Menopoz döneminde dikkat edilmesi gerekenler
Kadın hayatının doğal bir parçası olan menopoz dönemi, fiziksel ve ruhsal önemli değişikliklerin meydana geldiği bir süreçtir. Kadınlarda; meme kanseri, yumurtalık (over) kanseri, rahim kanseri, rahim ağzı kanseri gibi ciddi hastalıklarla en sık menopoz yaş grubunda karşılaşılmaktadır. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meral Sönmezer, menopoz döneminde dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
1. Sağlık Kontrollerinizi İhmal Etmeyin
Menopoz döneminde meydana gelebilecek bazı hastalıkları erken teşhis edebilmek için doktor kontrollerini atlamamak oldukça önemlidir. Kemik erimesi, kalp ve damar hastalıkları, meme ve rahim kanseri tehditlerine karşı ortopedist, kardiyolog ve jinekolog kontrollerini ihmal etmemek ve düzenli olarak jinekolojik muayene yaptırmak, mamografi, PAP Smear testi, tam kan sayımı, karaciğer, kalp ve böbrek fonksiyon testleri, kemik erime testleri gibi sağlık kontrollerini yaptırmak gerekmektedir.
2. Gerekirse Hormon Tedavisinden (HRT) Destek Alın
Menopoz döneminde östrojen hormonunun azalmasına bağlı fiziksel ve psikolojik birtakım değişiklikler meydana gelmektedir. HRT adı verilen hormon replasman tedavisi, menopozun yol açtığı sıcak basmaları, terleme, uyku bozuklukları, vajinal kuruluk, idrar yolları hastalıkları, psikolojik problemlerin etkilerini azaltmak için kullanılmaktadır. Bunlara ek olarak hormon tedavisi ile; osteoporoz ve buna bağlı gelişen kemik kırılmaları, kalp ve damar hastalıkları ve Alzheimer riski de önemli ölçüde azalmaktadır.
3. Sağlıklı ve Dengeli Beslenin
Menopozun yol açtığı şikayetlere karşı vücudu zinde tutabilmek için, kadınların mutlaka dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olması gerekir. Menopoz döneminde beslenme programında çeşitlilik oluşturulmalı, vitamin ve mineral dengesine özen gösterilmeli ve özellikle kalsiyum içeriği yüksek besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Bunların yanı sıra, kafein, asitli içecekler, alkol, yağ ve tuz tüketimi ise sınırlandırılmalıdır. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığının kazanılması; kemik erimesi, kalp ve damar hastalıkları gibi uzun vadede ortaya çıkabilen riskleri en aza indirgemektedir. Aynı zamanda düzenli ve sağlıklı beslenmek, ilerleyen yaşlarda kolaylaşan kilo alımına önlem almak açısından da önemlidir.
4. Sıvı Alımınızı Artırın
Günlük yeterli sıvı alımı menopoz döneminde çok önemlidir. Sıcak basmalarının önüne geçilmesi, böbreklerin çalışması ve kilo alımının kontrol altına alınması açısından günde en az 2 litre su tüketilmelidir. Asitli içeceklerden ve hazır meyve sularından uzak durulması gereken bu dönemde adaçayı, rezene, ıhlamur, yeşil çay, anason, kekik, papatya ve melisa gibi çaylar da tüketilebilir.
5. Düzenli Egzersiz Yapın
Düzenli olarak fiziksel aktivite veya egzersiz yapmak; sıcak basması, aşırı terleme, uyuma zorluğu ve psikolojik değişiklikler gibi menopozal semptomların azalmasında olumlu sonuçlar vermektedir. Buna ek olarak; kalp hastalığı, diyabet, osteoporoz ve yaşlanma ile ortaya çıkan diğer hastalıklardan korunmaya da yardımcı olur. Menopoz döneminde fiziksel dayanıklılığı artırmasının yanı sıra stresin azaltılmasına da yardımcı olur. Düzenli egzersiz yapmak kilo kontrolü sağlar ve kalbi korur. Bu nedenle, doktorun önerisi doğrultusunda kişiye uygun egzersiz programı oluşturularak, program düzenli bir şekilde uygulanmalıdır.
6. Kilo Kontrolüne Dikkat Edin
Menopoz öncesinde ve menopoz döneminde östrojen seviyesindeki düşüş, doğrudan kilo alımına neden olmasa da toplam vücut yağında ve karın çevresi yağ dokusunda artışa yol açabilmektedir. Bu dönemde görülen karın çevresindeki yağlamalar ise kalp ve damar hastalıklarının riskini artırdığından, kilo dengenizi korumanız gerekir. Bunun için de düşük kalorili, düşük kolesterollü ve kalsiyumdan zengin beslenmeye özen göstermeli, lifli gıdalar tüketmeli, az az ve sık sık beslenmeli, aşırı yağlı, tuzlu ve şekerli besinlerin tüketimini sınırlandırmalısınız. Ayrıca uyku problemlerini, sıcak basmasını ve kemik erimesini tetikleyebilen çay, kahve, kola, çikolata gibi kafein içeren gıdalardan da uzak durmalısınız. Bu tarz diyet değişiklikleri yapmak ve tüm besin gruplarından oluşan dengeli bir beslenme düzeni oluşturmak kilo kontrolünün sağlanmasına yardımcı olmaktadır.
7. Doğum Kontrolünü Bırakmayın
Menopoza girme döneminde yumurtlama fonksiyonları düzensiz olsa da hala aktiftir ve nadiren de olsa yumurtlama meydana gelerek gebe kalınabilir. Bu nedenle menopoz belirtileri olmasına rağmen adet kanamaları düzensiz de olsa devam ediyorsa, gebelik riski mevcut olduğundan dolayı doğum kontrol yöntemlerine başvurulması önerilmektedir. Bu dönemde önerilebilecek en güvenli doğum kontrol yöntemleri; spiral, tüplerin bağlanması veya prezervatif kullanımıdır. Bu dönemde hormon içeren doğum kontrol hapları kullanılmamalıdır.
Bu unsurlara özen göstererek daha rahat bir menopoz dönemi geçirmeniz mümkün olacaktır. Menopozun yan etkilerini azaltmak ve tedavi etmek için doktorunuzla görüşebilirsiniz. Doktorunuz size uygun tedavi yöntemiyle şikayetlerinizi çözecektir.