Kovid-19 geçiren erkeklerde kısırlık tehlikesi: Sperm üreten hücreler yıkıma uğruyor

Tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 sebebiyle hayatını kaybedenlerin sayısı 2,5 milyonu aştı. Aralık 2019’dan bu yana hayatımızı etkileyen Kovid-19’un hastalar üzerindeki etkisine dair son bir yıl içeresinde 70 binin üzerinde bilimsel makale yayınlandı. Kovid-19’un farklı alanlarda, kişilerin genel sağlık halini ve çeşitli etkilerini baz alan çalışmaların bir kısmı ise erkek üreme sistemi üzerindeki etkilerine konu aldı.

Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu “Pandemi ile birlikte çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde, hem doğal yolla gebelik hem de infertilite (kısırlık) tedavilerinde koronavirüs ile ilgili endişeler, gebe kalma konusunda duraklamaya sebep oldu. Konu, tedavi süresince yaşanabilecek olası enfeksiyondan ayrı, hastalığın uzun ve kısa vadede bilinmeyen etkileri olarak dile getiriliyor. Pandemi süreci  içerisinde hastalığın erkekte ve kadında doğurganlık ile üreme organları üzerindeki etkilerini de anlamak için çalışmalar hızla başladı, halen devam ediyor. Araştırmalara konu olan bazı erkeklerin Kovid-19 teşhisi ile birlikte testislerinde ağrı şikâyeti tespit edildi. Bunda virüsün hücre içine giriş yapan bazı reseptörlerin varlığının tespit edilmesi, erkekte testisi etkileme olasılığını göstermiştir" açıklamasında bulundu.

Sitokin fırtınasına neden oluyor

Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu, uluslararası çalışma ve makaleleri derleyerek sonuçlar hakkındaki görüşler hakkında şu bilgileri verdi: “Dünyanın farklı ülkelerinde, farklı gruplar üzerinde çalışmalar devam ediyor ve biz sonuçları yakından takip ediyoruz. Ancak Kovid-19’un erkek üreme sistemi üzerindeki etkileri konusunda hem çocuk sahibi olma sorunu yaşayan hem de hamile kalmayı planlayan çiftlerin endişelerini giderecek ve sorularını cevap verecek araştırmalar devam ediyor.

Erkek üreme sağlığında Kovid-19 hastalığı geçiren erkekler üzerinde yapılan çalışmalardan birtakım sonuçlar elde edildi” dedi ve ekledi: “Testosteron hormonu nedeniyle virüs, erkeklerde daha fazla sitokin fırtınasına yol açabiliyor.” 

Erkeklerde daha ağır seyrediyor

Kovid-19’un erkekleri daha çok etkilediği ve erkeklerde enfeksiyonun daha ağır seyrettiğine dikkat çeken Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu, “Testosteron hormonu nedeniyle erkeklerde virüsün daha fazla sitokin fırtınasına yol açtığı ve daha ağır seyretmesine neden olduğu düşünülüyor. Hastalığın ağır geçmesinde bir diğer hipotez, ACE2/TMPRSS2 reseptörlerin erkelerde kadınlara göre daha fazla oranda olması ve androjen yani testosteron hormon yüksekliğinin buna yol açtığıdır. Ayrıca ileri yaş erkeklerde kalp, damar ve akciğer hastalıkları gibi kronik hastalıklar ile sigara ve alkol kullanımı gibi alışkanlıkların kadınlara göre daha yüksek oranda görülmesi de hastalığın erkeklerde daha çok ölüme neden olmasını açıklayabilen nedenler arasındadır" diye konuştu.

Testosteron seviyesi seyri etkiliyor

Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu’nun ele aldığı çalışmalardan birinde İtalya-Floransa Üniversitesi Careggi Hastanesi’nde yoğun bakım ünitesine alınan 31 erkekte yapılan çalışmada, durumu ağırlaşan erkeklerle bulguların düzelmeye gittiği vakaları karşılaştırılmış, durumu ağırlaşan ve ölümle sonuçlanan vakaların testosteron değerlerinin iyileşen erkeklerden anlamlı oranda düşük olduğu görülmüştür. Yine İtalya’da 4 bin 532 prostat kanseri nedeniyle testosteron düşüren ilaçlar kullanan ve kullanmayan aynı kanser hastalığına yakalanan erkeklerde yapılan araştırma, testosteron düşüren ilaç alanların anlamlı olarak virüsten daha az etkilendikleri ortaya konulmuştur.

Aşı olmaktan değil, hasta olmaktan korkun

Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu, "Erkekte sperm üretiminde rol oynayan genlerin araştırmasında birlikte çalıştığımız Miami Üniversitesi Androloji Bölüm Başkanı Dr. Ranjith Ramasamy aşıların sperm üzerindekini etkilerini araştırmak için çalışma başlattığını belirtti.

Aşıların sperm üzerindeki konusunda henüz elimizde hiçbir veri yok ancak virüsü ağır olarak geçiren erkeklerde testislerin etkilendiğini biliyoruz, bu nedenle virüsün yaratabileceği riski göze almak yerine aşıların uygulanması, virüsten korunmak için elimizdeki tek silah. Bu konuda  Amerika ve Avrupa Üreme Sağlığı Dernekleri tarafından da aşı, virüs ve etkilerinden korunmanın  en etkili yolu olarak açıklandı" ifadelerini kullandı. 

Bebek planınızı hastalıktan 3 ay sonrası için yapın

Daha geniş kapsamlı ve net verilerin ortaya konulması için çalışmaların devam ettiğini dile getiren Doç.Dr. Bakırcıoğlu, virüs gibi hastalık için kullanılan ilaçlarında sperm üzerinde etkileri olabileceğini göz ardı etmemek gerektiğini belirtti. Doç.Dr. Emre Bakırcıoğlu “Bebek sahibi olmak isteyen ve bu yönde tedavi alan çiftlere hastalıktan korunmak için önlemlere mutlaka uymalarını ve ateşli ve orta düzeyde – ağır semptomlarla hastalığı geçirenlerin en az 3 ay sonra çocuk sahibi olmak için tedaviye başlamaları önerisinde bulundu.