MESANE/İDRAR TORBASI KANSERİ
Pandemi sebebiyle kanser dahil birçok kronik hastalığın tedavisi yapılamadı. Son 1.5 yıllık dönemde Kovid-19 korkusuyla hastanelere gidilememesi sebebiyle birçok hastamız erken evre dönemini kaçırdı. Hâlihazırda tedavi altında olanlar, tedavilerine devam edemediği için hastalıkları kontrolden çıktı. Vaka sayıları yine tırmanışta ve yeni bir dalga gelebilir, sonbaharda hastanelerin tek gündemi yine Kovid-19 olabilir. Ancak önceki dönemlerden yeteri kadar tecrübe edindik, artık hastalıklarımızı ve tedavilerimizi ertelersek başımıza gelecekleri biliyoruz. Sağlık sistemimiz bu ülkede en şanslı olduğumuz konu ve bundan yararlanmayı bilelim; kronik hastalıklarımızın peşine düşelim.
Belirtiler
Mesane dediğimiz idrar torbası kanseri, sık karşılaştığımız türlerden olmasa da sahada karşımıza çıkan bir hastalık; diğer kanserlerden farklı olarak erken evrede yakalasak da, nüksetme oranının yüksekliği, tedavisi kadar takibini de zorunlu ve önemli kılıyor. Pandemi dönemlerinde aksattığımız takip ve kontrol bu tür hastalıkları gündeme taşımamızın sebebi…
Mesane kanserinin en önemli bulgusu kanlı idrar, gözle görülebilir ya da idrar tahlili ile fark edilir. İdrar, daha koyu, kahverengi veya daha az sıklıkla açık kırmızı renkte olabilir. Sık idrara gitme ihtiyacı, idrar yapamama veya ağrılı idrar diğer belirtiler arasındadır. Enfeksiyonlar veya taş ile karışabilir ve dikkatli bir araştırma yapılmazsa kanser tanısı gecikebilir.
Risk faktörleri
Sigara: En önemli sebebi olarak gösterilebilir. Sigara içenlerin içmeyenlere göre dört kat daha fazla risk taşıdığına dair yayınlar var. Muhtemel sebep sigaradaki kimyasalların böbrekten süzülüp burada depolanması ve idrar torbasının iç yüzeyini kaplayan epitel dediğimiz yapıda değişiklikleri başlatması.
Kimyasal madde: Metal, tekstil, kauçuk işçileri, kuaförler tanımlanan risk grupları içerisinde.
Cinsiyet: Erkeklerde daha sık görülür.
Yaş: Genellikle 55 yaş ve sonrasında görülür.
Aile hikayesi: Riski artırır.
Daha önceki kanser tedavileri, özellikle o bölgeye uygulanan radyoterapiler riski artırır. Ancak radyoterapi sonrası kanser gelişmesi için geçen süre 10-15 yıldır.
Rutin bir tarama testi yok, bu sebeple şüpheli durumlarda idrar tahlili ve sistoskop dediğimiz mesane içerisinde bir kamera ile inceleme yapılır ve şüpheli bir alan varsa buradan biyopsi alınarak inceleme yapılır. Tanı konulduğunda da kanserin yaygınlığını saptamak için tomografi, manyetik rezonans görüntüleme veya ultrasonla görüntülemesi yapılır.
Tedavisi
Erken evre kanserlerde transuretral rezeksiyon (TUR) dediğimiz işlemle mesane içi kazınır. Ancak tekrarlama ihtimali fazlaysa mesane içine ilaç uygulamaları yapılabilir. Daha ileri kanserlerde ise rutin olarak yapılan mesanenin tamamen alınması işlemi olan sistektomi ameliyatıdır. Hastalığın dağılma ihtimali olan lenf nodlarının alınması da önemlidir. Son yıllarda birçok çalışma, radyoterapinin de cerrahi gibi hastalığı kontrol altına alma etkisi olduğunu gösteriyor. Üstelik radyoterapi sonrası idrar torbası korunduğu için hastanın yaşam kalitesi daha iyi olabiliyor. Özellikle erkek hastalarda, mesaneyle beraber prostat ve prostat bezlerinin de alınması, hastanın cinsel yaşamının sağlıklı biçimde sürmesine sebep oluyor. Burada idrar torbasının biraz küçüleceğini ve daha sık idrara gitme ihtiyacı duyulacağını eklemek isterim.
Erken evrede sadece TUR ile tedavi edilen bir kanser veya radyoterapi ile tedavi edilen daha ileri bir kanser olsa da hastalığın tekrarlama riski hep var ve belli aralıklarla sistektomi yapılıp hastalığın kontrol edilmesi gerekiyor. İleri evre kanserlerde kemoterapi, hastalığın metastaz riskini azaltacağı gibi, mesaneye uygulanan radyoterapi veya cerrahinin başarısını artıracaktır.
Tedavilerin etkinliğini artırmak ve hastanın bağışıklık sistemini desteklemek için tedaviler sırasında mutlaka bağırsak florasının değerlendirilmesi gerekir. Yüksek doz C vitamini ve alfa lipoik asit desteği son derece faydalı olabilir.
Kanserin birçok türünü başarıyla tedavi edebildiğimizi unutmayalım, hastaların yaşam süreleri her geçen gün uzuyor ama bu uzun yaşam, nitelikli bir yaşam kalitesiyle sağlanmalı ve en az tedavi kadar önemsenmeli. Bilgili, maskeli, sağlıklı ve mutlu günler diliyorum.