Küme tipi baş ağrısı tedavisi

Baş ağrısı tüm insanların yaşamı boyunca zaman zaman karşılaştığı bir sorundur. Stresten soğuk algınlığına, kansızlıktan yüksek tansiyona kadar pek çok sebep baş ağrısına yol açabilir.

Başka hastalıklardan kaynaklanmayan doğrudan doğruya baş ağrısı nedeniyle yaşanan ağrılara birincil baş ağrıları denir. Bunlar migren, gerilim tipi ve küme baş ağrılarıdır.

İkincil baş ağrıları ise %10 oranında görülen, nedeni belli bir hastalığa bağlı olarak, beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkan baş ağrılarıdır.

Küme tipi baş ağrısı belirtileri nelerdir?

Genellikle 15 dakika ile 3 saat arasında sürer ve haftada bir ay boyunca günde bir kez birden fazla günde sekiz kez meydana gelirler. Küme tipi baş ağrılarının neden olduğu ağrı: tek taraflı, şiddetli, genellikle keskin veya yakıcı olarak tanımlanır ve genellikle bir gözün içinde veya çevresinde bulunur. Etkilenen bölge kızarık hale gelebilir ve şişebilir, göz kapağı sarkabilir ve etkilenen taraftaki nazal burun tıkalı ve akışkan hale gelebilir.

Nasıl tedavi edilir?

Baş ağrısını tedavi etmenin en yaygın yolları dinlenme ve ağrı kesici ilaçlardır. Doktor tavsiyesine uymak önemlidir, çünkü aşırı ağrı kesici ilacın aşırı kullanımı baş ağrısına yol açabilir. 

Bunun dışında ilaç kullanımını aksatan, ilaç kullanmak istemeyen, çocuklarda ve hamilelerde, karaciğer-böbrek yetmezliği olup çoklu ilaç tedavisinden kaçınılması gerekilen hastalarda sinir blokajı tedavileri tercih edilebilmektedir.

Sfenopalatin ganglion blokajı nedir?

Sfenopalatin ganglion (SPG), baş ağrısı bozukluklarında yer alan ana sinir olan trigeminal sinir ile yakından ilişkili bir sinir hücreleri topluluğudur. Otonom sinirleri ve duyu sinirlerini içerir. Otonom sinirler, bağırsak ve mesane hareketleri, kalbin atması, terleme, tükürük salgılama, yırtılma ve diğer salgıları içeren organ fonksiyonlarını kontrol eden özel sinirlerdir. SPG'de bu otonom sinirler, gözyaşı üreten lakrimal bezleri ve burun ve sinüslerin (burun akıntısı veya tıkanıklığı üreten) iç astarını sağlar. SPG, burnun kemikli yapılarının hemen arkasında bulunur.

Bir sinir bloğu, anestezi yoluyla sinire ağrı iletimini durdurmak için bir prosedürdür. Bir SPG bloğunda, gangliondaki sinirlerin toplanmasına bir anestezik ajan uygulanır. KMT'ye erişmenin en az invaziv yolu burundan geçer.

Prosedürün riskleri tipik olarak minimaldir. İşlem sırasında ve sonrasında rahatsızlık, yutulduğunda uyuşma hissi, anesteziden acı tat, burun kanaması ve baş dönmesi içerir. Bu yan etkiler tipik olarak birkaç dakika ila birkaç saat arasında düzelir. Nöbet, enfeksiyon ve alerjik reaksiyon riski çok azdır.

Blokajın ertesi günü faydasını göstermeye başlayan bu uygulamada beklentimiz, 6 aydan uzun sürebilen ve %70’lerin üzerine çıkabilen etkinliği sağlamaktır.

Radyofrekans Uygulamasıyla Sfenopalatin Ganglion Blokajı

Küme baş ağrısında uygulanan, görüntüleme eşliğinde iğne ile sfenopalatin gangliyona radyofrekans uygulaması, kronik baş ağrılarında uygulanan, başın arka kısmındaki oksipital major ve minör sinir sinirlere lokal anestezi veya radyofrekans uygulaması, trigeminal nevraljide trigeminal sinirin kafa içinden köken aldığı yere görüntüleme eşliğinde iğne ile girilerek gangliyon blokajı- radyofrekans uygulaması bu yöntemlerin bazılarıdır. Radyofrekans uygulaması ile gaanglion blokajının başarı şansı oldukça yüksektir.

Olası riskleri en aza indirgemek için işlemin mutlaka bir algoloji- ağrı uzmanı tarafından uygulanmalıdır.

Prof. Dr. Ali Kemal Erdemoğlu