Sigarayı Bıraktıran Çocuk Emre Üstünuçar - Özel Röportaj
Sigarayı bıraktıran Allen Carr yönteminin Türkiye kurucusu ve Allen Carr terapisti Emre Üstünuçar ile sigara bırakmanın psikolojik yönleri, sigarayı bırakma yöntemi ve kendi sigara bırakma serüvenini konuştum.
Özel Röportaj: Gizem Aydoğan
1. Sizi Sigarayı Bıraktıran Çocuk olarak biliyoruz ama ben yine de sizi tanımak istiyorum. Emre Üstünuçar kimdir?
1971 doğumluyum. İstanbul Erkek Lisesini bitirdim. Sonra İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat ve ardından California Üniversitesi’nde Yüksek Lisans eğitimi aldım. Dünyanın önde gelen yetişkin eğitim merkezlerinden biri olan, Dale Carnegie’de eğitmenliğe başladım. 2004 yılından beri de Allen Carr Türkiye’nin kurucusu ve Allen Carr terapistlerinden biriyim.
2. Uzun yıllar sigara içiyordunuz. Bir gün ünlü sigarayı bıraktırma semineri Allen Carr seminerine katıldınız ve sigarayı bıraktınız. İsteyerek mi gittiniz bu seminere?
2 alman arkadaşımdan duyduk Allen Carr yöntemini. Onlar kurtulmuşlar. Biz de eşimle merak ettik, nasıl olur da bir seminer insana sigara bıraktırır diye! O yüzden merak ettiğim için, “bana bilmediğim ne anlatacaklar da bir daha içmeyeceğim?!” diye gittim. Yani aslında inanmayarak gittim.
3. Peki bi eğitmen olma kararını nasıl aldınız? Neler yaptınız bu eğitmenlik süresince?
Beni sigaradan bu kadar kolay kurtardıysa, herkes bu yöntemi dinlemeli, bilmeli diye düşündüm. Herkese anlatmak istedim, sigara tuzağının gerçek yüzünü! Eğitim süresi ortalama 9-12 ay kadar sürdü neredeyse. Ve ardından Allen Carr Uluslararası terapist sertifikası almaya hak kazandım. Şu anda Türkiye’de yeni terapistler yetiştirme yetkim ve eğitimim var.
4. Türkiye'de ne kadar sigara içicisi var? Yaş aralıkları ne durumda?
Söylendiğine göre ortalama 17 milyon civarı içici var. Ve başlama yaşı 10-11’e inmiş durumda. Düşünsenize, 10 yaş ve küçük çocuklarınıza “birileri” içirtene kadar denetecek! Çocuklarınızı sigaradan korumayı öğrenmeli her anne baba!
5. Sigarayı sizce neden içiyoruz? "Strese iyi geliyor, sıkıntıdan içiyorum" gibi söylemler gerçeği ne kadar yansıtıyor?
Bu söylemler sigara içicilerinin sigara içme sebebi sandıklarıdır, gerçek içme sebebi değil! Sigaranın böyle becerileri yoktur. Bu sayılanlar birer beyin yıkamadır, gerçek değil! Sigara içmeye devam ediyor olmanın bir tek gerçek sebebi vardır: Madde bağımlılığı! Nikotin bağımlılığı! İçmek, içmediğin an nikotin çekilmesinin yarattığı boşluğu kapatıp normale dönmeye çalışmak için içilir!
6. Günde 3 tane içenle 2 paket içen arasında ne tür farklılıklar var? Kimi bağımlılığa daha meyilli de kimi daha mı dirayetli? Mesela sadece 40 yılda bir arkadaşlarla eğlenirken içiyorum diyenler de var? Bu kişiselde bağımlılık yaratmama sebebi nedir?
Kaç adet sigara içtiğine kişi kendi karar vermez. Bağışıklık sistemi karar verir. Bağışıklık sistemi sigaranın içindeki 4000 zehirle ne kadar baş edebiliyorsa, kişi o kadar içebilir. Az içen az bağımlı çok içen çok bağımlı değildir. Az içenin vücudu daha fazla kaldırmıyor demektir. Günde 7 eroin şırıngası ile günde 1 eroin şırıngası arasında fark var mı? Yok! Nikotin için de aynısı geçerli, ya madde bağımlısın ya da özgür!
7. Sigara bırakanların en büyük korkusu kilo almak. Bu ne oranda doğru? Ne yapmak gerekir?
Kilo alma sebebi, sigarayı bırakınca tat alma duyularının güçlenmesi değildir! Asıl sebep; sigarayı bırakarak keyfinden vazgeçtiğini düşünenler, yerine keyif koymaya çalışırlar, en kolayı da yemek olur. O zaman sigara sorununu çözmedim, sorunu başka bir yöne kaydırdım, yerine yemek koydum demektir. Metabolizma yavaşlıyor denir. Ama yavaşlama denen, sağlıklı normal hıza dönmektir. Sigaradan kurtulunca enerjiniz artınca, hareket oranınızı biraz arttırıp, kilo almadan kurtulabilirsiniz. Sigarayı irade gücüyle bırakanlar kilo alırlar, ama kafada bitirmeyi öğrettiklerimiz kilo almazlar!
8. Sigarayı kafada bitirmek önemli görüşüne katılıyorsunuz diye düşünüyorum. Ne dersiniz?
Katılmaktan öte, en önemli noktadır bu. Ama nasıl? Her içici kafada bitirmek gerektiğini söyler, fakat hiçbir içici nasıl kafada bitireceğini bilmez. Bizim uzmanlığımız da budur. İçicilere kafada bitirmenin ne demek olduğunu ve nasıl yapılacağını öğretiriz. Tek başına yapmak, imkânsıza yakındır!
9. Sigarayı bıraktınız ve belki aylar sonra bir tane yaktınız. O zaman sigaraya geri dönmüş mü oluyorsunuz? Arada sırada bir içiyorum noktasına getirmek bir başarı mı? Yoksa kendimizi kandırmak mı?
Tek başarı vardır: sigara içme isteğinden kurtulmak, hayatının geri kalanında bir tane daha içmek istememek! 1 tane yaktığınız an tuzağa geri döndünüz demektir. Tuzağın dışında özgür kalmanın tek yolu da 1 tane daha yakmamaktır! Ama asıl sorun 1 tane yakmaya iten bakış açısından nasıl kurtulacağını öğrenmektir!
10. Sigarayı neden bırakamıyoruz? İrademiz güçsüz mü?
Konu irade ile ilgili değildir. Sigara içenler iradeleri güçlü insanlardır! Sorun irade zayıflığı değil, irade çatışmasıdır. Bir tarafımız bırakmak ister ama bir tarafımız da içmek ister. Bu içmek isteyen tarafımızdan nasıl kurtulacağımızı öğrenirsek, sigara sorunu kalıcı biter! Bunun dışında irade gücüyle direnmeyi gerektiren hiçbir durumda kişi kurtulmaz! Sigaranın kıymetini arttırmış olur!
11. İnsanlar size sigarayı hangi sebeplerle bırakmak istediği için geliyor?
Çocuğuna kötü örnek olmamak için.
Sağlığını kaybetmemek için.
Kötü kokmamak için.
200.000 TL yakmamak için.
Doktorundan “kırmızı kart” gördüğü için.
Ama bu sebepler kalıcı bırakmaya yetmez, yetseydi bu dünyada bir tek sigara içicisi kalmazdı. Çünkü her içici bunları çok iyi bilir ve hatta yaşar!
Hangi sebeple bırakmak istediğiniz ölümcül önemlidir. Yanlış sebepler sigarayı bıraktırmaz. Biz de kalıcı bırakma sebeplerini herkese kişisel olarak gösteririz!
12. Sigarayı bıraktıran seminerlerinizden sonra bir de film çektiniz. Film fikri nasıl geldi aklınıza? Nasıl geri dönüşleri oldu?
Çok çok insana yardım edebilmek için doğdu proje. Sinemalarda 90 dakikada bir sinema bileti fiyatına, insanlara kurtulma fırsatı verdik. Bugün bile hala her gün bu filmle kurtulmuş insanlardan teşekkür mesajları alıyorum. Bu film yüzünden bana “insanlığın gerçek dostu” ödülü verildi!
13. Sigara bağımlılığı ve sigarayı bırakmakla ilgili eklemek istedikleriniz...
Legal diye sorunu görmüyor içenler. Her gün 275, her saat 11 kişi ölüyor. Yani sigaradan ölmek dünyanın en normal şeyi gibi algılanır oldu. Yani sigaradan ölürseniz kimsenin umurunda olmayacaksınız; sevenleriniz hariç, sadece 274den biri olacaksınız. Bir tane hayatımız var ve çok kıymetli. Kendinize gelin. Hayatınızın sorumluluğunu alın. Siz adım atmazsanız bu sorun çözülmez. Bu sorun kendi kendine çözülmez çünkü! Korktuğunuzu biliyorum. Bırakma korkusu çoooook güçlü biliyorum. Ama yine de adım atın. Ne kadar korkarsanız korkun adım atın. Çünkü adım atmamanın bedeli, adım atmanın bedelinden çok daha ağırdır. Kaybedecek hiçbir şeyiniz yok ama kazanacak çok şeyiniz var…
Sigarasız günler dileklerimle...
Sigarayı bırakma hikayelerinizi/yöntemlerinizi bana yazar mısınız?