Vejeteryan hamileler için beslenme önerileri...
Uzman Diyetisyen Nilay Keçeci, hamilelikte vejeteryanlar için beslenme önerileri hakkında bilgiler verdi.
Vejetaryen beslenme pek çoğumuzun sofralarımızdan eksik etmediği et, balık, tavuk, yumurta gibi besinlerin içerisinde bulunmadığı hayvansal gıda tüketiminin reddedildiği günümüzde yaygın bir popülasyon tarafından uygulanan bir beslenme şeklidir.
Bu beslenme tarzında vejeteryanlar kendilerini, Semi-vejeteryan: hayvansal gıda olarak sadece balık, kümes hayvanları, yumurta ve mandıra ürünleri tüketenler, Lakto-ovo vejeteryan: Sadece mandıra ürünleri ve yumurta tüketenler, Lakto vejeteryan: Sadece mandıra ürünleri tüketenler, Ovo vejeteryan: Sadece yumurta; Vejan: Katı vejeteryan: Sadece bitkisel gıdalarla beslenen her türlü hayvansal gıdaları red edenler ve Pescetarian: Sadece balık tüketenler olarak ayrırlar. Vejetaryen tarzı beslenmenin hamilelikte hem olumlu hem de olumsuz sayılabilecek etkileri bulunmaktadır.
Katı yağ ve kolesterolden zengin gıdalar içeren et ve türevi besinlerin tüketilmemesi bebekte kalp ve damar hastalıkları riskleri açısından iler ki yaşlarda daha düşük risk faktörü oluşturacaktır bunun yanında yoğun lifli gıda alımı sebze ve meyve ağırlıklı beslenen anne adaylarında hamilelikte sıkça görülen kabızlık sorunu ortadan kalkabilir.
Gebelik şekerine yakalanma riski diğer anne adaylarına göre daha düşüktür çünkü yeterli oranda posalı beslenme sağlanabilecektir. Ancak protein temel bir besin maddesidir ve vücuda belirli oranlar da mutlaka alınması gerekmektedir. Bu şekilde beslenen anne adaylarında B12 vitamin eksikliğinden kaynaklanan doğumsal anomaliler ve sinir sistemi hastalıkları oluşabilmektedir. B 12 yönünden yetersiz olan bu tarz diyetlerde bebekte nörolojik açıdan sorunlarda ortaya çıkabilmektedir. Sebze ve meyveleri bol tüketen bu anne grubu için dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biride tüketilen yemeklerin yanında çay, kahve ve meşrubatların gazlı içeceklerin tüketilmemesidir. Çünkü çay ve kahve tarzında içecekler bu besinlerin vitamin değerlerini ve demir içeriklerini düşürür. Zaten yeterli oranda alınamayan demir ve benzeri kaynakların bu şeklide kaybedilmemesi bu beslenme tarzı için önemli bir noktadır.
Süt ve süt ürünlerini tüketmeyen anne adaylarında kalsiyum ve D vitamini eksiği oluşabilir bu da bebeğin anneden kalsiyum çekmesine annenin bazı diş ve kemik problemleri yaşamasına bebeğinde gelişiminde kemik ve kas yapısında olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir. Bu nedenle anne adaylarının kemik demineralizasyonu ile karşılaşmamak için kalsiyumdan zengin yiyecekler ve ya kalsiyum preparatları tüketmeleri gerekmektedir.
Folik asit hamileliğin ilk 28 günü oldukça önemlidir annenin nötral tüplerinin kapanmasında en büyük rolü oynayan bu vitamin yetersiz alındığında bebekte defektler oluşabilir ve bebek bazı olumsuzluklar ile dünyaya gelebilir. Yeşil sebzelerde bolca bulunan folik asit bu tarz diyetin en önemli yararlarından sayılabilir. Belirli gıdalardan ve kurubaklagillerden karşılanmaya çalışılan demir, çinko ve magnezyum ise vücutta biyoyararlılığı düşük olarak kullanılır bu nedenle bebek için yeterli miktarda alınmadığı takdir de olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Düşük doğum ağırlıklı bebekler dünyaya getirmemek için anne adaylarının aldıkları enerjiyi arttırmaları gerekmektedir. Belirli gıdaların tüketildiği vejetaryenlik hamilelik için büyük riskler taşımaz ancak tüm hayvansal gıdaların reddedildiği tarzda besleniyorsak bebekte bazı olumsuzluklar ve kronik komplikasyonlar görebiliriz, önemli olan bu tarz diyetlerde her türlü besin çeşitliliği sağlanarak, özellikle gebelikte vücudun yeterli ve dengeli öğün almasını sağlamaktır. Besinlerin yararlarından faydalanmamız gereken bu dönemde bazı besinleri reddetmek bebek için sağlıksız olabilmektedir. Ancak yeterli ve dengeli beslenme ile bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi ve hastalık risklerinin azalmasını sağlayabiliriz.
Gebelikte örnek bir beslenme menüsü sağlarsak, ( menü bireysel olmalı ve gebeliğin her trimesterı için değişmelidir. ) Kahvaltı: 2 dilim esmer ekmek + 2 dilim peynir + 1 yumurta + 2 adet ceviz içi + 2 tatlı kaşığı reçel ya da pekmez + 1 tabak dolusu mevsim yeşillikleri Ara: 1 orta boy meyve Öğle: 1 tabak dolusu zeytinyağlı sebze yemeği + 2 dilim esmer ekmek + 1 kase yoğurt + 1 kase çorba + mevsim salatası İkindi: ½ simit + 1 kutu ayran + şöğüş Akşam: 1 porsiyon ızgara balık tavuk ya da kırmızı et + 2 dilim esmer ekmek ya da 6-7 yemek kaşığı bulgur pilavı ya da makarna + mevsim salatası Gece: 1 porsiyon meyve + 1 kutu light süt.