Astım tekrarlayan nefes darlığı ve hışıltı ataklarıyla karakterize olan, şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye göre değişen, kronik bir hastalıktır. Dünyanın dört bir yanından 53 uzmanın katkılarıyla hazırlanan 2018 Küresel Astım Raporu’na göre; her gün yaklaşık bin kişinin ölümüne neden oluyor ve 339 milyonun da hayatını olumsuz etkiliyor. Özellikle çocuklarda daha sık gözlemlenen bu hastalık, ülkelerin gelişmişlik düzeyinden bağımsız şekilde ortaya çıkıyor.
Kimler risk altında?
Türk Toraks Derneği’ne göre, bazı risk faktörlerine sahip olunması, kişide astım görülme olasılığını artırabiliyor, sizler de aşağıdaki maddeleri kontrol edin:
- Anne ya da babadan birisinde astım varlığı varsa, çocukta astım görülme olasılığı üçte birken, her iki ebeveynin astımlı olması durumunda, çocuğun astım olma olasılığı üçte ikilere çıkabilir.
- Fazla kilolu bireylerde var olan bazı hormon benzeri maddeler, hava yolu fonksiyonunu etkileyerek astım görülme olasılığını artırabilir.
- Erkek çocuklarında astım görülme sıklığı daha yüksektir.
- Gebelikte sigara içen annelerin çocuklarında ilk bir yıl içinde hışıltılı solunumla seyreden hastalık gelişme riski dört kat fazladır.
- Hava kirliliği olan bölgelerde yaşamak.
- Sigara dumanına maruz kalmak.
- Ev tozları, polenler ve küf mantarları gibi hava yoluyla gelen alerjenlere maruz kalmak.
- Hemen hemen tüm hastalıkların beslenmeyle ilişkisi olduğunu da düşünürsek, bazı besinler de tetikleyici faktörler arasında yer alıyor.
Sülfit içeren besinler
Amerikan Akciğer Birliği’ne (American Lung Association) göre, astım şikayetlerini tetiklememesi adına bazı besinlerden kaçınmak gerekiyor. Sebze-meyvelerin içeriğinde bulunan vitamin, mineral, lif ve antioksidanlar sağlık üzerine birçok olumlu etkisi var. Fakat bunların yanında daha çok kuru meyvelerde, kırmızı, beyaz şarapta ve birçok işlenmiş besinde yer alan süfitler de semptomları tetikleyebiliyor.
Gaz yapan gıdalar
Semptomları tetikleyebilecek diğer besinler arasında gaza ve şişkinliğe neden olanlar var. Bunlardan bazıları; kuru fasulye, nohut, mercimek, soğan, sarımsak, lahana, enginar, bezelye, turp, elma, portakal, süt ve süt ürünleri, yulaf kepeğidir. Bireysel farklılıklar görülse de, bu besinler genellikle nefes almayı zorlaştıran, gaza veya şişmeye neden olan yiyecekler arasında yer alır. Bu besinler göğüste sıkışma hissine neden olarak, astım alevlenmelerini tetikleyebiliyor. Bu yüzden bu besinleri hayatınızdan tamamen çıkarmak yerine, bireysel hassasiyetlerinizi göz önünde bulundurarak tüketmekte fayda var.
Bazı baharatlara dikkat etmeli!
Salisilat içeriği yüksek olan bazı besinler, astım şikayetlerini artırabiliyor. Salisilatlar doğal olarak oluşan kimyasal bileşenlerdir. Meyve-sebzeler, salisilik asidin doğal kaynaklarıdır. Özellikle kayısı, böğürtlen, kavun, kuru üzüm gibi meyveler; mantar, domates, yeşil biber gibi sebzeler; kimyon, pul biber, biberiye, kekik gibi baharatlar ve badem, yer fıstığı gibi yağlı tohumlar, salisilik içeriği yüksek besinler arasında yer alır.
