Şeker Hastalığında Beslenme
.
Kişiye göre hazırlanmış “tıbbi beslenme tedavisi” temel olarak diyabette beslenmenin başarısını arttıran etki yaratmaktadır. Özellikle Tip II diyabetliler için hazırlanmış iyi bir beslenme programı kan şeker seviyelerini insüline gerek kalmadan normal düzeylerde tutmaları için önemlidir.
Her kişi birbirinden farklı olduğu için diyabetli bireylerin diyetleri de yaşam şekillerine göre farklılık gerektirir. Diyabetliler için tek tip diyet örneği yoktur.
Beslenme planı hazırlanırken en önemli nokta aksi bir durum yoksa diyabetli kişinin normal vücut ağırlığına getirilmesi ve korunması olmalıdır.
Beslenme planı yeterli ve dengeli olacak şekilde hazırlandığında kan şekeri normal seviyelerde kalır.
Sağlıklı Beslenmenin Altın Kuralları:
Şeker ve şekerli yiyeceklerden sakınınız.
Posalı yiyecekleri tercih ediniz.
Glisemik indeksi düşük yiyecekleri tercih ediniz.
Her yiyeceğin, yemek sonrası kan şekerini yükseltme hızları farklıdır. Bu, yiyeceklerin, kan şekerini yükseltme hızlarına "glisemik indeks" adı verilir. Genellikle posalı yiyeceklerin glisemik indeksleri düşüktür. Kurufasulye, nohut, mercimek, bulgur, kepekli ekmek, elma, armut, portakal gibi yiyeceklerin glisemik indeksleri düşük; beyaz ekmek, patates, pirinç, havuç, muz, kavun ve üzümün glisemik indeksleri ise yüksektir. Glisemik indeksi yüksek olan yiyecekler, kan şekerini hızla yükseltirler.
Önerilenden fazla miktarlarda protein almayınız.
Az yağ tüketiniz ve uygun yağı seçiniz, kolesterollü yiyeceklerden sakınınız.
Tuzu az tüketiniz. Bazı diyabetlilerin doğru vücut ağırlıklarını sağlayarak hipertansiyon ile ilgili rahatsızlıklarında iyileşme olduğu görülmüştür.
Alkolü kullanıyorsanız kulanım miktarınızı mutlaka sınırlayınız.
Kahvaltı Önerileri
*Az yağlı peynir
Tam buğday ekmek
Sınırsız çiğ sebze
*Haşlanmış yumurta
2- 3 adet zeytin
Tam buğday ekmek
Sınırsız çiğ sebze
*Yağsız süt
Yulaf gevreği
Ana Öğünler İçin Öneriler
*3- 4 yumurta büyüklüğünde ızgara et/tavuk/hindi
Tam buğday ekmek
Ayran
Bol salata
*Izgara balık veya yağsız ton balık (en az haftada 2 kez)
Tam buğday ekmek
Bol salata
*Sebze yemeği
Tam buğday ekmek
Yağsız veya az yağlı yoğurt/cacık
Bol salata
*Kurubaklagil yemeği
Tam buğday ekmek
Yağsız veya az yağlı yoğurt/cacık
Bol salata
Ara Öğünler İçin Öneriler
* Light kepekli bisküvi + az yağlı veya yağsız süt
* Simit + az yağlı peynir veya ayran
* Meyve + az yağlı veya yağsız süt
* Galeta + peynir veya ayran
* Kepek ekmeğinden yapılmış tost
Bu önerilerdeki miktarlar kişilerin yaşına, cinsiyetine ve kullandığı insülin miktarına göre ayarlanmaktadır. Bu nedenle tüketim miktarlarının ayarlanması için uzman hekiminize ve diyetisyeninize danışmanız tedavinin uygunluğu açısından önemlidir.
Yenilmemesi Gereken Yiyecekler
Şeker, şekerleme, şekerli tatlılar, bal, reçel, pekmez, bulama, şıra, boza, marmelat, şurup, dondurma, kremşanti
Hamur işleri, hamur tatlıları, börek, çörek, pasta, kek, kurabiye, çikolata, jöle, tahin helvası
Yağda kızartılmış, kavrulmuş ve sos ilave edilmiş yiyecekler (et, sebze, hamur)
Bütün yağlı yiyecekler (yağlı et, kavurma, yağlı balık, yağlı tavuk, kaymak, krema, mayonez)
Kuruyemişler (2- 3 adet ceviz veya 8- 10 adet badem veya fındık veya 10- 12 adet Antep fıstığı tüketilebilir)
Alkollü içecekler, meşrubatlar, hazır meyve suları
İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar (hazır çorbalar, bulyonlar-etsuyu tabletleri vb.)
Hayvansal ve diğer katı yağlar (tereyağı, kuyrukyağı, içyağı, margarinler)
Sakatatlar (karaciğer, beyin, dil, dalak, yürek, işkembe, paça, kokoreç)
Hazır satılan diyabetik ürünler (diyabetik reçel, bal, çikolata, bisküvi vb.)
Not:
Midenizde şikâyetiniz yoksa tüm baharatları, salça, sarımsak, sirke, hardal ve şekersiz çay, kahve ve ıhlamur kullanabilirsiniz.
Diyabet Hastalığınız varsa;
Şekerli içecek ve tatlı tüketimi azaltılmalıdır, şeker içeriği az olan besinleri tercih edin. Bu besinlerin fazla miktarda tüketimi, vücut ağırlığının artmasına ve besleyici değeri yüksek olan besinlerin tüketiminin de azalmasına neden olur.
Vücut ağırlığının normalden az ya da çok olması şeker hastalığına ve çeşitli sağlık sorunlarına zemin hazırlar, vücut ağırlığınızı dengede tutun, fiziksel aktivitenizi artırın. Bu nedenle kilonuzu normal sınırlar içinde tutmak için yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
Yağlar konusunda ölçülü olun ve doymamış yağları tercih edin. Tereyağı, diğer hayvansal yağlar ve margarinlerin çoğu doymuş yağlardır ve kolesterol düzeyini artırırlar.
Ayçiçek, soya, mısırözü gibi bitkisel yağların çoğu ise doymamış yağlardır ve kolesterol içerikleri düşüktür. Bu nedenle yemeklerin doymamış yağlar ile pişirilmesi ve tüketimi sağlık açısından daha yararlıdır.
Alkol ve sigaradan uzak durun.
Sebze ve meyveler posa, vitamin ve mineral içeriği zengin olan besinlerdir. Posalı besinleri sıkça tüketin. Posalı besinler kan şekerini hızlı yükseltmez bu sebeple kabukları ile yenebilen meyveleri soymayın, beyaz ekmek yerine kepekli ve posalı ekmekleri seçin, bulgur, kabuklu pirinç, mercimek gibi baklagillere ağırlık verin.
Hareketli bir yaşam sürmeye çalışın; kısa mesafeleri yürüyün. Çok gerekmedikçe asansör ve yürüyen merdivenleri kullanmamaya özen gösterin. Her gün en az 30 – 45 dakika yürüyüş yapın.
Diyabetin Dostu Tarçın
Kan şekerini düzenlemesi ile ilgili bir çok çalışma yapılmıştır. Artık hipoglisemi ataklarını önlemedeki etkisi bilinen bir gerçek. Her gün düzenli tüketiminde kan şekerinin yükselme hızını düşürerek kan şekeri seviyesine olumlu etki yaratıyor. Çünkü alınan besinlerin mideden bağırsaklara geçişini azaltıyor, bu da acıkmayı geciktirici etki yaratır. Bu etkisinden dolayı ağırlık denetim programlarında da sıklıkla tarçına yer verilir.
Ayrıca,
Boğaz ağrılarına olumlu etki yaratır.
Vücut direncini arttırır.
Kokusu ile rahatlama hissi yaşatır.
Mide ve bağırsak gazlarını önlemede etkilidir.
İshal tedavisinde de olumlu sonuçlar vermektedir.