Utanma, korkma: Her gün değil, yılda sadece 1 kez!
Bugün sağlıkta önemli günler takvimine bir yenisi daha eklendi. 20 Eylül tüm dünyada "Dünya Jinekolojik Onkoloji Günü" (World Go Day) ilan edildi. Bu konudaki farkındalığı artırmak, endişe ve utanma duvarlarını aşmak büyük önem taşıyor. Çünkü yılda sadece 1 kez yapılacak basit bir kontrolle yaşanacak kötü senaryolar engellenebilir!
Senim TANAY KARAKUŞ/PembeNar Özel
senim.tanay@milliyet.com.tr
Günümüzde çoğu kadının utandığı, çekindiği, "Bana bir şey olmaz" diyerek doktora gitmek istemediği için mücadele etmek zorunda kaldığı jinekolojik kanserler nedeniyle 2018 yılında dünyada 468 bin kişi hayatını kaybetti. Bu kanser vakaları içerisinde yüzde 67'lik bir oranla başı çeken rahim ağzı kanseri oldu. Günümüzde rahim ağzı kanseri önlenebilir ve düzenli yapılacak smear taraması ile erken aşamada teşhis edilmesi halinde tedavi edilebilir olsa dahi, her 10 kadından 7’si “HPV virüsü kapmış olabilirim” endişesi yüzünden muayene olmaktan kaçıyor. Rahim ağzının yanı sıra rahim, yumurtalık, vulva, vajina ve tüplerde de kanser gelişme oranı kayda değer derecede yüksek. Ancak jinekolojik kanserler arasında en sık rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanseri görülüyor.
Erken yakalandığında sıfırlanabiliyor!
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Meriç Çağrı Ağır “Yumurtalık kanseri hariç diğer iki kanserin en önemli özelliği rahatlıkla erken teşhis edilebiliyor olmalarıdır. Erken teşhis büyük oranda yaşam süresini ve hayat kalitesini her şekilde etkiliyor. Geç kalındığında sonuç hayat kaybına kadar gidebilecekken erken yakalandığında hastalık sıfırlanabiliyor. Erken teşhis işte bu kadar önemli” diye konuştu.
“Yumurtalık kanserinde hasta yıllık düzenli ultrasona girdiği zaman yine erken yakalanma ihtimali yüksek” diyen Ağır, “Ancak bazı türleri kendini daha geç belli edebiliyor. Rahim ağzı ve rahim kanserleri çok daha kolay teşhis edilebiliyor” dedi.
“Muayeneden korkan kanserden korkmuyor demektir”
Jinekolojik kanserlerin takibin çok önemli olduğunu vurgulayan Op.Dr. Ağır sözlerini şöyle sürdürdü: “Bütün bunların önüne geçmenin en önemli yolu yıllık düzenli kontroller. Çatal muayenesinden korkmak aslında çok büyük cesaret ister. Çünkü çatal muayenesinden korkan veya utanan hasta, kanserden korkmuyor demektir. ‘Ben kadın doğum muayenesinden korkuyorum, utanıyorum diyen hastalar var. Ben de hastalarıma ‘Kanserden korkmuyor musunuz?’ diyorum.”
“Her gün değil, her hafta değil, yılda 1 kez!”
Jinekolojik kanserler kadınların hayatı boyunca en sık karşılaştığı kanser türlerinin başında geliyor. Op.Dr. Meriç Çağrı Ağır “Her gün değil, her hafta değil. Yılda sadece bir kez kontrole gitmeleri gerekiyor. Bunlar cilt kanseri, akciğer, kalın bağırsak gibi daha az rastlanan kanser türlerinden değiller. Kadın kanserleri diğer kanser türlerine göre çok daha yaygın” diyerek düzenli muayenenin önemini vurguladı.
“Smear testi rahim ağzı kanserinden ölümleri azalttı”
Smear testinin hayati öneme sahip olduğunu belirten Op.Dr. Ağır “Smear testi kullanılmadan önce dünyada ve Türkiye’de kadınların en çok hayatını kaybettiği kanser türü rahim ağzı kanseriydi. Ancak smear testinin kullanılmasıyla birlikte HPV virüsünün yol açtığı rahim ağzı kanseri, ölüme neden olan kanser türleri arasında ilk 5’te olmaktan çıktı. Ayrıca rahim ağzı kanseri aşı ile korunabilen tek kanser türü” ifadelerini kullandı.
Sadece 30 saniye sürüyor
“Kadınlar psikolojik olarak çatal olarak adlandırılan o koltuğa yatmaktan korkuyorlar. Bu korku kontrolden geri kalmalarına neden olmamalı çünkü ağrılı bir işlem değil” diyen Op.Dr. Ağır şu bilgileri verdi: “Smear testinin yapıldığı an, sadece 30 saniye sürüyor fakat ultrason, hastanın hazırlanması, hastayı bilgilendirme gibi işlemlerle birlikte muayene maksimum 20 dakikayı buluyor. Muayene yavaş ve sakin yapılıp detaylı anlatıldığında hasta korkularını yener, kendini sıkmaz. Hasta kendini sıkmazsa muayenede canı yanmaz. Türk toplumunda utanma üst seviyede. Ancak konu sağlık olduğunda utanma yerini biraz daha ağrı korkusuna bırakıyor. Hastalar ağrı korkusunun yanında sonuçta kanser teşhisi konulmasından da çekiniyorlar.”
‘Kanserle erken merhabalaş, erken yolcu et’
Op.Dr. Meriç Çağrı Ağır “Bazı şeyleri görmezlikten gelmek doğru değil. Kanser ile ne kadar erken merhabalaşırsan o kadar erken yolcu edersin. Hastalara ‘Ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi yerine yılda 1 kere smear testine gelin’ diyoruz” diye konuştu.
Bu belirtiler varsa asla ihmal etmeyin!
- Ağrılı adet görme
- Cinsel ilişki sonrası kanama
- Karında şişlik ve ağrı
- Menopoz sonrası kanama
- Sık idrara çıkma
- Kasık ağrısı
- Adet düzensizliği ve ara kanama
- Tüylenme
- İdrar kaçırma
Bu belirtilerden bir ya da birkaçını yaşıyorsanız muayene olmayı ertelemeyin.
PembeNar ekibi olarak farkındalık yaratabilmek için sokağa inip kadınlara kanser teşhisinde hayati öneme sahip smear testi hakkında ne kadar bilgi sahibi olduklarını sorduk. Sen de utanma, korkma, ihmal etme, harekete geç çünkü #hastalığınayıbıolmaz!