Yumurtalık rezervi nasıl ölçülür? AMH düşüklüğü nedir?
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, yumurtalık rezervi ölçümü ve AMH düşüklüğünü sizler için anlattı.
Her kadın doğduğu andan itibaren kendisine ait belli ve değiştirilemeyen bir yumurta sayısına (yumurta rezervi) sahiptir. İlk doğduğunda 600 bin yumurtaya sahip olan kadınların yaşı ilerledikçe bu sayı azalır. Özellikle 38 yaşından sonra bu olay hızlı bir şekilde gerçekleşir. Ortalama 45-50 yaş civarında yumurtalar iyice tükenir ve menopoz dönemi başlar, yumurtalıklar fonksiyonlarını sürdüremez. Adet kanamaları kesilince gebelik şansı da ortadan kalkar. Bir kadının yaşı kaç ise yumurtası da kadının olduğu yaşa denk gelir. Eğer kadının yaşı ilerlemişse, yumurtası da kendisi ile birlikte yaşlanır ve böylece çocuk sahibi olma ihtimali azalır. Yumurtalık rezervini ölçmek için ise AMH testi uygulanır.
AMH testi ile yumurtalık rezervi ölçümü
Anti-Müllerian Hormon adı verilen AMH hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunan bir glikoprotein çeşididir. Cinsiyet farklılaşmasını sağlayan bu hormonun adı da buradan gelmektedir. Kadınlarda yumurtalıklarda yer alan, 2-8 mm arasında boyutlardaki foliküllerden salgılanmaktadır. Anne karnında salgılanmaya başlayan bu hormon menopozun sonuna kadar salgılanmaya devam etmektedir. Her ne kadar menopoz sonrasında da vücutta bulunsa da bu ölçülemeyecek kadar düşük bir seviyededir.
AMH hormonun en büyük özelliklerinden birisi de kadınlardaki yumurtalık rezervi konusunda bilgilendirici özelliğe sahip olmasıdır. Daha önce yumurta takibi FSH testi ile takip edilirken son yıllarda AMH testinin önemi artmıştır ve bilim çevresi tarafından kabul görmüştür.
AMH testinin başlıca kullanım amacı kadınlarda doğurganlığın değerlendirilmesidir. Bunun dışında polikistik over sendromuna sahip olan kişilere AMH testi yapılması ise yumurtalıkların fonksiyonu hakkında bilgi vermektedir. Erkekler için bebek ve çocuklarda testis ve üreme fonksiyonlarının ölçülmesinde kullanılmaktadır. AMH testi tek başına bir çiftin doğal yollar ile çocuk sahibi olup olmayacağını değerlendirmeye yetmemektedir. Daha sağlıklı sonuçların elde edilmesi için FSH ve E2 testleri ile birlikte yapılmaktadır. Bu şekilde çiftin bebek sahibi olma şansı daha yüksek bir kesinlikle belirlenmektedir.
AMH seviyesi düşük çıkarsa ne olur?
AMH testi sonucunda hormonun düşük çıkması kadınlarda yumurta sayısının ve kalitesinin düşük olduğunu göstermektedir. Bu da kadında doğurganlığın azaldığı anlamına gelmektedir. AMH sonucu düşük çıkan kadınların karamsar olmasına gerek yoktur ancak önlerindeki zamanı iyi kullanmaları gerekmektedir. 38 yaşından genç kadınlarda AMH değeri 2.0 ile 6.8 ng/ml olmalıdır. AMH seviyesi 1’den düşükse düşük, 0.5’ten düşükse çok düşük, 2.0 ile 6.8 arasında ise normal ve 6.8’den yüksekse yüksek olarak kabul edilmektedir. AMH seviyesi özellikle polikistik yumurtalığı olan kişilerde yumurta hücreleri fazla olduğu için yüksek seviyelerde çıkmaktadır.