Saçlarını yoldu, tek tek iğneden geçirip öyle işledi! İç acıtan mesaj: 'Evin cennete'
Dışarıdan bakıldığında soğukkanlı, suçlu bir kadındı. Onlarca kez hapse girmiş, her çıktığında da farklı farklı suçlara bulaşmıştı. Hapishaneye son kez girdiğinde ise kendini kanaviçe yapmaya adadı ve ortaya çıkardığı eserlerde sıradan olmayan mesajlara yer verdi. Peki, günümüze kadar ulaşan 6 kanaviçeyle bize aslında ne anlatmak istedi?
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Annie Parker adındaki genç bir kadın, 1879 yılında İngiltere'deki Maidstone Hapishanesi'ne gönderildi. Nemli ve soğuk bir hücrede kalan Parker için hapis de hücre de yeni bir şey değildi. O yıl 365 günün 350 gününü hapishanede geçirmiş, alkole olan düşkünlüğü yaşamı boyunca 400'e yakın suç işlemesine sebep olmuştu. Son işlediği suçtan ölmeden önce son kez hapse giren Parker, hücresinde otururken el işi ile uğraşmaya karar verdi. Kanaviçe işlemekten hoşlanan genç kadın koskoca bir tablo işledi. Keten kumaş üzerine işlediği kanaviçede de ip yerine kendi saçlarını kullandı.
20 KEZ GÖZALTINA ALINDI
İngiltere'de takvimler 1800'lü yılları gösteriyordu. Kraliçe Viktorya'nın dönemiydi. Annie Parker adındaki genç kadın 1847 yılında doğmuştu. Ancak o yıllarda tarihi kayıtların düzenli tutulmamasından dolayı genç kadının nerede ve hangi ailede doğduğu bilinmiyor. Parker'ın hayatına dair en önemli detay aslında hayatının çoğunluğunun hapishanede geçmiş olmasıydı. Parker'ın hapishaneye girdiği ilk yıla dair bilinen tarih 1871 yılına işaret ediyordu. 1871 yılında hapse atılan genç kadın kısa sürede tahliye edilmiş olsa da 1879 yılına kadar tam 20 kez gözaltına alınmıştı.
1800'lü yılların hapishane kayıtlarındaki belirsizliğe göre iki ihtimal vardı. Birincisi Parker'ın ne bir arkadaşı ne bir sevgilisi ne de evi vardı. İkinci görüş ise Parker hem evliydi hem de arkadaş çevresi oldukça genişti.
CAMLARI KIRIYOR, HIRSIZLIK YAPIYORDU
Parker'ın belirgin ve büyük cezalar hükmettirecek suçları yoktu. Ancak toplumun huzurunu bozan suçlar işliyordu. Alkole olan bağımlılığını bir türlü aşamayan Parker, mahalle sakinlerinin camlarını kırıyor, hırsızlık yapıyordu. Birkaç kez de intihara teşebbüs etmişti. Yetkililer iki yıl hapis cezasına çarptırdı ve eğer İngiltere'den Amerika'ya göç etme şartını kabul ederse 4 ay erken tahliye edilebileceğini söylediler. Ancak Parker bunu kabul etmedi ve hapiste kalmayı tercih edeceğini söyledi. Ve son kez 1879 yılında hapse girdi.
Hapishanedeyken içerideki tutumları nedeniyle hücreye düştü. Hücrede kaldığı günlerde ise vakit geçirecek bir şeye ihtiyacı vardı. Kanaviçe işlemeye karar veren Parker'ın hücre koşullarında iğne, kumaş, ve dantel ipliğini nereden bulduğu bilinmiyor. Çünkü bu bilgileri gölgeleyen bir şey var. Annie Parker'ın hücrede işlediği kanaviçenin detaylarına dair bilinen en gerçek şey ip yerine Parker'ın kendi saçlarını kullandığı gerçeği.
SAÇLARIYLA TANRIDAN AF DİLEDİ
Saçlarını yolarak iğneye geçirdiği ve işlediği keten örtüde sürekli dini dizelere yer verdiği biliniyor. İşlediği dizeler yas, pişmanlık ve Tanrı inancını içeriyordu. Parker'ın nakışlarını görenler onun yaratıcıdan bir af dilemek için bu satırları işlediğini yorumladı. Büyük bir keten örtüye önce dantellerden çerçeve yaptı ve bu dantellerin içine saçlarını ip olarak kullandığı kanaviçe bezine yazılar yazdı.
İşlediği dini ayetleri, 'Evin cennete' veya 'Mükafatın cennete' gibi ifadelerle tamamlıyordu. Bu dini vurgu, etrafına sarf ettiği cümlelerin içerisinde yer aldı. Örneğin, 'Herkes başka türlü olabilir ama Yüce İlahi bana iyidir' diyerek inancından ve Tanrı'nın iyiliğinden bahsediyordu. Çaresizlik, yalnızlık ve öbür dünyanın bu dünyada geçirdiği zamandan daha iyi olacağına dair umudu, içindeki acıların aslında bir dışa vurumuydu. Annie Parker'ın saç işçiliğinin bilinen en eski örneği 1879'a, en geç örneği ise 1882 yılına uzanıyor. Tahminen 6 adet saç işi olduğu biliniyor. Bunlar Londra Şehri Polis Müzesi, Ulusal Adalet Müzesi ve çeşitli özel koleksiyonlarda yer alıyor.
DÖRT ÇOCUĞUNU DA HAPİSHANEDE KAYBETTİ
Hayatı boyunca sayısız kez hapse giren ve sayısız suça bulaşan Annie Parker kimileri için gerçek bir suçluydu ve soğuk biriydi. Ancak onu yakından tanıyanlar aslında çok ince ruhlu ve hassas bir kadın olduğunu düşünüyordu. Nitekim 20 Nisan 1878 yılında Parker hakkında yapılmış bir araştırmada aslında Thomas adında bir eşi olduğu ve dört kez hamile kaldığı ancak tüm hamileliklerinin hapse girdiği dönemlerde ölümle sonuçlandığı görüldü. Parker'ın bebeklerinin bazıları doğup ölmüş bazıları karnında ölmüştü. Yıllar içinde kocasını da kaybeden Parker, hayattan tamamen umudunu kesmişti ve artık onun için dışarıda olmakla içeride olmak arasında hiçbir fark kalmamıştı.
Saçlarıyla işlediği eserlerinin hepsi dini motif barındırmıyordu. Günümüze kadar ulaşanlar arasında eşi Thomas'a dair duyduğu aşkı anlatan dizeler ve motifler de var. Aslında onun eserleri ne kadar derin bir ruha sahip olduğunu ve içindeki büyük yalnızlığı anlatıyor. Parker'ın kayıplarla dolu hayatı 1885 yılında Greenwich Hapishanesi'nde son buldu. Aşırı alkol tüketiminden dolayı alkol komasına giren Parker yaşama gözlerini yumdu. Kimileri için alkolik ve suçlu bir kadın olsa da Parker hem hapishanedeki davranışlarıyla hem de saç tellerinden tek tek işlediği kanaviçe eserleriyle aslında derin bir ruha sahipti.