280 günü bulan gebelik süresi annenin kas ve iskelet sistemini etkileyerek çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir
Anne adayının fiziksel ve ruhsal olarak doğuma hazırlanması önemlidir. Gebelik sırasında özel bir egzersiz programı uygulanmalıdır çünkü doğumun kolay gerçekleşmesi için annenin bağ dokularının esnek olması gerekir. Bu esnekliği sağlayan hormon, relaksindir. Bu hormon ayrıca leğen kemiğini, bel ve kalça yapılarını esneterek buralara fazladan yük binmesine neden olur. Yine anne karnının büyümesi, ağırlığın öne doğru yer değiştirmesine ve belin daha fazla yüke maruz kalmasına yol açar.
Bel fıtığı
Gebelikte bel ağrısı görülme oranı, yüzde 50-70 arasındadır. Eğer öncesinde bel ağrısı mevcutsa gebelik sırasında bu ağrılarda artış gözlenir. Bel ağrısı annenin yaşı ve gebelik sayısıyla artar. Annenin boyu, kilosu, alınan kilo ya da bebeğin ağırlığıyla bel ağrısı arasında bir ilişki yoktur. Gebelikte bel fıtığını araştıran çeşitli araştırmalarda bu oranın her 10 bin gebede bir olduğu ortaya çıkmıştır. Ancak hamilelik sırasında görüntüleme teknikleri bebeğe zarar vereceğinden tercih edilmiyor. O nedenle gebelik sırasında bu konuda yapılan araştırmalar net sonuçlar vermiyor.
Birkaç önlem alın
Hamilelerdeki bel ağrısı; fiziksel aktivitenin kısıtlanması, alçak topuklu ayakkabılar (en fazla 4 cm.) kullanılması, dizlerin altına yastık konularak yatılması ve sıcak uygulamalarla geriler. Özellikle hamileliğin 3-6 aylık döneminde su içi egzersizler önerilebilir. Bel ve kalça bölgesini destekleyen korselerin de ağrıyı azaltmada etkin oldukları belirlenmiştir. Bebeklerde bir rahatsızlığa yol açmaması açısından gebelerde ağrı kesici olarak ağızdan parasetamol almak ve yüzeysel ağrı kesici kremler kullanmak tavsiye edilmektedir.
Gebelerin yüzde 15-30’undaysa bacak kramplarına rastlanır. Bu kramplar baldır kaslarından uyluk kısmına doğru yayılabilir. Gebelikteki krampların nedeninin kalsiyum ve magnezyum eksikliğiyle vücutta gelişen aşırı sıvı tutulumuyla ilişkilili olduğu düşünülmektedir. Bu krampları engellemek için çeşitli bacak ve ayak egzersizleri, yatmadan önce yürüyüş, ılık banyo uygundur. Kalsiyum ve magnezyum takviyesi de kimi vakalarda faydalıdır.
Karpal tünel sendromu
Hamilelikte bel ve kalça ağrılarının yanı sıra elle bilek ağrıları da sık görülmektedir. Gebelikte sıvı tutulumuna bağlı gelişen ödem, karpal tünel denilen bilek kanalını da sıkıştırır. Bu durumun gebelikten sonra gerilediği unutulmamalıdır. Yapılan çalışmalarda gebelikten sonra dördüncü haftada karpal tünel vakalarının iyileştiği bildirilmek-tedir. Yine de dirençli vakalarda el bileği için atel kullanımı, egzersizler ve yüzeysel anti inflamatuar kremler önerilebilir.
Gebeliğin 6-9 ayları arasında ortaya çıkan şiddetli kalça ağrısı varlığındaysa kalçanın geçici kemik erimesi akla gelmelidir. Bu hastalığın tanısı kalça MR’yla konabilir. Tedavideyse kalçaya yük verilmemesi ve de gebelik sırasında gereken kalsiyum, D vitamini desteğinin verilmesi esastır. Gebelikte düzenli uygulanan hafif-orta derecede egzersiz programları faydalıdır. Egzersizler haftada en az üç kez yapılmalıdır. Gebe kadınlara göre düzenlenen özel egzersiz protokolleri kas ağrılarını azalttığı gibi, doğum sürecinin daha rahat geçmesini ve psikolojik olarak daha güçlü bir hamilelik süreci sağlar. Ancak gebeliğe bağlı hipertansiyon, düşük tehdidi, erken doğum tehlikesi, kanama ve bebekte büyüme-gelişme geriliği gözlenmesi halinde hamilelerin egzersiz yapması sakıncalıdır.