20 yıl kadar önce içinde yakın arkadaş grubumun bulunduğu heyet, gezi ve incelemelerde bulunmak üzere Güney Kore, Kazakistan ve Rusya’ya gitmişti.
Geziye Seul’dan başlandı. Büyük süslü bir tabağın ortasında minik bir et parçasının damaklarında bıraktığı müthiş lezzetin ne olduğunu garsona sorduran heyet başkanı, garsonun zorlanarak ama gururla söylediği “Maymun cinsel organı” ismini duyunca zor anlar geçirdiğini anlatmışlardı.
Bu olayı Kazakistan yolunda uçakta anlatan heyet başkanı; “Peki şimdi Kazakistan’da da at ile ilgili bir ürün önümüze gelirse, bunun altından nasıl kalkacağız?” diye soğuk bir espri yapmıştı.
Kore’nin en pahalı, afrodizyak olduğu ileri sürülen bu yiyecek Korelilerin çok önem verdiği heyetlere sunduğu bir yemekmiş.
Japonya’daki merakım
Japonya ve Çin’e yaptığım seyahatlerde de menüde pahalı gördüğüm ama mutlaka denemek istediğim ve merak ettiğim yiyecekleri tadarken önüme gelen deniz hıyarını bir şeye benzetememiştim. Birkaç denemede pek bir şey anlayamadığım deniz hıyarı, ülkemiz sahillerinde de bulunuyor.
Kıyılara yakın sığ yerlerde rastlanan deniz hıyarları, tüp ayaklarla yavaş yavaş hareket ederler. ‘Deniz patlıcanı’ olarak da anılan deniz hıyarı adından dolayı bitki zannedilmemeli. Derisi dikenliler-den, omurgasız bir deniz hayvanı olan deniz hıyarının içindeki beyaz et, kaşık yardımıyla çıkarılıp yenilebilir.
Nesli tükeniyor
Uzak Doğu’da lüks tüketim olarak kabul edilen, ziyafetlerin ve kutlamaların baş tacı olarak bilinen deniz hıyarının nesli tükenmektedir. Hong Kong ve Çin’de oluşan talebin nedenleri; afrodizyak olduğuna inanılması, AIDS tedavisinde kullanılması ve kozmetik sanayinde tercih edilmesidir. Popüleritesi artınca insanoğlu doğadaki her şeyi bitirmek ister, deniz hıyarları da bu acımasızlıktan nasibini alır.
Ekosisteme yararlı
Kendi organlarını yenileme özelliğine sahip olan deniz hıyarları lagünlerde, kumun bölgede kalmasında etkin rol oynarken, deniz çayırlarının oluşturdukları yataklardaysa hareketlilikleriyle buldukları yeri canlı tutmaktadırlar.
Ayrıca deniz dibinde bulunan ölü organik madde ya da organik atık olarak adlandırılan maddelerle beslenerek doğal bir dönüşümü gerçekleştirirler. Üstelik, resifleri okyanusların asitlenmesinden oluşabilecek hasarlardan da deniz hıyarları korumaktadır.
PORTAKAL SOSLU LEVREK
Malzemeler:
- 1.5 - 2 kg. levrek balığı
- 2 adet pırasa
- 2 adet havuç
- 1 adet portakal
- Yarım su bardağı zeytinyağı
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 2 tatlı kaşığı nişasta
- 2 çay kaşığı kırmızı pul biber
- Yeterince tuz
Yapılışı:
Tavada tereyağını ısıttıktan sonra halka halka doğradığınız pırasaları, ince çubuk şeklinde doğranmış havuçları ve portakal kabuğunu kavurun. Portakalın suyunu ekledikten sonra 3 - 4 dakika pişirin. Bir kasede nişastaya az su ilave edip yumuşattıktan sonra hazırlanan sosa ekleyin. Bir taşım kaynatıp ayrı bir tavada zeytinyağını kızdırın, filetosunu hazırladığınız levrekleri pişirin. Servis tabağına alıp üzerine sos dökün. Afiyet olsun.