Tam 30 yıl önce Londra’da bir kültür-sanat dergisi olarak başladı Frieze. Kısa süre sonra her yıl farklı zamanlarda Londra ve New York’ta düzenlenen çok önemli bir çağdaş sanat fuarı haline geldi.
Birkaç yıl önce fuarı Los Angeles’a da taşıdılar, 2022’de ise Güney Kore’nin başkenti Seul’de bir edisyonla Asya’ya açılmayı planlıyorlar. Fuarın bir de Frieze Masters bölümü var. Frieze Masters’ta sergilenen başyapıtların fiyatları 4 milyon ile 12 milyon euro arasında değişiyor çoğunlukla.
Tabii çok daha değerli olan eserler de var burada. En son 2019’da Londra’da Regent’s Park’ta gerçekleşen Frieze Masters’ta Ai Weiwei’den Hüseyin Çağlayan’a birçok ünlü ismin konuşmalarını da canlı izleme şansımız olmuştu.
Daha sonra ise River Café’nin fuar içinde yer alan pop-up restoranında sanatçılar, koleksiyonerler ve galeri sahipleri ile sosyalleşme fırsatı bulmuştuk.
Çevrim içi edisyonları
Pandemi sürecinde ise çevrim içi edisyonları Frieze Viewing Room ile karşımıza çıktılar. Yüzlerce galerinin stantlarını böylece gezebildik. Üstelik artırılmış gerçeklik teknolojisiyle sanat eserlerini koleksiyonerlerin kendi evlerinin ölçülerinde görmesi de mümkün oldu.
Koleksiyonerlerin bir sanat eserini neden özellikle Frieze’den almayı tercih ettiklerini, Frieze’in bir ölçü ya da sanatla tanışma aracı olup olmadığını daha önce kurucusu Matthew Slotover ile konuşmuştum.
O zaman “Türkiye’deki sanatçılar nasıl dünya çapında olabilir?” soruma Füsun Eczacıbaşı’nın kurduğu SAHA Derneği’ni örnek vermişti. Kendi kişisel koleksiyonu için stratejisini de sormuştum Matthew Slotover’a, bir stratejisi olmadığını, sanat eserlerini tamamen zevkine göre topladığını öğrendiğimde de şaşırmıştım.
Şimdi ise Frieze’in 30 yıl önceki ilk sayısının kapağında yer alan Damien Hirst’ün Kelebekler’inden son sayısının kapağında yer alan Londralı fotoğrafçı Ajamu’ya çağdaş sanat dünyasının son 30 yılını özetliyorlar, hem internet sitelerinde hem de dergilerinde. Ayrıca 30 yılın şerefine 17-19 Şubat’ta sanatçıları ve yazarları ağırlayacakları, sanatta değişim, gelişimi ve globalleşmeyi konuşacakları üç günlük bir dijital festivalle ve yeni bir üyelik programıyla karşımıza çıkıyorlar.
Festivalde Matthew Barney, Jeremy Deller, Lubaina Himid, Philippe Parreno, Rirkrit Tiravanija, Kara Walker gibi sanatçılar yer alıyor. Dünyanın en iyi restoranlarını fuar alanına taşıyarak da bir ilk yaratan Frieze, bu dijital kutlamada da festival atmosferini yaratmak için Dante NYC, Frankies 457 Spuntino, Locanda Locatelli, Rita’s ve Roberta’s gibi ödüllü restoranların kokteyl workshop’larını da özel video serileriyle paylaşacak.
Ayrıca festivalin kapanışı cuma akşamı Arlo Parks’ın akustik setiyle yapılacak. Kaçırmamakta fayda var.
Bu yıl hangi şehirde, ne zaman?
- Frieze New York 5-9 Mayıs
- Frieze Los Angeles 26-29 Temmuz
- Frieze Londra ve Frieze Masters 13-17 Ekim