Yüz felcine karşı refleks terapi
Okan Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, hepimizin yüzyüze kalabileceği bu önemli rahatsızlığın belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler verdi.
İlk kez karşılaştığınız insanlar ilk önce yüzünüze bakar ve yüz ifadelerinizden hızla izlenim edinir. Yüzümüzde ilk izlenime yol açan belli başlı fiziksel özellikler önemlidir.
Peki ya yüz felci geçiriyorsanız? Yüze gelen sinir liflerinin zedelenmesi sonucu yüzün mimik kaslarındaki hareket kaybı, yüzümüzdeki bütün ifadeleri değiştirebilir.
Okan Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, hepimizin yüzyüze kalabileceği bu önemli rahatsızlığın belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler verdi.
Yüz siniri nasıl çalışır?
Yüzün her iki yarısının siniri ayrıdır. Bu yüzden bir tarafın yüz sinirindeki herhangi bir problem sadece aynı tarafta ortaya çıkar. Yüz (fasiyal) sinir beyinden başlar ve göz altına doğru ilerler ve burada dallara ayrılır. Fasiyal sinir sayesinde yüzdeki kaslarımız çalışır. Konuşma, çiğneme, mimiklerimiz ve duygularımız yüz kaslarımız sayesinde meydana gelir. Gözyaşları, salgılar ve tat duyumuzda fasiyal sinir tarafından kontrol edilir.
Yüz felci fasiyal sinir hasarı sonucu görülen klinik bir tablodur. Yüzün bir yarısındaki kaslar düşer veya zayıflar. Göz kapağı, ağız hareket ettirilemez. Yüz felci sebep olan faktöre göre kalıcı veya geçici olabilir.
Yüz felcinin sebepleri
Yüz felcinin en bilinen sebebi enfeksiyonlar (Bell’s palsi) olmasına rağmen, yüz felcine sebep olabilecek onlarca farklı sebep vardır. Sebebe göre hastalığın ilerleyişi ve tedavisi farklıdır.
· Viral enfeksiyonlar (Bell’s palsi ve Ramsey Hunt Sendromu)
· Cerrahi sebepler
· Orta kulak iltihabı
· Lyme hastalığı
· Nörolojik hastalıklar (Multiple skleroz, Gullian Barre vb.)
· Kafatası ve yüz kemiği kırıkları
· Travma
· Doğum travmaları
· Doğum öncesi fasiyal sinirde meydana gelen gelişim anomalileri
· Genetik sendromlar (Charge sendromu vb.)
· İnme (problemin nedeni fasiyal sinir hasarı değil, fasiyal sinirin kontrol edildiği beyin bölgesinin hasarıdır)
Yüz felcinin sınıflandırılması
1. Derece Yaralanma: Fasiyal sinir sadece sersemlemiştir, 8 hafta içinde normale döner.
2. Derece Yaralanma: Fasiyal sinir zedelenmiştir ancak dış kısmı hala sağlamdır. 4 ay sonra ilk iyileşme belirtilerini gösterir.
3. Derece Yaralanma: Fasiyal sinir ciddi şekilde zedelenmiştir. İyileşme çok yavaş olur ve çoğu zaman düzgün iyileşme sağlanamaz. Bazen cerrahi müdahale gerekebilir.
Yüz felcinin belirtileri
Yüz siniri gülümsemek, yemek yemek, birşeyler içmek, çiğnemek, kaşları kaldırmak, kaşları çatmak, burnu kırıştırmak, öpücük atmak, gözleri kapatmak ve açmak gibi mimik hareketlerinden sorumludur. Sinirin hasarı bu hareketlerde kayıplara neden olur. Yüzün bir yanında ifadeler kaybolur ve yüz aşağıya doğru sarkar. Aynı zamanda;
· Yüzde ağrı
· Baş ağrısı ve baş dönmesi
· Kulak ağrısı, kulak çınlaması, sese karşı hassasiyet
· Konuşma zorluğu
· Yeme içmede zorluk
· Duygularını ifade etmede zorluk
· Salya akması
· Kas seğirmeleri
· Gözyaşının kontrolsüz akması
· Gözde ve ağızda kuruluk gibi belirtiler görülür.
Yüz felci nasıl tedavi edilir?
Yapılan bir araştırmalar Bell’s Palsi olan kişilerin %85’inde iyileşme olduğunu rapor ediyor. Bunun yanında kalıcı hasarın önlenmesi ve kasların tekrar işlev görebilmesi için fizik tedavi mutlaka alınmalıdır.
Yüz felci tedavisinde kullanılan bir yöntem olan Refleks Terapi, yüzdeki kan dolaşımını artırır, sinir noktalarını uyarır. Dışardan verilen bu uyarılarla sinirin düzgün beslenmesi sağlanarak, iyileşme süreci hızlandırılır. Tamamen elle yapılan bir yöntemdir ve herhangi bir yan etkisi yoktur. Kaslara tek tek müdahale edilerek kasların kasılması için ve işlevini hatırlatıcı uyarılar verilir.
İleri seviye yaralanmalarda cerrahi, botoks gibi uygulamalarda yapılabilir.
Yüz felci insanları nasıl etkiler?
Yüz felcinin belirtilerinin çoğunun kozmetik olduğu düşünülse de bu sadece insanları etkileyen ve akla gelen ilk problemdir. Bunun yanı sıra psikolojik problemler, göz açık kaldığı için göz problemleri, uyumada zorluk, günlük ve sosyal yaşamda problemler olur. Dolayısıyla hastanın yaşam kalitesi düşer.