Neden yüzümüz kızarır?

Dr. Hasan İnsel

Vücudumuz stres, utanma, veya kaygı sonucunda aniden oluşan yüksek ısıyı, derinin yüzeyine yakın kan damarlarını genişleterek atmaya çalışır. Bu da bazı kişilerde yüzün kızarmasına neden olur. Egzersiz, sıcak bir duş veya seksten sonra yüz kızarması, aşırı olmadığı sürece, normal bir reaksiyondur. Alkol alınması, sıcak içecekler, çok baharatlı yemekler ya da bazı hazır yemeklerde ve lokanta yemeklerinde bulunan monosodyum glutamat yüz kızarmasına neden olabilir.

Hamilelikte oluşabilir

Kadınlarda yüz kızarmasının başka özel nedenleri de vardır. Sözgelimi hamilelikte vücuttaki değişen hormon düzeyleri ve kan hacmindeki artış, ara sıra yüz kızarmasına yol açabilir. Menopoz dönemimde ise östrojen hormonuun yavaş yavaş azalması, yüz kızarması ataklarıyla kendini belli edebilir.
Enfeksiyona bağlı ateş, çok soğuğa veya sıcağa maruz kalınması, güneş yanması gibi vücut ısısının yükselmesine neden olan her şey yüz kızarması sonucunu doğurabilir. Bu tetikleyiciler bazı kişileri etkilerken, bazılarını etkilemeyebilir. Ayrıca yüz kızarmasının ailevi özelliği de vardır. Öyle ki bazı ailelerin birçok üyesinde yüz kızarması sık görülür. Şeker hastalığından kalp sorunlarına kadar birçok kronik hastalık ve aşırı çalışan tiroid bezi veya iç salgı bezlerinin bazı bozuklukları, bazı tümörler gibi hastalıklar yüz kızarmasına neden olabilirler.
Eğer yüz kızarması sık tekrarlıyorsa veya aniden dikkat çeker şekilde başladıysa doktorunuza danışmalısınız, bunun normal bir durum mu olduğu veya başka bir sebepten mi kaynaklandığı ancak doktorunuz tarafından söylenebilir. Bazı cilt hastalıkları da yüz kızarması nedeni olabilir. Örneğin burnun her iki yanında kelebek tarzında kızarıklık belirli cilt hastalığını düşündürebilir, doktorunuz size bu konuda yardımcı olur.
Yüz kızarmasının aldığımız bazı ilaçların yan etkisi de olabileceğini unutmamalıyız. Yüksek tansiyon ilaçları gibi kalp damar sistemiyle ilgili bazı ilaç tedavileri yüz kızarmasına neden olabilir. Yüksek kolesterolü düşürmek için yüksek dozlarda kullanılan bir B vitamini olan niasine karşı sık görülen bir reaksiyon, yüz kızarmasıdır.

Bunlara dikkat edin

Sıcak basmasının normal mi olduğu yoksa başka bir sebepten mi kaynaklandığını anlamak için böyle durumlarda önce doktorunuza danışıp onun önerileri doğrultusunda hareket etmek en doğru yoldur.
Bazı yaşam tarzı değişiklikleri sıcak basmalarınızda yardımcı olabilir:
Sigara, alkol ve stres sıcak basmalarını kötüleştirici faktörlerdir. Bu risk faktörlerinden kaçınarak, düzenli egzersiz yaparak ve iyi beslenerek sıcak basmalarını önleyebilir veya azaltabilirler.
Gevşemenize yardımcı olacak ritmik solunum egzersizleriyle de sıcak basmalarını azaltabilirsiniz.
Sıcak içecekler yerine soğuk içecekleri tercih edin.
Küçük ve sık öğünler tüketin, böylece büyük öğünlere göre vücudunuz daha az ısı üretecektir.
Az yağlı, bol posalı besinlerle beslenin.
Sigara içmeyin.
Kahveyi azaltın.
Alkol almayın ya da sınırlayın.
Vücudunuzu serin tutun.
Çevrenizi serin tutun veya bir vantilatör kullanın.
Birkaç kat olarak gerektiğinde üzerinizden çıkarabileceğiniz şeyler giyin.
Pamuklu veya ipek gibi doğal kumaşları tercih edin.
Uyurken çok örtünmeyin, ince örtüler kullanın.
Stresinizi azaltın, gerekirse profesyonel yardım alın.
Düzenli egzersiz yapın.
Yoga veya biofeedback gibi gevşeme tekniklerini öğrenin.

Sıcak basması menopoz öncesi veya sonrası etkili
Yüz kızarması gibi rahatsız edici olan başka bir sorun da sıcak basmasıdır. Kadınların çoğu (yarısından fazlası) menopozdan önce veya sonra, östrojen düzeyleri azalırken sıcak basması denen olayı yaşar. Bazı kadınlarda sıcak basması, bir günde birçok defa tekrarlayabilir.
Rahatsız edici olsalar da menopozda görülen sıcak basmaları aslında bir tıbbi sorunun belirtisi değil, vücudun doğal hormonal değişimlere verdiği bir yanıttır, aşırı olmadıkları sürece. Sıcak basmaları çoğunlukla, östrojen düzeyleri düşük bir seviyeye yerleşince, menopozdan sonraki ilk bir ya da iki yıl içinde geçer. Sıcak basmaları uykunuzu veya günlük yaşamınızı etkiliyorsa kuşkusuz bunun çaresi aranmalıdır, bu durumda doktorunuz size yardımcı olacaktır.
Sıcak basmaları kemoterapi, meme kanseri nedeniyle uygulanan antiöstrojen tedavisi veya overlerin ameliyatla çıkarılması sonucunda menopoza giren kadınlarda özellikle şiddetli olabilir.