Ketojenik diyetin kök hücre tedavisine etkisi
Kilo vermenin yanında birçok faydası olan ketojenik diyet sayesinde böbrek hasarı, parkison, travmatik beyin zedelenmesine gibi hastalıklara uğramış birçok hasta fayda görebilir.
Konu ile ilgili merak edilen tüm detayları Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doktor Aşkın Nasırcılar açıkladı.
Keton Hücrelerin Kullandığı Enerji Kaynağı
Aşkın Nasırcılar, ‘’Ketojenik sözcüğü ‘keton’ kelimesinden köken alır. Keton aslında hücrelerin kullandığı bir enerji kaynağıdır ve karaciğer tarafından üretilir. Ketojenik diyet ile birlikte kanda keton seviyeleri yükselir. Bu duruma ‘ketozis’ adı verilmektedir.
Kanda şekeri azaldığında ve yağ seviyeleri arttığında hücreler ketonlardan enerji sağlayabilir. Karbonhidratları enerji kaynağı olarak kullanmaktansa yağı yakıta çevirir.
Çeşitli Sayıda Ketojenik Diyet Tipi Var
Ketojenik diyetin çeşitli tiplerinin olduğunun altını çizen Uzman Doktor Aşkın Nasırcılar, ‘’Bu diyetin değinmemiz gereken 4 çeşidi var.
Standart Ketojenik Diyet; Türlerden en fazla bilinen ve tercih edilen düz bir programdır. Karbonhidrat tüketimi 25-50 gramı geçmez.
Zamanlı Ketojenik Diyet; Bu türde ise karbonhidrat alım zamanı önemlidir. Egzersizlerden 30-60 dk önce karbonhidrat tüketilmesi önerilir. Yine aynı şekilde 25-50 gram karbonhidrat tüketimi önerilmektedir. Egzersiz sonrası takip eden öğün özellikle yüksek protein ve düşük yağ içermelidir. Bu durum ketojenik diyete ters gibi görünse de egzersiz sonrası yüksek yağlı beslenme, besin emilimini etkiler, kasların efektif iyileşmesini etkiler.
Dikkat edilmesi gereken nokta şudur ki; bu diyet yüksek aktivite ve egzersiz yapabilenler içindir, az hareket eden biri için bu diyet uygun değildir.
Dönüşümlü Ketojenik Diyet; Atlet ve amatör sporcular için ideal bir diyet programıdır. Dönüşümlü olarak isimlendirilmesinin nedeni ketojenik diyet planı ile birlikte yüksek karbonhidrat içeren diyetin dönüşümlü uygulanmasıdır. Çoğu zaman karbonhidrat yükleme olarak bilinir. Karbonhidrat yükleme zamanı 24-48 saat sürer.
Yüklemenin olmadığı periyotta günlük 50 gram karbonhidrata izin verilir. 24-48 saatlik yükleme fazında 450-600 gram karbonhidrat tüketilir. Birçok atlet ve sporcunun bu diyeti tercih etmesinin sebebi yağ kaybını artırırken, aynı zamanda kas kütlesi yağsız olarak artar.
Sınırlandırılmış Ketojenik Diyet; Tedavi amaçlı en sık kullanılan diyettir. Klinik çalışmalarda ketozisin kanser tedavisinde değerli bir metobolik durum olduğunun gösterilmesi esasına dayanır. Günlük 25-50 gram karbonhidrat sınırlaması yapılır veya daha az önerilir. Vücudun glikojen depoları boşalır ve keton üretimi tetiklenir. Kalori kısıtlamasıyla yapılan ketojenik diyetin kanser hücreleri için olumsuz şartlar oluşturduğu düşünülür, çünkü kanser hücreleri ketonları besin olarak kullanamadığından, ketonların doğru artışıyla kanser hücreleri aç kalabilir ve ölebilir. Kısıtlanmış ketojenik diyet, ilk 3-5 gün sadece suyun tüketildiği dönemle başlar. Sonrasında düşük kalorili keto diyete başlanır.’’ dedi.
Ketojenik Diyet ve Kök Hücre Tedavisi Şeker Hastalığında Nasıl Etki Ediyor?
Ketojenik diyetin ve kök hücre tedavisinin şeker hastalığına olan etkisini anlatan Aşkın Nasırcılar; ‘’Ketojenik diyet kan şekeri yükselmelerini engelleyerek diyabetli hastalarda etkili olur. Kök hücre tedavisi ile kan şekeri seviyelerinin normale gelmesi de, organ ve doku hasarının geri döndürülmesini sağlayabilir.
Ketojenik diyet ile kök hücre tedavisini birleştirilmesi ile, tip 1 ve tip 2 diyabet hastalarında ve erken evre böbrek hastalarının tedavisinde faydaların daha çok artması hedefleniyor.
Ketojenik Diyet ve Kök Hücre Tedavisi Böbrek Hastalığında Nasıl Etki Ediyor?
Nasırcılar, ‘’Çoğu böbrek yetmezliği zemininde sıklıkla şeker hastalığı yatıyor. Fakat böbrek hasarının sebebinden bağımsız olarak kök hücre tedavisi erken evre böbrek hasarını geri çevirebilir, semptomlar gerileyebilir.
Kök hücrenin onarıcı etkilerinden mümkün olduğu kadar fazla yararlanmak adına yaşam sitili ve ketojenik diyet değişiklikleri olmazsa olmazlardandır. Bazı vakalarda organ onarımına bağlı olarak iyileşme belirtileri ve geri dönüşler görüldüğü bildirilmiştir. Yine bazı çalışmalarda böbrek yetmezliği ile ilgili genlerin kapandığı gösterilmiştir.
Eğer kandaki keton seviyeleri uzun süre yüksek tutabilirse glukoz metabolizması engellenir ve hasarlanmış böbrek hücreleri iyileşebilir. Aynı zamanda ketojenik diyetin kendisinin de kök hücre çoğalmasını uyardığı ve böbrek hücrelerine dönüşümün hızlandığı düşünülmektedir.