Mamografi hakkında bilmeniz gerekenler
Meme kanseri; her 8 kadından 1’ inin hayatı boyunca karşılaşacağı bir hastalıktır. Her yıl daha çok kadın kendisini bu hastalığın pençesinde bulur. Meme kanserinin tespit edilmesi ve tedaviye bir an önce başlanılması şarttır. Bunun yanı sıra, kadınların meme kanseri farkındalığı adına birtakım kontrollere ihtiyacı vardır. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Çetin Altunal konu hakkında bilgiler verdi.
Mamografi; kadın meme dokusunun ayrıntılı bir şekilde incelenmesini sağlayan radyolojik tanı yöntemi olarak tanımlanabilir. Bilhassa meme kanserinin teşhis edilmesinde önemli bir görüntüleme aracı olarak fayda sağlar. 40 yaş ve üzeri her kadının yılda en az bir defa mamografi adı verilen sağlık taramasına başvurması gerekir.
Mamografi sayesinde meme kanseri önceden tespit edilir. Memenin iki tabaka arasına alınarak filminin çekilmesi olarak da özetlenebilecek olan mamografinin herhangi bir zararı bulunmaz.
Mamografi Nedir?
Meme kanseri endişesi taşıyan birçok kadının aklında mamografi nedir sorusu bulunuyor. Meme kanseri; dünyadaki her sekiz kadından birisinin muzdarip olduğu sonuçları ciddi bir hastalıktır. Ancak, meme kanseri erkenden teşhis edildiği takdirde bu hastalığın tedavisinde yüzde 90’a kadar uzanan başarılı sonuçlar ile karşılaşılır. Meme kanserinin teşhis edilmesini sağlayan mamografi hayati öneme sahiptir. Çünkü, mamografi sayesinde kanserin vücudun diğer dokularına sıçramadan tedavi edilmesi mümkün hale gelir.
Mamografi nedir sorusuna meme dokusunun röntgen filminin çekilmesi olarak cevap verilebilir. Bu süreç sırasında meme; x ışını ile görüntüleme gerçekleştiren mamografi cihazına ait iki tabaka arasına konulur. Hatta, meme; en iyi sonucu almak adına sıkıştırılır. Bir sonraki aşamada, meme dokusuna düşük miktarda x ışını verilir. Bu sayede, meme dokusuna ait görüntü bilgisayar ortamına ivedilikle aktarılır. Doktor; söz konusu görüntüyü dikkatli bir şekilde inceleyerek meme dokusunda herhangi bir anormallik olup olmadığını tespit eder.
Mamografi; memedeki küçük kitlelerin veya farklılıkların tespit edilmesini sağlar. Meme kanserine yakalanan kişiler; meme dokusundaki kitleyi kendileri de fark edebilirler. Ancak, bu durum; mamografi ile kitlenin tespit edilebileceği sürenin çok daha sonrasında olacaktır. Mamografi; ailesinde meme kanseri vakası olan veya olmayan her kadın için son derece gereklidir. Tarama amacı ile yapılan bir işlemdir. Kişide illaki bir belirti veya şikâyet olmasına gerek yoktur. Tarama mamografisi sayesinde bilhassa son yirmi yılda meme kanserine bağlı olarak ortaya çıkan kayıplar azaltılmıştır.
Tarama amaçlı mamografinin yanı sıra bir de tanısal mamografi vardır. Herhangi bir klinik şikâyetin varlığı halinde uygulanan bir işlemdir. Bu uygulama sayesinde meme dokusunda var olan lezyonların karakteri anlaşılır. Bir başka deyişle, kişinin meme bölgesinde kızarıklık, renk değişikliği, damarlarda çoğalma veya belirginleşme, ele gelen kitle gibi bir belirti ile karşılaşması halinde tanısal mamografiye başvurulur.
Mamografi Zararlı Mıdır?
Meme kanseri vakalarına sıklıkla rastlanmasından dolayı her geçen gün daha da önemli hale gelen mamografi ile ilgili birtakım soru işaretleri de var. Birçok kişi, mamografi zararlı mı sorusuna cevap arıyor. İnsanlar; mamografi esnasında radyasyona maruz kaldıkları için birtakım endişeler taşıyorlar. Ancak, standartlara uygun doza sahip bir mamografinin verdiği radyasyon dozu düşüktür. Ayrıca, dijital mamografi cihazlarında verilen ışın miktarı; bilhassa analog sistemlere kıyasla son derece daha düşüktür.
Mamografi; kanseri tespit etme konusundaki başarısıyla dikkat çeker. Bu yüzden, yararları, zararlarına kıyasla çok daha fazladır. Bilhassa belirli bir yaştan sonra alınan ışının herhangi bir olumsuz vakaya sebep olması ihtimaller dahilinde bile değildir.
Mamografi Nasıl Çekilir?
Meme; görüntüleme ünitesi olarak tanımlanan iki tabaka arasına yerleştirilir. X ışınından da yardım alınarak meme dokusunun görüntüleme işlemleri gerçekleştirilir. İşlem sırasında kişinin sabit durması ve nefes alıp vermesi gerekir. Mamografi ile elde edilen görüntüler detaylı bir şekilde incelenir. Bu noktada, herhangi bir bulanıklık ile karşılaşıldığı takdirde çekim tekrarlanır. Meme dokusu; işlem sırasında bir miktar ezilir. Bu yüzden, kişinin az da olsa rahatsızlık hissi yaşaması normaldir.
Mamografi nasıl çekilir diye merak edenlerin işlem öncesinde hazırlık yapması şarttır. Rahat giyilip çıkartılabilen kıyafetlerden yana tercih yapılmalıdır. Bunun yanı sıra, deodorant veya parfüm kullanımından kaçınılmalıdır. Menopoz dönemine girmemiş kadınlar; meme duyarlılığının daha az olduğu adet dönemlerinin ilk günlerinde mamografiye başvurabilirler.
Mamografi Nerede Çekilir?
Meme kanseri belirtileri taşıyan ya da rutin kontrol işlemlerine ihtiyaç duyan kişiler; mamografi nerede çekilir sorusunun cevabını merak ediyorlar. Bu noktada, meme radyolojisi konusunda deneyimli radyoloji uzmanına başvurulmalıdır. Meme radyoloğu; mamografinin çekilmesi, yorumlanması, saptanan bulguların iyi huylu olup olmadığının tespit edilmesi, ek tetkiklerin yapılması gibi süreçlerden sorumludur. Bu noktada, bir kadın; güvenilir ve ömür boyu gidebileceği bir meme radyoloğunu tercih etmelidir. Meme ağrıları başta olmak üzere diğer meme dokusu ile ilgili problemler için genel cerrahi bölümüne gidilmelidir.
Mamografi Ne Zaman Çekilir?
Tanı ve tarama amaçlı olmak üzere iki farklı şekilde yapılan mamografi hakkında merak edilen farklı hususlar da bulunuyor. Mamografi ne zaman çekilir sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Çünkü, meme dokusunda sorun tespit edilen her yaşta mamografi çektirilebilir.