Maden suyu dost mu düşman mı?

Dilara Koçak
KADINLARDA KEMİK ERİMESİNE KARŞI
Bir okurum “Maden suyunun faydalarını biliyorum ama yüksek tansiyonum var. İçebilir miyim? Cevabınız “evet” ise miktarı ne olmalı?” diye soruyor. Bu konuda daha detaylı bilgi vermek istedim.

Günlük kalsiyum ihtiyacına destek
Kadınlarda menopoz sonrası dönemde oluşan kemik kaybının azaltılmasına yönelik olarak günlük kalsiyum ihtiyacı artar, bu dönemde kadınların günde 1300 - 1500 mg kadar kalsiyum almaları gerekir. Kalsiyumlu maden suları kalori içermediği için kilo bağlantılı ‘yan etkileri’ yoktur, hem kalsiyum desteği sağlar hem de kadınların önemli bir sağlık sorunu olan kemik kaybının önlenmesinde etkin rol oynayabilir.

Kalp ve damar sağlığı için
Son yıllardaki çalışmalar, şişelenmiş mineralli su içenlerde kalp ve damar sağlığı üzerindeki başlıca risklerin gerilediğini, kan yağları, kan şekeri ve kan basıncı yüksekliği gibi olumsuz biyokimyasal göstergelerin düzeldiğini ortaya çıkardı. Özelikle sodyum, kalsiyum veya magnezyum bikarbonatlı maden sularını, günde 0.7 ila 1 litre kadar düzenli içen kişilerde, kalp ve damar işlevlerinin desteklendiği yönünde artık güçlü bilimsel kanıtlar bulunuyor.

Hipertansiyonda maden suyu
Son zamanlara kadar, mineralli sulardaki bazı iyonların, örneğin sod-yumun özellikle hipertansiyonlu kişilerde negatif etkileri olabileceği- hipertansiyonla sofra tuzu ve dolayısıyla da sodyum arasındaki negatif ilişkiye dayanılarak-ileri sürülüyordu. Sodyumdan zengin mineralli suların içilmesi hipertansiyonlu kişilere yasaklanıyordu.
Yakın zamanda yayınlanan bir çalışma, sodyumdan zengin ve yüksek düzeyde bikarbonat içeren şişelenmiş maden sularının, hipertansiyonu gerilettiği yönünde sonuçlar ortaya koyarak, kişilerin bu doğal hazineden daha çok faydalanmasının yolunu açtı. Benzer sonuçlar, daha önceki yıllarda yalnızca hayvan deneylerinde gösterilmişti. Yeni yayınlanan insan çalışmaları da hipertansiyonlu kişilerde yüksek sodyumlu maden sularının kısıtlanmasının yanlış olduğunu, tam tersine bu tip suların herhangi bir yan etkiye yol açmadan rahatlıkla tüketilebileceğini kanıtladı.

MANTARI, AKAN SUDA YIKAYIN
SATIN ALINMASI: Mantarın yüzeyi kuru, ama kurumuş olmayan, pürüzsüz ve taze görünüşlü ve dolgun olanlarını alın.
SAKLANMASI: Mantar buzdolabında, orijinal pakette bir haftaya kadar tutulabilir. Hava almayan kaplarda saklamak, sulanmaya neden olur, bozulmayı hızlandırır. Taze mantar kesinlikle dondurulmamalıdır. Ancak sote edilerek dondurulmuş mantarlar bir ay kadar saklanabilir.
TEMİZLENMESİ: Kirini bir kâğıt havlu veya elinizle alın. Akan suyun altında durulayıp, kâğıt havluyla kurulayın. Hiçbir zaman suya yatırmayın, suyu emerler.
HAZIRLANIŞI: Mantarlar salatada çiğ olarak yenebildiği gibi, sote edilebilir, ızgara ve kızartması yapılabilir, fırında hazırlanabilir. Oldukça geniş bir yelpazede yemekleri yapılabilir: Mantarlı tavuk, mantar çorbası, mantarlı pilav, mantarlı börek, mantarlı kabak, mantarlı milföy, mantar soslu bonfile, zeytinyağlı mantarlı salata, mantarlı pizza, mantarlı krep, güveçte mantar gibi.

SPORCU NASIL BESLENMELİ?
Mezura ekibinden Dyt. Gamze Şanlı’nın katıldığı ‘Sporcu Beslenmesi’ konulu bilimsel bir toplantıda şu konular üzerinde duruldu:
-Su; sporcular için de çok büyük önem taşır. Vücut sıvılarında yüzde 2’lik bir kayıp dahi olsun istenmez. Çocuk sporcularda ise bu sınır yüzde 1’dir. Vücut ağırlığının yüzde 2-3’ünü aşan sıvı eksikliği; egzersiz performansını azaltır.
- Sporcularda sık karşılaşılan sağlık sorun-larından biri de kramplardır. Kramplar terlemeye bağlı su kaybı nedeniyle oluşur. Kaybedilen sıvı ve tuzu yerine koymak için sporcu içecekleri seçilebilir.
- Karbonhidrat ve protein içeren sporcu içecekleri; hiponatremi (kandaki sodyum konsan-trasyonunun düşmesi) ve dehidratasyon (vücudun susuz kalması) riskini azaltmak, kaslar için gerekli yakıtı ve kan glikoz düzeyinin devamlılığını sağla-mak için, egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında tüketilebilir.
- Müsabaka ve antrenman günlerinde yağdan ve proteinden fakir olan gıdalar tercih edilir, çünkü bunlar sindirim sisteminde daha uzun süre kalır. Müsabaka öncesi mönünün karbonhidrattan zengin olması önem taşır.
- Müsabaka ve antrenmandan sonra ilk yarım saatte karbonhidratlı yiyeceklerin tüketilip, 2-3 saat sonra karbonhidrat ve protein tüketilmelidir.
- Antrenman sonrası, 200 - 300 kalorilik besin alınması depoların doldurulması için uygun olacaktır. Toparlanma dönemi olarak adlandırılan bu dönemde, bir sonraki antrenman için yakıt deposu olan kas ve karaciğer glikojeninin hızla yeniden sentezini sağlamak için kolay sindirilip emilen, karbonhidrattan zengin, düşük yağ içeren yiyecek ve içecekler tercih edilmelidir. Örneğin; meyve, ekmek, tahıl gevreği, az yağlı süt, yoğurt, meyve suları, sporcu içecekleri.