KAFAYA ALINAN DARBELERİN PSİKOLOJİK ETKİLERİ

1 Mayıs gösterilerinde yaralanan, hatta beyin travması yaşayanların tehlikeyi atlattığını haberlerde okuyoruz. Bugünkü yazımda sizlere bu tehlikeyi atlatanların ileride bazı psikiyatrik sorunlarla karşılaşma olasılığı bulunduğunu anlatacağım

ÇARPMANIN DIŞ GÖRÜNÜMÜ

Travmatik beyin hasarı’nın (TBH) birçok nedeni olmasına rağmen, ergenlerde, genç yetişkinlerde ve yaşlı nüfusta, araba kazaları (yüzde 44) ve düşmeler (yüzde 26) listenin başında yer alır. İnsan beyni sert, kemik bir kasa üzerinde oturan 1.5 kiloluk yumuşak bir doku kütlesidir. Kafa, darbe aldığı zaman ve/veya ani ivme kazandığında/yavaşladığında, kafatası ve beyin aniden farklı güçlere maruz kalır, bu da travmatik beyin hasarıyla sonuçlanır.
En büyük hasar, vurma noktasında hissedilmesine rağmen, ön ve temporal bölgeler, darbe noktası neresi olursa olsun devamlı olarak hassastır. Beyinde yayılan darbenin oluşturduğu şiddet dalgası, kafatasında darbe gören bölgenin karşı tarafında etki göstererek (beyin kafatasının duvarına çarptığında) daha fazla ezilmeye yol açabilir.
Standart, görsel olarak incelenen elektroensefalografi, MRI yöntemlerinin ikisi de hafif ve orta dereceli kafa travmaları arasındaki farkları tespit edecek kadar hassasiyete ve güvenirliğe sahip değil. Aynı zamanda, travmanın şiddetini ve sonuçlarını ölçemeyebilirler. Buna rağmen, kantitatif elektroensefalografinin (QEEG), korteks boyunca elektriksel süreçleri ölçebileceği için TBH yüzünden zarar gören bölgelere karşı hassas olduğu düşünülür. Ve hasardan etkilenen elektriksel aktiviteleri ölçebilir. (genellikle frontal ve temporal loblar) QEEG çalışmaları hafif kafa travmasının teşhisinde yüzde 95 gibi yüksek bir ayırt edici doğruluk oranıyla desteklenir.
Beyin Sarsıntısı Sonrası Sendromu (BSS), MRI ve CT taramalarda beyinde anormallik olduğuna dair herhangi bir kanıt olmamasına rağmen, hasar sonrasında 12 ay veya daha uzun süre devam eden bir dizi belirtileri tanımlamak için kullanılır.
Beyin Sarsıntısı Sonrası Sendromu’nun raporlandırılan belirtileri arasında şunlar var:
* Dikkat eksikliği ve zihinsel kuvveti muhafaza etmekte zorluk
* Bitkinlik ve yorgunluk
* Dürtüsellik, sinirlilik, öfke krizleri ve ruh durumu değişiklikleri
* Öğrenme ve hafıza sorunları
* Planlamada ve problem çözmede bozulma
* İnatçılık, sabit düşünce ve inisiyatif alamama
* Düşünce ve hareket arasında bozulma
* İletişim zorlukları
* Sosyal olarak uygunsuz davranışlar
* ’Ben’ odaklı olma, içgörünün olmaması ve kendi farkındalığında sorun yaşama
* Dengede bozulma
* Baş ağrıları ve baş dönmesi
* Kişilik değişimleri
* Paranoya, psikoz.

TBH’li hastaların psikiyatrik bozukluk oranları

Majör depresyon: Yüzde 14-77
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu: Yüzde 10-20
Distimi: Yüzde 2-14
Bipolar bozukluk: Yüzde 2-17
Genel anksiyete bozukluğu: Yüzde 3-28
Panik bozukluk: Yüzde 4-17
Fobik bozukluklar: Yüzde 1-10
Obsesif-kompulsif bozukluk: Yüzde 2-15
Travma sonrası stres bozukluğu: Yüzde 3-27
Madde bağımlılığı ve kötüye kullanımı: Yüzde 5-28
Şizofreni: Yüzde 1.
Travmatik Beyin Hasarı olan hastaların yüzde
49-80’inin de kişilik değişimleri tespit edilmiştir. Araştırmalar, bu kişilerin ortalama 30 yıl sonra psikiyatrik şikayetlerinin ortaya çıkabileceğini gösterdi. Tedavisinden bahsedeceğim bir sonraki yazıma kadar, sağlıklı günler dileğiyle...