Paranoid şizofreni nedir? Paranoid şizofreninin belirtileri nelerdir?
Kısaca PS olarak tanımlanan paranoid şizofreni hem Türkiye'de hem de dünya genelinde en yaygın görülen şizofreni tipidir. Diğer şizofreni türlerinde olduğu gibi bu hastalığın da nedeni tam olarak bilinmiyor. Belirtiler ise kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Paranoid şizofreni nedir? Belirtileri ve nedenleri nelerdir? Merak edenler için detaylı bir şekilde derledik...
PS, en tehlikeli şizofreni türlerinin başında geliyor. Bunun nedeni hastanın zihinsel faaliyetlerinin tespit ve takip edilememesidir. Yaşanan en ufak bir olay ya da duygu durum bozukluğu dahi hastalığın ilerlemesine ve katatonik şizofreniye dönüşmesine neden olabilir.
Paranoid Şizofreni Nedir?
Paranoid şizofreni Akıl Bölünmesi ve Akıl Yarılması olarak tanımlanır. Kronik bir ruhsal hastalık olan PS'nin semptomları hastanın kişilik yapısına, çevresiyle kurduğu iletişime ve diğer çevresel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Paranoid Şizofreninin Belirtileri Nelerdir?
1-Kişilik Bölünmesi:
Paranoid şizofreninin en yaygın belirtileri arasında kişilik bölünmesi yer alıyor. Hastalar, Dissosiyatif yani Çoklu Kişilik Bozukluğu ile benzer semptomlar gösterir. Birden fazla karaktere bölünerek iç dünyasında çatışma yaşar. Gerçek dünyada tanıklık ettiği şeyler ve iletişim kurduğu insanlar iç dünyasında ani değişimler yaşanmasına neden olur.
Hasta birden fazla karaktere bölündüğü için kendisiyle iletişim kurmak giderek zorlaşır. Bu karakterler iyi - kötü, saldırgan - yumuşak başlı gibi birbirine taban tabana zıt özelliklere sahip olabilir.
2-Paranoya:
En sık görülen semptomlardan biri de paranoyadır. Hasta sürekli olarak takip edildiğini düşünebilir, gerçekte olmayan sesler duyup halüsinasyonlar görebilir. Panik ve korkusuyla başa çıkamadığı takdirde hırçınlaşma ya da içine kapanma ihtimali çok yüksektir.
Bazı hastalar ise fantastik düşüncelere kapılıp uzaylılar ve kıyamet gibi konularda yanılgılara kapılabilir. Paranoyanın hangi yönde seyredeceği tamamen hastanın karakterine ve iç dünyasına bağlıdır.
3-Duygu Durum Bozukluğu:
Paranoid Şizofreni, tıpkı Çoklu Kişilik Bozukluğu gibi Duygu Durum Bozukluğu ile de benzer semptomlar gösterebilir. Kişinin olaylara karşı gösterdiği tepkiler an be an farklılık gösterir. Neşeli bir ruh halindeyken herhangi bir nedene bağlı olmaksızın birden iç dünyasına çekilebilir. Yine aynı şekilde yılın belli başlı dönemlerinde dışa dönük olan bireyler, daha sonrasında çevresindeki insanlarla iletişimi kesebilir.
4-Kendine Zarar Verme Eğilimi:
PS hastalarının yaklaşık %25'inde kendine zarar verme eğilimi vardır. Özellikle kişilik bölünmesi olan vakalarda birbirleriyle farklı özelliklere sahip karakterler arasında çatışmalar yaşanır. Bu çatışmaların sonunda hasta kendisine fiziksel olarak zarar verebilir.
5-Duygularda Aşırılık:
Duygularını kontrol etmekte zorluk çeken paranoid şizofrenler çevresindeki kişilere aşırı sevgi gösterisinde bulunabilir. Bununla birlikte öfke patlamaları ve ağlama krizlerine girme ihtimalleri de vardır.
6-Uyku ve Yeme Bozuklukları:
Bu belirtiler de kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Bazı hastalar günde 12 saatten fazla uyurken bazıları günlerce uyumayıp yemek yemez.
Paranoid Şizofreni Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Hastalığın nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte birçok faktör hastalığın ortaya çıkmasında ve ilerlemesinde etkili olabilir. Bunların başında genetik yatkınlık ve madde kullanımı gelir. Nörolojik hastalıklar da beynin sağlıklı düşünmesini engelleyip önce illüzyon sonra halüsinasyonların görülmesine neden olur.
Paranoid şizofreninin ilk belirtileri travma sonrası stres bozukluğu hastalığı ile birlikte ortaya çıkabilir. Çok sevilen bir kişinin ani kaybı yada yaşanan bir şok hastalığı tetikler.
Paranoid Şizofreninin Tedavisi
Hastalığın nedenleri tam olarak bilinmedi için tedavisi yoktur. Psikiyatrların yazdığı ilaçlar öfke, saldırganlık ve depresyon belirtilerini azaltmaya yöneliktir. Uzmanlar, düzenledikleri seanslarda hastanın iç dünyasına girmeye ve nasıl düşündüğünü anlamaya çalışırlar. Ancak çoğu paranoid şizofreni herkesten şüphelendikleri için iletişime kapalıdır. Tertip edilen çeşitli etkinliklerle hastanın sosyalleşmesi ve yakınındakilerle iletişim kurması hedeflenir.