Çiğdem Simavi ve Demet Sabancı Çetindoğan’ın davetiyle Urfa’ya gidiyoruz, yeni kurdukları Ortak Nesiller Entegrasyonu (ONE) Derne- ği’nin ilk projesi Göbeklitepe’yi ziyaret etmek için.
Amaç, Göbeklitepe’yi yurt dışında tanıtmak. 11 Ekim’de yabancı misafirlerine burada bir tanıtım daveti verecekler.
Öncesinde kurucu üyeler ile birlikte bir keşif gezisine çıkıyoruz.
Cevahir Konukevi’nde hızlı bir öğle yemeği molası veriyoruz. Burada da Şanlıurfa’nın UNESCO gastronomi şehirleri adayı olduğunu öğreniyoruz. Hemen sonrasında Göbeklitepe’ye gidiyoruz. Şanlıurfa’nın 18 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında.
Dünyanın en eski tapınağı Göbeklitepe. Mısır Piramitleri’nden yaklaşık 7000, Britanya’daki Stonehenge’ten yaklaşık 6000 yıl önceye dayanıyor tarihi.
Yabancı dergiler kapak yapıyor Göbeklitepe’yi, BBC belgesel çekiyor.
Kazı hâlâ devam ediyor. Peki ama kimler var başında? Almanlar... Arkeolog Doç. Dr. Klaus Schmidt’in başkanlığında.
12 BİN 500 YILLIK TAPINAK
Göbeklitepe’de bizi kazı başkanı Doç. Dr. Klaus Schmidt karşılıyor.
Göbeklitepe, ilk 1963’te fark edilmiş ama 10 yıl önce tarlasını karasabanla sürerken bulduğu oymalı taşı müzeye götüren Mahmut Yıldız sayesinde anlaşılmış asıl önemi.
Gitmeden görmeden anlaşılamayacak farklı bir enerjisi var Göbeklitepe’nin. Cilalı Taş Devri’ne ışınlanıyorsunuz.
Dünyada bilinen daha eski bir tapınak yok. Dile kolay, 12 bin 500 yıldan bahsediyoruz. Uzun süre çalışmalar açık havada devam etmiş, zarar görmüş. Şimdi ise dev bir iskele kurulmuş, çalışmalar sürüyor.
Sadece yüzde 20’lik bir bölümünü görebiliyoruz. 80 yıllık çalışmayla tamamına ulaşılması bekleniyor. Göbeklitepe’nin en tepesinde ise yalnız başına bir karadut ağacı var, artık dilek ağacı. Bu ağaca sarılıp Harran Ovası’na nazır dilekte bulunanlar var.
Soldan sağa: Sedef Korkmaz Kurucu Üye, Tilda Tezman Kurucu Üye, Demet Sabancı Çetindoğan Yönetim Kurulu Başkanı, Klaus Schmidt Kazı Başkanı, Çiğdem Simavi Onursal Başkan, Sevda Elgiz Kurucu Üye, Serpil Ayaslı Kurucu Üye ve Savaş Arslan Kurucu Üye.
ONE’I KİMLER KURDU?
Bu kadar önemli bir yer olmasına rağmen Göbeklitepe yeterince bilinmiyor...
Birkaç ay önce Göbeklitepe’ye geldiğimde görmüştüm; daha çok sahiplenilmeye, daha çok tanıtılmaya ne kadar ihtiyacı olduğunu.
Sevindirici bir gelişme oluyor; onursal başkanlığını Çiğdem Simavi’nin, yönetim kurulu başkanlığını ise Demet Sabancı Çetindoğan’ın yaptığı ONE devreye giriyor.
Derneğin kurucu üyeleri arasında Ahmet Kocabıyık, Serpil Ayaslı, Sevda Elgiz, Tilda Tezman, Alinur Velidedeoğlu, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Savaş Arslan ve Sedef Korkmaz var. Alinur Velidedeoğlu, yurt dışında kolay telaffuz edilebilmesi için derneğin adına son noktayı koymuş.
ONE’ın amacı kültürel değerlerimize ve zenginliklerimize sahip çıkmak. Türkiye’nin kültür, turizm ve tanıtım stratejileri konusunda çalışmalar yaparak Türkiye’nin bir marka olarak bilinirliğini artırmak.
MOZAİK MÜZESİ AÇILIYOR
İkinci durak; 15 Ağustos’ta Halepli Bahçe’de açılacak olan Şanlıurfa Mozaik Müzesi. Gaziantep’teki Zeugma Müzesi’nden sonra kolay kolay bir mozaik müzesinden etkilenmeyeceğimi düşünüyorum ama yanılıyorum. Müze henüz tamamlanmamış, çalışmalar son hızla devam ediyor. Yine de hem mimarisiyle hem de gördüğümüz mozaiklerle şaşırtıyor.
Hemen yanında bir de arkeoloji müzesi açılacak, yine aynı tarihte.
ZAHA HADİD İMZALI MÜZE
Çiğdem Simavi ve Demet Sabancı Çetindoğan müze müdürlerinden bilgi alıyor. Hangi firmalarla çalışıldığından, kaç metrekare olduğuna kadar her türlü detaya hakim oluyorlar. Sonrasında Çiğdem Simavi, Demet Sabancı Çetindoğan’a dönüp soruyor, “Sizin müze kaç metrekare olacak?” diye.
Demet Hanım rol çalmak istemiyor, gülerek “Şimdi söylemeyeyim” diyor. Malum, Demet Sabancı-Cengiz Çetindoğan, mimar Zaha Hadid’e Haliç kıyısında Demsa adını verdikleri dev bir müze yaptırtıyor.
Bir yandan İstanbul’da kendi sanat müzesini kurarken bir yandan da Türkiye’nin farklı şehirlerindeki kültürel miraslara sahip çıkıyor Demet Sabancı Çetindoğan.
Hepimize çok iyi bir örnek oluyor. Belli ki, başkanı olduğu ONE Derneği’ni yakından izlemekte fayda var.