Malzemeler
n 1 kg sübye
n 150 gr kornişon turşu
n 100 gr mantar (konserve)
n 100 gr yeşil zeytin
n 1 tatlı kaşığı hardal
n 1 tutam safran
n 1/2 çay kaşığı karbonat n 1 su bardağı sızma zeytinyağ n 1 kahve fincanı gül suyu n 1 kahve fincanı limon suyu n 1 adet yumurtanın sarısı n Yeterince taze çekilmiş karabiber ve tuz

Haberin Devamı

HAZIRLANIŞI: Bir tencerede kaynattığınız suya karbonat ekleyerek sübyeleri yarım saat haşlayın. Sonra ince dilimler halinde doğrayın ve soğumaya bırakın. Kornişon turşularını ve konserve mantarları küçük parçalar şeklinde doğrayın. Safranı gül suyunda eritin. Ayrı bir kapta hardal, safran, karabiber, tuz, yağı, limon suyunu ve yumurtayı çırpma teliyle çırpın. Hazırlanan sosun içine sübye, turşu, yeşil zeytin ve mantarı ilave edip birlikte karıştırarak servis yapın. Afiyet olsun.