Yumurtlama problemi olan kadınlar hamile kalabilir mi?

Yumurtlama (ovulasyon) normalde üreme çağındaki kadınlarda her ay 1 kere olan ve bu sayede adet (mens) görme, üreme gibi fonksiyonların devamını sağlayan, kadın vücudundaki hormonal değişimlerin ana sebeplerinden birisidir. Kadınlarda kısırlık (infertilite) nedenlerinin yaklaşık üçte biri yumurtlama problemleri ile ilgili olduğunu belirten Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay, “ Yumurtlama problemleri 'Ovulatuar disfonksiyon' şeklinde de adlandırılır.

Burada yumurtlama problemi veya yumurtlama bozukluğu derken kasıt genellikle yumurtlama düzensizliğidir. Yani kadında yumurtlama olur ancak düzensiz ve seyrek olur, her ay düzenli olmaz, bu nedenle adetleri de düzensiz olur. Nadiren hiç yumurtlama olmaması gibi durumlar da yumurtlama problemi tanımı içine girer, bu hastalara daha az rastlanır ve hiç adet göremezler” dedi.

Yumurtlama bozuklukları dört grupta toplanır

Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay yumurtlama problemlerinin genel olarak üç başık altında toplandığını ifade etti.

Yumurtalıklardaki yumurta üretimini uyaran hormonların doğuştan eksikliğine bağlı olarak beyin sapından salgılanamaması: Bu durumda kadında ergenlikten itibaren hiç adet kanaması görülmez.
Beyin sapından(hipofiz) süt hormonu prolaktinin normalden fazla salgılanması: Bu durum genellikle bu bölgedeki iyi huylu bir tümörün varlığına bağlı olmakla beraber bazen hiçbir neden bulunamaz. İyi huylu tümörler cerrahi yollarla çıkarılabilir. Neden bulunamadığı durumlarda çeşitli ilaç tedavileriyle prolaktin seviyeleri düşürülerek yumurtlama normal hale getirilebilir.

Polikistik over sendromu: Bu hastalığın tipik formunda genel olarak adetler düzensiz ve seyrektir (yılda 3 - 4 adet). Bazı hastalarda adetler hiç görülmezken diğerlerinde tamamen normal olabilir. Hastalar genellikle şişmanlamaya yatkındırlar. Ciltte ve saçlarda yağlanma, sivilce gibi problemler sıkça görülür. Yumurtalıklarda normalden fazla sayıda yumurta bulunmakta ve bunlar erkeklik hormonu salgılayarak normal yumurta gelişimini engellemektedir.

Tüplerin hasarlı ve tıkalı olması: Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksız kılar. Tüplerdeki bu hasar geçirilmiş enfeksiyon, endometriozis veya geçirilmiş bir ameliyat sonrası kalan karın içi yapışıklıkları gibi birçok nedene bağlı olabilir. Tüpler bir dış gebelik sonucu da hasara uğrayabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel yollardan bulaşan enfeksiyonlar tüplerdeki hasarın en önemli nedenidir. Ülkemizde çocukluk çağında alınan verem mikrobu da tüplerde geri dönülemez hasar oluşturur.

Yumurtlama problemi (bozukluğu) nasıl anlaşılır? Belirtileri nelerdir?

Ay içerisinde kişide yumurtlama olmamasının şüphe uyandırabileceğini kaydeden Op. Dr. Koray Altunay, “Tıbbi olarak bir kadında o ay yumurtlama (ovulasyon) olup olmadığını belirlemek için;

*Ultrason ile büyüyen yumurtanın takibi ve yumurtlama olayının gözlenmesi,
*Adetin 21. günü progesteron hormonu bakılması. Progesteron hormonu düzeyinin belli bir değerden (3 ng/ml) yüksek olması yumurtlama olduğunu gösterir.
*Vücut ısısı takibi: Adetin 13.-15. günlerinde yumurtlama olduktan sonra kadının vücut ısısında yaklaşık yarım derece bir artış meydana gelir.
*Yumurtlama (ovuasyon) testlerinin yapılabileceğini söyledi.

Tedavisi var mı?

Yumurtlama problemlerinde farklı tedavi yöntemlerinin uygulanabileceğini vurgulayan Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay, “Bu hastalara yumurtlama tedavisi (ovulasyon indüksiyonu) denilen tedaviler verilir. Bazen bu tedaviler yetersiz kaldığında tüp bebek tedavisi de uygulanır. Yumurtlama düzenleyici tedaviler ile hamilelik (gebelik) elde edilebilmesi için bazen aşılama tedaviye eklenir. Yumurtlama düzenleyici yani yumurta büyütücü ilaçlar tablet şeklinde ağızdan alınan ilaçlar veya enjeksiyon (iğne) şeklinde kullanılan ilaçlar olabilmektedir” diye konuştu.

Hamilelik istemeyen hastalarda tedavi farklı olur

Yumurtlama düzensizliği probleminin sadece gebelik istemi ile ilgili olmadığının altını çizen Op. Dr. Koray Altunay, “Gebelik istemi olmayan hastalarda da adet düzensizliği, tüylenme gibi problemler yumurtlama bozukluğuna bağlı meydana gelebilir. Bu durumlarda adet düzenleyici hormonal ilaçlar, tüylenme azaltıcı ilaçlar, epilasyon, doğum kontrol hapları gibi tedaviler sık kullanılır. Ancak asla doktor tavsiyesi olmadan bu tür ilaçlar kullanılmamalıdır. Bitkisel ilaçlar, kürler, otlar asla kullanılmamalıdır” dedi.

Kilo verme önemli

Aşırı kilolu olma (obezite) yumurtlamayı engelleyen, düzensizleştiren başlıca nedenlerden birisi olduğunu dile getiren Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Koray Altunay, “Bu nedenle fazla kilosu olan hastalara mutlaka kilo vermeleri önerilir. Bunun için sağlıklı beslenme kurallarına dikkat etmeleri, gerekirse diyetisyenlerden yardım almaları, egzersiz ve spor yapmaları önerilir” ifadelerinde bulundu.

Yumurtlama problemi (bozukluğu) olunlar hamile kalabilir

Mevcut tedaviler ile hastaların çoğunluğunun hamile kalabildiğii kaydeden Op. Dr. Koray Altunay, “Yumurtlama problemi dışında kısırlığa neden olacak bir problem yoksa, kadın ve erkeğin (özellikle kadının) yaşı gençse tedavi ile hamilelik elde edilme şansı daha yüksektir. Polikistik over hastalarında genellikle bu tedavilere iyi cevap alınır ve hamile kalma oranı nispeten yüksektir. Ancak genetik veya menopoz yaklaşması gibi nedenlerle ciddi yumurtlama bozukluğu olanlar ve FSH hormon değeri çok yüksek olanlarda ilaç tedavisi ile gebelik şansı çok düşüktür” dedi.