Mevsimsel Depresyon ve Kaygı Hamsterları da Etkiliyor

Araştırmacılar çeşitli testler kullanarak, kışın olduğu gibi kısıtlı günışığı şartlarında haftalarca barındırılan yetişkin hamsterlarda, daha fazla günışığı alan hamsterlara kıyasla depresyon ve kaygı belirtileri buldu.

Araştırma, doğum öncesinde gelişen, ardından kısa günlerde doğan hamsterların, yetişkinlerdeki kadar depresyon ve kaygı yaşayıp yaşamadığını inceledi. Bu testlerin sonuçları karışıktı ama çıkan sonuçlara göre, kış benzeri ışık şartlarında doğan hamsterların yetişkinlerdeki gibi depresyon belirtileri bulunuyordu.

Ayrıntılı sonuçlar ise hamsterların doğduğu mevsim, cinsiyetleri ve mevsim değişimlerinin hepsinin depresyon ve kaygı düzeylerinde rol oynayabildiğini gösteriyor.

“Hamsterlardaki bu sonuçlar, insanlarda mevsime bağlı duygusal rahatsızlıkların neden oluştuğunu anlamaya yardım edebilir,” diyor araştırmacılar.

“Sonuçlarımız, mevsimle depresyon ve kaygı belirtileri arasında bir ilişki bulunduğunu gösteriyor.”

Sonuçları Sinirbilim Topluluğu’nun yıllık toplantısında sunulan çalışma, 53 dişi, 48 erkek Siberya hamsterını kapsadı. Bunlar ya uzun günlerde (yazın olduğu gibi, 16 saat günışığında) ya da kısa günlerde (kışın olduğu gibi, 8 saat günışığında) barınmış çiftlerin yavrularıydı. Hamsterlar, doğumlarının ardından, büyüyene (20-23 günlük olana) kadar aynı ışık aralığında kaldı. Büyüdükten sonra, yarısı zıt ışık aralığına, diğer bir deyişle kısa günlerde olanlar uzun günlere, uzun günlerde olanlar kısa günlere aktarıldı.

Video: Depresyon

Hamsterlar 60 günlük olduklarında, hayvanlarda kaygı ve depresyonu ölçmek için kullanılan bir dizi test başlatıldı. Bu testlerin çoğu, ilaç şirketlerinin insanlarda kullanılmadan önce hayvanlarda denedikleri depresyon önleyici ve kaygı önleyici ilaçların aynıları.

Kaygı testlerinden birinde, hamsterlar geniş bir kutuya yerleştirilip 60 dakika izlenerek ortada ve duvar kenarlarında ne kadar vakit geçirdiklerine bakıldı. Kaygılı hamsterlar, daha korunaklı hissettikleri duvar kenarında daha fazla vakit geçirirken daha az kaygılı hayvanlar, açık orta alan dahil tüm kutuyu dolaştı.

Depresyon testlerinden birinde, araştırmacılar birkaç gün süreyle hamsterlerın ne kadar şekerli içecek tükettiğini ölçtü. Hamsterlar bu içeceği genelde sever ama depresyon benzeri belirtiler gösteren hamsterlar fazla içmedi.

“Hamsterların doğum öncesinden büyümeye kadar maruz kaldığı ışık miktarının, yetişkinlikte davranış üstünde kalıcı etkileri olduğunu bulduk. Fakat bu etkiler, yetişkin olduklarında uzun ya da kısa günlerde vakit geçirmelerine göre biraz değişiklik gösterdi.”

Araştırmacılar, doğumdan önce ve hemen sonra günışığına maruz kalmayı incelemek istedi çünkü insanlardaki araştırma, kışın doğan insanların yetişkinliklerinde depresyon yaşama ihtimallerinin daha yüksek olduğunu ileri sürüyordu.

Hamsterlardan çıkan sonuçlar, her zaman keskin hatlı değildi. Özellikle, büyümeden önce kısa günlere maruz kalan hamsterlar, yetişkinliklerinde bazı testlerde daha fazla kaygı benzeri belirti gösterdi ama başka testlerde göstermedi.

“Sonuçlarımız, kışın doğan insanların depresyon geçirme ihtimali daha yüksek hipoteziyle genelde tutarlı ama bunu doğrulamak için çok sayıda çalışma yapılması gerekli,” diyor araştırmacılar.

Diğer sonuçlar ise büyüme sonrası kısa günlerin, kaygı benzeri ve depresyon benzeri belirtileri, uzun günlere maruz kalanlara kıyasla (birkaç cinsiyet farkı dışında) tutarlı bir şekilde artırdığını gösterdi.

Genel olarak, sonuçlara göre, dişi hamsterlar erkek hamsterlardan daha fazla depresyon belirtisi gösterdi, bu da insanlardaki araştırmada, kadınlarda erkeklerden daha fazla depresyon görülmesiyle uyumlu.

“Önceki çalışmaların ileri sürdüğü üzere, melatonin hormonu mevsime bağlı duygusal değişikliklerde önemli bir rol oynuyor,” diyor ve ekliyorlar, “Bilim insanları, melatonin düzeylerinin günışığındaki mevsimsel değişikliklerle bağlantılı olduğunu buldu.”

Melatonin insanlarda da bulunur, dolayısıyla bu araştırma, mevsime bağlı duygusal rahatsızlık gibi insani durumlara da uygulanabilir.

Araştırmacılar aynı zamanda, Ohio Devlet laboratuvarındaki ileri düzeyde çalışmaların, kaygı ve depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların hamsterlarda mevsime bağlı kaygı ve depresyon benzeri belirtileri azaltıp azaltmadığını inceleyeceğini ve mevsimsel değişikliklerin stres hormonlarındaki rolünün yanı sıra melatonin ve testosterona da bakılacağınıı haber veriyorlar.

Türk Tıbbının Yüz Akı Kurumlarından Biri: Edirne II. Bayezid Külliyesi