Geçtiğimiz hafta bir düğün için Hindistan’daydım. Gittiğim her yerde farklı Hindistan... Müthiş bir kültürü var. Hem fakir, hem ihtişamlı, hem genç, hem yaşlı, hem yorgun, hem heyecanlı, hem kaotik, hem huzurlu, hem pis, hem yemyeşil... Bambaşka bir hissi var. Aynı yemekleri gibi tatlı bir acı hakim sokaklarında. Onca pislik, fakirlik, kaosa rağmen, dingin, huzurlu enerjisi var. Daha önceki seyahatlerimde, Yeni Delhi ve Mumbai’ya gitme fırsatım olmuştu. Bu kez Rajasthan bölgesini keşfettim. Nispeten daha küçük şehirler olan, Udaipur, Jodhpur ve Jaisalmer’de Hint kültürü daha yakından hissediliyor. Her şehirde zamanında Maharaja’lar tarafından inşa edilen muazzam saraylar var. Indira Gandhi 1950’lerde varlık vergisi koyunca, Maharajalar bu büyük sarayları ellerinde tutabilmek için bir kısmını otele ya da müzeye çevirmiş. Kendileri de hala sarayların bir bölümünde yaşamaya devam ediyor.
Haliyle, oteller muazzam, servis muhteşem. Ancak o ihtişamdan sonra şehir merkezine gittiğinizde şok oluyorsunuz. Zenginle fakir arasındaki büyük uçurumu hissetmemek elde değil. Bir de o kadar çok dilenci var ki! Genelde köşe kapmak için tartışıyorlar, ancak yüzlerce dilencinin köşe tutması imkansız…
Cinsiyetçilik bir turist olarak bile hissediliyor. Bazı restoranlarda menüler sadece erkeklere sunuluyor, sorular direk erkeklere soruluyor. Bana ülkemizde bazı erkeklerin, kadınlarla tokalaşmamasını anımsattı. Ancak bir kadın olarak sokaklarda kendinizi asla rahatsız hissetmiyorsunuz. Sokakları süpüren, çöpleri toplayan, eşekle yük taşıyan bir çok kadına rastlıyorsunuz. Anneleri çalışırken, çöplerin içinde oynayan minik çocuklar ise insanın kalbini acıtıyor. Kast sistemini zayıflatmak, uçurumu bir nebze olsun daraltmak için devletten teşvik olduğunu söylüyor rehberimiz. Düşük kasttakilerin devlette daha kolay iş bulabildiğini anlatıyor. Rajashtan’ı arabayla seyahat ettik. 10 saati yollarda geçen seyahatimizde, normalde göremeyeceğimiz bir çok köy gördük. Ve Hindistan’da demokrasi olmasının tam bir mucize olduğunu farkettik! O kadar insandan oy toplamak, özellikle de köylerden o oyları taşımak imkansız gibi. Ancak gördüğümüz kadarıyla halk politikayla çok ilgili. Seçimler yaklaştığı için her kesimden parti destekçilerini sokaklarda görmek mümkün. Başbakan Modi’nin eleştiriyi pek sevmediğini söylemelerine rağmen basının nispeten özgür olduğu belirttiler.
Hint düğünleri
Hint düğünü muazzam bir deneyim. En kısası dört gün, dört gece sürüyor. Düğünü yapan kız tarafı, her etkinliğe aynı titizlikle hazırlanıyor. Dansçılar, şarkıcılar, renkler, çiçekler… Kendinizi bambaşka bir zamanda, bambaşka bir alemde hissediyorsunuz. Benim en sevdiğim etkinlik, gelin, damadın aile ve yakın arkadaşlarının dans edip, şarkı söyledikleri sangeet.
Hindistan’dan kısa kısa notlar:
Kadın-erkek bizi çok tuhaf buluyorlar. Eğer gelirseniz sokaklarda sizi durdurup fotoğraf istemeleri çok mümkün.
Kültürlerine çok bağlılar. Modern giyim tarzı yerine hala herkes kendi yerel kıyafetleri olan saree ve lengha’lar giyiyor. Elleri kınalı, dirseklerine kadar bilezikleri var.
Çok misafirperverler. Sizi gezdiren tur rehberi bile hemen evine yemeğe davet ediyor.
Ülkenin neredeyse yüzde 50’si vejeteryan. Et yiyen kesim, inekler kutsal olduğu için asla dana eti yemiyor.
Evliliklerin çoğu hala görücü usulü yapılıyor.
Boşanma oranı çok az. Erkekler, boşanmanın bu kadar az olmasını görücü usulu evliliklerin daha sağlam olmasına bağlıyor. Ancak bu oran aslında kadın-erkek eşitsizliğinden ve kadınların ekonomik gücünü eline alamamış olmasından kaynaklanabilir.
Sebze meyve çok uygun ve çok çeşitli. Neredeyse her köşe başında manav var. Patatesin kilosu bir tl. Halk, bu fiyatı makul buluyor.
Yemekler bol acılı ve bol soslu. Ekmekleri ‘naan’ bizim lavaşa benziyor ancak daha yumuşak. Soslu yemeklerin yanında harika oluyor! Kullandıkları unun daha farklı olduğunu ve iklimlerinin de bu faktörde etkili olduğunu düşünüyorum.
Rajasthanda kuzu çok lezzetli. Bol baharatlı sosun içinde yumuşacık servis edilen kuzu eti müthiş.
En beğendiklerim
Oberoi Udaivillas, Udaipur
Udaipur’un Maharaja’lar tarafından yapılan göllerinin üzerinde yer alan, ihtişamlı oteli.
Umaid Bhawan Palace, Jodhpur
Jodhpur’un Maharaja’sıyla aynı çatı altında kaldığınız, kumtaşından yapılmış muazzam bir saray/otel.
Shangri-la, Delhi
Hem lokasyon, hem içindeki restoranlar, hem de konfor olarak, Delhi’nin en güzel otellerinden biri.
On The Rocks, Jodhpur
Hint mutfağının en güzel yemeklerinden tadabildiğiniz, sevimli bir restoran.
Town Hall, Delhi
Hint yemekleriyle aranız iyi değilse, Delhi’de Townhall’u mutlaka deneyin. Başlangıçlar ve sushiler enfes. Khan Pazar’ının içinde yer alıyor.
Trishna, Mumbai
Bana sorarsanız sadece Hindistan’ın değil, dünyanın en iyi deniz mahsülü restoranlarından. Yengeç, efsane...