DiZ AĞRILARININ SEBEPLERİ
Genç-yaşlı bir çok insanda diz ağrıları görülür. Fakat sebepleri farklı farklıdır. En sık görülen cinsi daha çok dizdeki travmalar ve zorlanmalar sonucudur. Özellikle birçok kadında dizlerdeki zorlamaya bağlı olarak uzun vadede menisküs yırtıkları ve diz bağlarındaki lezyonlar görülebilir.
SADECE FUTBOLCU HASTALIĞI DEĞİL!
Menisküs denince hemen aklımıza sporcular ve özellikle futbolcular gelir. Ev kadınlarına ve çalışan kadınlarımıza gelince onlar bu sorunlarını çoğu kez kendileri de bilmez.
Anadolu’da tarımda çalışan kadınlarda ise bozulmalar çok daha fazladır ve kalıcıdır. Yürüyemez hale gelince sorunlarını fark ederler. Hekime müracat ettikleri zaman iş işten çoktan geçmiştir.
Kadınlarda kas yapısı ve bağlar daha güçsüz olduğu için travmaların etkileri de fazla olur. İnsanımız küçük acılara dayanıklı olduğu için dizlerdeki yıpranma sürecini çoğu kez fark edemezler. Karadeniz bölgesinde özellikle çay ve fındık taşımaktan omur yapısı bozulmuş hatta omurlarında kırıklar ve kaymalar oluşmuş çok hastalarla karşılaşırız. Bunları ancak bir şikayetle doktora müracat ettikleri zaman tespit edebiliriz.
Dizlerdeki sorunlar genellikle romatizmal hastalıkların veya travmaların sonucunda oluşur. Küçük travmalar çoğu kez diz eklem aralığında bozulmalara neden olur. Bağlar ve menisküslerdeki bozulmalar dizin mekanik dengelerini bozar. Ve dizdeki kıkırdak dokuda da harabiyet yapmaya başlar. Bu kıkırdak doku yavaş yavaş kireçlenmeye başlar. Ve eklem aralığındaki bozulmalarla seyreder.
Kilo burada çok önemli bir faktör ve bozulmalarındaki en önemli nedenlerden biri. Tabii ki dizlerdeki bu tedavileri yaparken diz için yapılacak eklem hareket açıklığı egzersizleri de çok önemli. Hasta bunları kendisi yapmakta zorluk çeker. Hekim kontrolünde bir fizyoterapistin bunları yaptırması lazım. Bunlar yapılmadığı takdirde hastalarda ‘kontraktür’ dediğimiz dizlerde bozulmalar oluşur. Bunun düzeltilmesi de oldukça zordur.
Bu tedavi sırasında ağızdan antiromatizmal ilaçlar alınmalı ve dışarıdan uygulamalar yapılmalıdır. Burada da ne kadar az ilaç kullanırsak o kadar başarılı oluruz.
Yanlış bir anlayış var: “Hasta ağrı duymasın.” Bana göre hasta bir miktar ağrı duysun ve diziyle ilgili zorlamalarda vücut ağrı ile bunu engellesin ve dizdeki bozulma süreci hızlanmasın.
Birde romatizmal hastalıklara bağlı diz ağrıları var. Bunlarda öncelikle romatizmal hastalığa bağlı bir dizde veya iki dizde oluşan ısı artışına yönelik tedavi lazım. Bu sürede hastaya istirahat öneririz. Daha sonraki dönemlerde gerekli fizik tedavi ve rehabilitasyon programları uygulanabilir. Romatizmal hastalıkta da cinsi muhakkak tayin edilmeli ona göre uygulamalar yapılmalı ve ilaçlar da ona göre düzenlenmelidir.
Mesela hastada gut artriti varsa hayvansal gıdaların hemen azaltılması gerekir. Bazen 10 - 15 gün sadece sebze ve meyve ile beslenmenin yararlarından söz edilmelidir.
Bir de az ilaç kullanmaya dikkat edilmeli. Bilin ki vücudunuza aldığınız her bir kimyasalın kendi getirdiği sorunlar var.
KASLARDAKİ ZAYIFLAMA NASIL ANLAŞILIR?
Çoğu kez bir diz yapısında sağ veya sol dizden birinde yaşanan sorunlar zaman içerisinde diğer dizinde bozulmasına sebep olur. Çünkü her iki dize binmesi gereken vücut ağırlığı bir dizin ağrılı olmasından dolayı diğerine yük daha fazla biner. Fazla binince de sağlam olan dizde de bozulmalar başlar. Bu arada göz ardı edilmemesi gereken bir durum da ağrıdan dolayı kullanamadığımız dizimizdeki diz üstü kaslarında oluşan zayıflamalardır. Sizin bile ellerinizle dizin üstündeki kasları tuttuğunuzda zayıfladığını hissetmeniz mümkün. Bunu ayak parmaklarınızı kendinize doğru çekip her iki dizin üstündeki kasların hangisinin daha zayıf olduğunu ellerinizle kolaylıkla saptayabilirsiniz.
30 yaşından sonra önemli
Kasların daha fazla zayıflamaması için fizik tedavi ve rehabilitasyon programlarına başlanabilir. Bu işlem de belli bir zaman alır. Çünkü bir kasın gücünü yeniden kazanabilmesi yapılan bu doğru tedavilerle mümkündür. Ağrı varken dizin kas güçlendirici bu egzersizlerle aşırı zorlanmaması gerekir.
Oluşacak bozulmaları önlemek için dizüstü kaslarını güçlü tutmak özellikle belli bir yaştan - 30 yaşından sonra - önem taşır.
Hastalarımda 30 yaşının üstündeki kadınların neredeyse üçte birinde diz sorunu tespit ediyorum. Bunların hepsinin de cerrahiye gönderilmesi gerekmiyor.
Çok rahatlıkla
tedavi
edilebiliyorlar. Yeter ki hastayı ve bu süreci doğru yönlendirebilelim.