Diyetisyen anneden öneriler

Çocuklarda beslenme sorunları her yaş grubunda ve her sosyo-ekonomik durumda görülmeye devam ediyor. Bir de artık bulaşıcı hastalıklar hayatımıza daha egemen yani bağışıklık sistemi her zamankinden daha önemli. Okulların açılacak olması, bağışıklık sistemi konusundaki kaygıyı geri getiriyor. Beslenme, bağışıklık sisteminin hem en büyük dostu hem de en büyük düşmanı. Durumu yine Kliniğimin Danışman Diyetisyenlerinden Sevgili Emel Unutmaz’a sordum. Kendi oğlu için aldığı tedbirleri bize de aktaracak.

*Emelcim, oğlun Ömer’in bağışıklığını güçlendirmek için neler yapıyorsun?

Çocuklarda görülen beslenme sıkıntıları içerisinde mikro besin öğesi eksiklikleri önemli yer tutuyor. Bağışıklık sistemi bir orkestra gibi ve birçok öğeden etkileniyor; mikro ve makro besin öğelerinin hepsinin yeterli alımı gerekiyor.

*Mikro besinlerin yetersizliği ne demek?

Çocuğunuz yeterli enerjiyi alıyordur, ama aldığı kaynaklar güçlü olmayabilir. Mesela, sabah süt ile bolca mısır gevreği, öğle makarna ve soğuk çay, akşam pilav ve köfte, aralarda da meyve suyu ve çikolata yiyen bir çocuk, kilo alması için gerekli olan enerjiyi alır ama bağışıklığını güçlendirecek besin öğelerini almaz. Hatta kas yapısını güçlendirecek yeterli proteini bile sağlayamaz ve yağ yüzdesi yükselir. Böyle bir beslenmenin yerine sabah; peynir, yumurta, ekmek, zeytin, domates, salatalık, öğle; etli sebze yemeği, yoğurt, makarna, akşam ise; kuru fasulye, pilav, salata, yoğurt daha sağlıklı bir beslenme şeklidir. Aralarda da meyve, yoğurt veya kefir, ceviz vb. tüketen bir çocuğun tüm besin öğelerinden almış olur.

*Ömer’in doğru beslendiğinden emin olmak için ne yapıyorsun?

Doktor kontrolüne mutlaka götürüyorum. Doktorlar, vitamin ve besin takviyelerini ancak eksiklikleri besinlerle yerine konulamayacak kadar çoksa tercih ediyorlar. Ayrıca, okul dönemi başlarken probiyotik de önerebiliyorlar. En doğru ve çocuğunuza özel yaklaşımı doktorunuzla belirleyebilirsiniz.

*Herkesin merakla beklediği soruyu soruyorum; bağışıklık için olmazsa olmaz besinleri sıralar mısın?

Bağışıklık denince ilk akla gelenler sebze ve meyvelerdir ve günde 4 – 5 porsiyon tüketmeleri önerilmektedir. Miktobiyota dediğimiz bağırsak florası için de önerilmektedir. Ancak en çok zorlanılan besin grubu da sebzelerdir, çocuklar pek sevmezler. Ailenin çok baskıcı olmaması gerekiyor. Diğer aile fertlerinin ve yakın arkadaşlarının sebze tüketiyor olması çocuk için özendirici olabilir.

Proteinler, bağışıklığın vazgeçilmezidir. Günlük tüketim miktarı, çocuğun kilosu başına yaklaşık 1 gram kadar olmalıdır. Daha çok büyüsün diye yüksek proteinli beslemeye çalışmak fayda değil zarar getirebilir. Proteinin kaynakları; et, tavuk, balık, yumurta, peynir, süt ve süt ürünleri ile kurubaklagillerdir. Bunları dengeli şekilde çocuğunuza sağladığımızda diğer besin öğelerini de almış olacaktır; kırmızı et ve yumurta demir ihtiyacını, süt ve süt ürünleri kalsiyum ihtiyacını, kurubaklagiller folik asit ve posa ihtiyacını karşılar. Besinler aslında kompleks yapıları ile mucizevi bileşiklerdir.

Tüm protein ihtiyacını tek besinle karşılamaya çalışmak doğru bir yaklaşım olmaz. Ayrıca sahip oldukları diğer önemli maddelerin emilimi için birbirlerine ihtiyaç duyarlar. Örneğin, hayvansal kaynaklardan alınabilecek demirin emilimi için posaya, bitkisel kaynaklardan elde edilen demir için de C vitamine ihtiyaç vardır.

Karbonhidratlar, iyi karbonhidratlar enerji ihtiyacını karşılamakla kalmaz, bağışıklık için olmazsa olmazdır, ancak, basit karbonhidrat dediğimiz sofra şekeri vb. besinler bağışıklığı baskılar. Tabii ki çocuklar evde yapılmış ve içerisinde şeker bulunan kek, kurabiye gibi besinleri yemek isteyecekler, ama onları meyve ile zenginleştirip şeker oranını daha doğala kaydırmak, miktarına ve sıklığına dikkat etmek hayat kurtarıcı olabilir. En sağlıklı karbonhidrat kaynağı meyvelerdir. Okul çocukları tek yönlü beslenme eğiliminde oluyor. Mevsiminde olmak üzere çeşitli ve farklı renklerdeki meyvelerden, günde 1 – 3 porsiyon yemelerini sağlamak oldukça önemli.

Karbonhidratın önemli kaynaklarından biri de tahıllar ve kurubaklagillerdir. Pirinç, bulgur, mercimek ya da tam buğday ekmeği gibi, bu gruptan bir besinin mutlaka her gün menüde olması gerekir.

Yağlar ise hem enerji sağlarlar hem de yağda eriyen vitaminlerin emilimi için gereklidir. Doktorunuzun önerisi doğrultusunda balık yağı kullanılabilir. Yemeklerde de zeytinyağı veya fındık yağını tercih, ceviz, fındık, badem, fıstık gibi yağlı tohumlar tüketilebilir.

Bağışıklık sisteminin en önemli şartı iyi ve dengeli beslenme olsa da tek başına yeterli değil; çocuğun aktif olması, tüm gün tablet ile evde oturmaması ve uyku saatlerine de önem verilmesi gerekiyor. Bağışıklık sistemi ihmali, küçük tedbirlerle yok edebileceğimiz büyük bir sorun olduğunu unutmayın…