Yersinia Pestis Bakterisi Nedir? Yersinia Pestis Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
Orta Çağ dönemlerinde Avrupa ülkelerini kasıp kavuran vebayı duymuşsunuzdur. Bu vebanın kaynağı ise Yersinia pestis adı verilen bir bakteri türüdür. Günümüzde bu türün yeniden ortaya çıktığı hakkında bazı söylemler bulunmaktadır. Özellikle koronavirüse yakalanan kişiler bu bakteriden daha çabuk etkilendiği bilinmektedir. Yersinia pestis nedir, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir gibi soruların cevaplarını derledik.
Yersinia pestis, Enterobacteriaceae ailesinden gelen 541 yılında "Kara Ölüm" olarak adlandırılan ve daha sonra Orta Çağ'da Avrupa'yı yok eden vebaya, neden olan bakteri türüdür.
Yersinia Pestis Nedir?
Yersinia pestis esas olarak, bakteriler için açık rezervuar olan sıçanları ve diğer kemirgenleri enfekte eder. Pireler, bakterileri bir türden diğerine taşıyan ana vektörlerdir. Yersinia pestis bakterisi kemirgenleri ısırırlar, sonra bu kemirgenler insanları ısırırlar ve böylece hastalığı onlara bulaştırırlar. Vebanın insanlara bulaşması, sincap gibi enfekte olan hayvanları yemekten de kaynaklanabilir.
Bir kişi vebaya yakalandığında, onu aerosol damlacıkları yoluyla başka bir kişiye bulaştırabilir. Yapılan pek çok araştırma vebaya kırsal kesimlerde daha sık rastlanıldığını göstermektedir. Fakat bulaşıcı olması nedeni ile kentsel bölgelere de hızla yayılır. Yetersiz hijyen koşulları nedeni ile fare popülasyonunun çok fazla olduğu bölgelerde görülmektedir. Hastalık ancak antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Derhal tedavi edilmezse ölüm ile sonuçlanır.
Yersinia Pestis Belirtileri Nelerdir?
Yersinia pestis bakterisi bulaştığında görülen belirtiler;
● Genel halsizlik,
● Yüksek ateş (hiperpireksi),
● Bölgesel lenf düğümlerinde şişkinlik olarak adlandırılabilecek ağrı veya hassasiyet,
● Konvülsiyonlar,
● Şok,
● Derideki yaygın, hemorajik değişiklikler artı nekrotizan pnömoniden kaynaklanan siyanoz, ekstremitelerde "kara ölüm" terimine yol açan koyu ten rengi oluşturur.
Yersinia Pestis Teşhisi ve Tedavisi Nedir?
Yersinia pestis teşhisinde doktor hastaya bazı sorular sorar. Bunlar;
● Son zamanlarda bir pire ısırığı fark ettiniz mi?
● Vahşi kemirgenlerin etrafında bulundunuz mu?
● Yakın zamanda dünyanın vebanın meydana geldiği bilinen bir bölgeye seyahat ettiniz mi?
● Ölü bir hayvanla temas halinde bulundunuz mu?
● Son derece hasta bir evcil hayvanı tedavi ettiniz mi?
Teşhisi doğrulamak için, kan veya diğer vücut sıvılarından örnekler alınarak yersinia pestis teşhisi konur.
Uygun antibiyotik tedavisi ile karmaşık olmayan vebanın çoğu semptomu iki ila beş gün içinde geçer. Bununla birlikte, şişmiş bubolar birkaç hafta kalabilir. Daha şiddetli septisemik veba ve pnömonik vebadan kurtulmak genellikle daha uzun sürer. Antibiyotikler intravenöz olarak verilecektir. Ağır kanama sorunları veya nefes almada güçlük çeken hastalar yoğun bakım ünitesinde tedavi edilir. Tedavi edilmezse ölüm ile sonuçlanır.